Risicogen voor Alzheimer kan neurologische
effecten van luchtvervuiling verergeren bij kinderen
Kinderen met de ε4-variant van het APOE-gen kunnen in
het bijzonder kwetsbaar zijn voor de schadelijke
effecten van luchtverontreinigende stoffen op de
hersenen
BARCELONA-INSTITUUT VOOR GLOBALE GEZONDHEID
(ISGLOBAL)
Er is steeds meer bewijs dat blootstelling aan
luchtverontreiniging nadelig is en de cognitieve en
gedragsontwikkeling bij kinderen beïnvloedt; echter, de
mechanismen die aan deze associatie ten grondslag
liggen, zijn tot nu toe onbekend. De bevindingen van een
nieuwe studie van het Barcelona Institute for Global
Health (ISGlobal), dat wordt gesteund door "la Caixa"
Banking Foundation, suggereren dat de ε4-variant van het
APOE-gen een belangrijke rol kan spelen in dit proces.
De studie is gepubliceerd in het tijdschrift
Environmental Health Perspectives.
Eerdere studies uitgevoerd in het kader van het
BREATHE-project hebben de blootstelling van kinderen aan
luchtverontreiniging in verband gebracht met een
verminderde cognitieve ontwikkeling, meer
gedragsproblemen, en zelfs met structurele verschillen
in de hersenen.
In de nieuwe studie, die gegevens van meer dan 1.600
kinderen uit 39 scholen in Barcelona analyseerde, vonden
de wetenschappers dat het verband tussen blootstelling
aan verkeersgerelateerde vervuiling en schadelijke
effecten op neurologische ontwikkeling, opvallender was
bij de kinderen die het ε4 van het APOE-gen droegen.
Dragers van deze genetische variant vertoonden meer
gedragsproblemen en de scores van hun
aandachtscapaciteit waren lager. Bovendien is het volume
van de caudate nucleus, een anatomisch brein structuur,
meestal kleiner.
"Deze bevindingen suggereren dat kinderen met dit
allel kwetsbaarder zijn voor de schadelijke effecten van
luchtvervuiling die de neurologische ontwikkeling
negatief beïnvloeden, " zegt Silvia Alemany,
ISGlobal-onderzoeker en hoofdauteur van de studie.
Neurodegeneratieve ziekten
"Systemische ontsteking en oxidatieve stress zijn
twee van de meest gevestigde mechanismen die ten
grondslag liggen aan de nadelige gezondheidseffecten van
luchtverontreiniging. Interessant is dat beide
mechanismen ook betrokken zijn bij de pathogenese van
dementie. In feite heeft onderzoek aangetoond dat er een
verband bestand tussen blootstelling aan
luchtverontreiniging en cognitieve stoornissen bij
oudere mensen. Al deze overwegingen en het feit dat APOE
ε4 de belangrijkste bekende genetische risicofactor is
voor de ziekte van Alzheimer, bracht ons ertoe ons af te
vragen of het allel ook een relatie zou kunnen hebben
met de schadelijke effecten van luchtvervuiling op de
hersenfuncties bij kinderen, " zegt Silvia Alemany.
Genetische gegevens waren beschikbaar van alle
deelnemers. Tests waren uitgevoerd om cognitieve
functies, gedragsproblemen en mogelijke symptomen van
aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit te
onderzoeken.
Verkeersgerelateerde luchtverontreinigingsniveaus
werden berekend op basis van werkelijke metingen.
Magnetische resonantie beeldgegevens waren beschikbaar
van 163 van de studiedeelnemers.
"Meer onderzoek zal nodig zijn in andere populaties
om deze resultaten te repliceren en we moeten nagaan of
dit mogelijk genetisch is; de kwetsbaarheid is ook van
toepassing op blootstelling aan luchtvervuiling tijdens
een eerdere periode van de ontwikkelingsstadia,
bijvoorbeeld in de prenatale periode, "waarschuwt
ISGlobal-onderzoeker Jordi Sunyer, directeur van het
BREATHE-project. "In elk geval zijn de bevindingen
opnieuw duidelijk: het is essentieel om maatregelen in
te voeren om het verkeer in de stedelijke omgeving te
verminderen en vooral op plaatsen waar kinderen aanwezig
zijn, zoals rond scholen. "
Vertaling: Andre Teirlinck
