Titaandioxide uit zonnecrèmes vervuilt stranden,
ontdekken wetenschappers
Volgens wetenschappers uit de VS komt er uit
zonnebrandmiddelen van badgasten een belangrijke
hoeveelheid van het vervuilende TiO2 (titaandioxide)
vrij die in zee achterblijft. Deze stof kan schadelijk
zijn voor het leven in zee. Deze studie, naar onderzoek
gedaan op de stranden in het zuiden van Frankrijk, werd
gepresenteerd op de Goldschmidt geochemistry-conferentie
in Boston.
TiO2 is een van de hoofdbestanddelen in
zonnebrandmiddelen, waarin het beschermt tegen
schadelijke uv-straling; de meeste grote instituten
beschouwen het over het algemeen als veilig voor mensen
in de concentraties die worden gebruikt in deze
zonnebrandmiddelen; maar geconcentreerd TiO2 of
langdurige blootstelling kan een giftige uitwerking
hebben op diverse vissoorten en andere waterorganismen.
In veel zonnebrandmiddelen is TiO2 aanwezig als
minieme nanodeeltjes die omhuld worden door beschermende
chemicaliën. Omdat de afmeting van de deeltjes uiterst
klein is, reflecteert het nano-titaandioxide het
zichtbare licht niet, maar absorbeert het uv-licht
waardoor een transparante barrière ontstaat die de huid
beschermt tegen schadelijke straling van de zon.
De onderzoekers vonden dat de nanodeeltjes in water
hun beschermlaag kunnen verliezen onder invloed van
uv-licht of de samenstelling van het zeewater waardoor
meer van het giftige TiO2 in het watermilieu terecht
komt.
Op 3 stranden in de buurt van Marseille (Frankrijk)
hebben ze de TiO2-concentraties gemeten, en verder
bekeken ze hoeveel zonnebrandmiddel de badgasten
gebruikten en hoe vaak ze het water in gingen. Het
onderzoeksteam kwam zo op dagelijks 15 tot 45 microgram
TiO2 per liter, wat neerkomt op enkele kilogrammen
nanodeeltjes per strand per zomerseizoen.
Hoofdonderzoeker Dr. Jérôme Labille (Labex Serenade /
Aix-Marseille Université / CNRS, Aix en Provence,
Frankrijk) vertelde het volgende:
“Bijvoorbeeld, we hebben berekend dat op een klein
strand waar dagelijks ongeveer 3000 mensen kwamen, er
ongeveer 68 kg zonnecrème per dag werd gebruikt, oftewel
2,2 ton gedurende de toptijd in de zomer. Als we daarbij
in redelijkheid aannemen dat de helft van de gebruikte
crèmes 5% titaandioxide bevat, dan betekent dit dat per
dag 1,7 kg titaandioxide vrijkomt.
Dat loopt op tot ongeveer 54 kg in de 2 maanden van
hoogzomer en dat is een hoeveelheid van betekenis.
Natuurlijk is de zee min of meer altijd in beweging,
waardoor een deel van de titaandioxidevervuiling over
een groter gebied verspreid wordt. Maar toch verwachten
we een toename van de hoeveelheid titaandioxide in de
kustwateren waardoor het zeeleven aldaar kan worden
aangetast. In recreatiegebieden met stilstaand water,
zoals meren of zwembaden met zeewater, vindt er geen
verspreiding plaats en het ligt in de verwachting dat de
toename daar nog veel duidelijker zal zijn.
Het is wel belangrijk om dit in het juiste
perspectief te houden: titaandioxide is een
verontreinigende stof en we moeten maatregelen nemen om
te proberen de concentratie TiO2 in het water te
verlagen, waar het schadelijk kan zijn voor vissen en
andere organismen. Maar het is ook heel belangrijk dat
zonaanbidders zonnebrandmiddelen blijven gebruiken om
hun huid te beschermen; de vervuiling met titaandioxide
moet aangepakt worden door de fabrikanten en mogelijk
via wetgeving, en we hebben goede feedback gehad van de
fabrikanten waar we mee samenwerken.”
De onderzoekers merkten op dat begin juli van dit
jaar op Hawaï bepaalde zonnecrèmes verboden werden
waarvan was gebleken dat ze schadelijk waren voor de
koraalriffen (dit werd niet door titaandioxide
veroorzaakt).
Dr. Labille vervolgde: “Het goede nieuws is dat we
bezig zijn met het ontwikkelen van uv-filters, gebaseerd
op nanodeeltjes, en samenstellingen van zonnecrèmes die
de mogelijke schade door titaandioxide zullen
verminderen. We bekijken of we zonnecrèmes kunnen
ontwikkelen die ‘veilig door ontwerp’ zijn waarbij het
verlies en schadelijkheid van nanodeeltjes minimaal zal
zijn, dus we verwachten dat een oplossing voor dit
probleem niet ver weg meer is.”
In zijn commentaar zei dr. Thilo Hofmann van de
universiteit van Wenen: “Dit onderzoek is van speciale
betekenis omdat het voor het eerst aantoont hoe
nanodeeltjes uit cosmetica invloed kunnen hebben op het
waterleven. Een eerdere studie door onze groep liet dit
al zien voor meren en rivieren, maar dit is het eerste
onderzoek waarbij naar het zeemilieu gekeken is.”
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3423755/
Vertaling: Gerda Gjaltema
