Ibuprofen kan tijdens zwangerschap vruchtbaarheid van dochters schaden

Zwangere vrouwen die de pijnstiller ibuprofen in de eerste 24 weken van hun zwangerschap innemen, kunnen de voorraad eieren in de eierstokken van hun dochters beïnvloeden.

Onderzoekers hebben het eerste bewijs gevonden dat blootstelling aan ibuprofen tijdens de cruciale eerste drie maanden van de ontwikkeling van de foetus resulteert in een "dramatisch verlies" van kiemcellen die nodig zijn voor het maken van de follikels waaruit vrouwelijke eitjes ontstaan. De geslachtscellen stierven af of groeiden niet en vermenigvuldigden zich met de gebruikelijke snelheid.

De auteurs van de studie, gepubliceerd in Human Reproduction, één van 's werelds toonaangevende tijdschriften voor vruchtbaarheidsgeneeskunde, zeggen dat hun bevindingen zorgen oproepen over de langetermijneffecten van ibuprofen op de toekomstige vruchtbaarheid van dochters.

"Babymeisjes worden geboren met een eindig aantal follikels in hun eierstokken en dit bepaalt hun toekomstig reproductievermogen als volwassenene,” verklaarde Dr. Séverine Mazaud-Guittot, onderzoeker aan INSERM in Rennes, Frankrijk, die de studie leidde. "Een slecht gevulde initiële reserve zal resulteren in een verkorte reproductieve levensduur, vroege menopauze of onvruchtbaarheid - wat zich decennia later in het leven manifesteert.

"De ontwikkeling van de follikels in de foetus is niet voltooid aan het einde van het eerste trimester, dus als de ibuprofen-behandeling kort is, kunnen we verwachten dat de ovariële reserve enigszins herstelt. Wij hebben echter vastgesteld dat twee tot zeven dagen van blootstelling aan ibuprofen de voorraad kiemcellen in ovale eierstokken aanzienlijk vermindert tijdens het eerste trimester van de zwangerschap en de eierstokken herstelden niet volledig van deze schade. Dit suggereert dat langdurige blootstelling aan ibuprofen tijdens het foetale leven kan leiden tot langetermijneffecten op de vruchtbaarheid. Zodoende maakt men zich zorgen over de consumptie van ibuprofen door vrouwen tijdens de eerste 24 weken van de zwangerschap. Deze bevindingen verdienen overweging in het licht van de huidige aanbevelingen over het gebruik van ibuprofen tijdens de zwangerschap."

Naar schatting gebruikt ongeveer 30% van de vrouwen ibuprofen in de eerste drie maanden van de zwangerschap. De huidige aanbevelingen zijn dat de pijnstiller pas na die tijd mag worden genomen, omdat bekend is dat deze de kans op foetale misvormingen vergroot; er is echter geen duidelijke richtlijn over de veiligheid van ibuprofen tijdens de eerste weken.

Dr. Mazaud-Guittot en haar collega's gebruikten menselijke foetussen tussen 7-12 weken van ontwikkeling van wettelijk geïnduceerde zwangerschapsafbrekingen en met instemming van de moeder. Daarna kweekten ze het ovariumweefsel in het laboratorium; een deel van het weefsel van elke foetus werd blootgesteld aan ibuprofen en een tweede deel (de controle) niet. Stalen van 185 foetussen werden geanalyseerd. Bovendien maten de onderzoekers de hoeveelheid ibuprofen in het bloed van de navelstreng om te analyseren in welke mate de foetus was blootgesteld geweest.

Zij ontdekten dat ibuprofen de placentabarrière passeert. "De concentratie die we vonden in de navelstrengen van foetussen van moeders die 800 mg (vier pillen van 200 mg) twee tot vier uur vóór de operatie hadden ingenomen, is vergelijkbaar met de concentratie die in het bloed van volwassenen voor dezelfde behandeling wordt gevonden. De foetus werd blootgesteld aan dezelfde concentratie als de moeder en zo hebben we concentraties getest die binnen het bereik lagen van die in het bloed van volwassenen, in de eierstokmonsters in het laboratorium, "zei dr. Mazaud-Guittot.

In tegenstelling tot het foetale weefsel dat niet was blootgesteld aan ibuprofen, had het weefsel dat werd blootgesteld aan concentraties van 10 μM (micromolair) ibuprofen gedurende een week, ongeveer de helft aantal eierstok kiemcellen.

"We ontdekten dat er minder cellen groeiden en zich splitsten, meer cellen dood gingen en een dramatisch verlies van kiemcelaantallen, ongeacht de zwangerschapsduur van de foetus," zei ze. "Er waren significante effecten na zeven dagen blootstelling aan 10 μM ibuprofen en we zagen celdood reeds na twee dagen behandeling. Vijf dagen na het verwijderen van ibuprofen waren de schadelijke effecten van ibuprofen nog niet volledig omgekeerd.

"Dit is de eerste studie om te kijken naar de effecten van ibuprofen op het ovariumweefsel van jonge meisjes en de eerste om aan te tonen dat ibuprofen de placentabarrière kan passeren tijdens het eerste trimester van de zwangerschap, waardoor de foetus aan het medicijn wordt blootgesteld. Onze bevindingen zijn dat, net als met elk medicijn, het gebruik van ibuprofen beperkt moet blijven en de laagste dosis die nodig is om pijn of koorts te verlichen, vooral tijdens de zwangerschap. Het verstandigste advies zou zijn om de momenteel geaccepteerde aanbevelingen te volgen: paracetamol is te verkiezen boven elk ontstekingsremmend medicijn tot de 24ste week van de zwangerschap, en het laatstgenoemde zou daarna niet meer gebruikt mogen worden. Verloskundigen zijn het best geplaatst om deskundig advies te geven: elke moeder en elke zwangerschap is uniek. "

De onderzoekers zeggen dat verder werk moet worden gemaakt van de werkingsmechanismen van ibuprofen op menselijke eierstokken en van alternatieve pijnstillers. Bovendien heeft het onderzoek beperkingen omdat het foetaal weefsel in het laboratorium werd bestudeerd in plaats van in een levend lichaam. "Een verdere beperking is de duur: in deze studie konden we het effect van dit medicijn op de eierstokken op lange termijn niet onderzoeken. Daarom is verder onderzoek op populatieniveau vereist om te bepalen of blootstelling aan ibuprofen tijdens de zwangerschap de vruchtbaarheid van de dochters beïnvloedt, "concludeerde dr. Mazaud-Guittot.

Professor Hans Evers, hoofdredacteur van Human Reproduction, die niet betrokken was bij het onderzoek, merkte op: "De auteurs verdienen lof voor het onderzoek op het effect van ibuprofen op kiemcellen en follikels in menselijk eierstokweefsel; deze bevindingen zijn belangrijk en vergen verder onderzoek, maar het is in dit stadium niet mogelijk om te zeggen of het verminderde aantal follikels in weefselmonsters van babymeisjes 30 jaar later zou kunnen resulteren in verminderde vruchtbaarheid. Dit is momenteel speculatie en vereist langdurige follow-up van dochters van vrouwen die ibuprofen namen tijdens de eerste drie maanden van hun zwangerschap."

Vertaling: Andre Teirlinck