De relevantie van GABA voor diabetes wordt
benadrukt in twee nieuwe studies
UPPSALA UNIVERSITY
Dynamische interacties tussen het zenuwstelsel,
hormonen en het immuunsysteem werken normaalgesproken
probleemloos, maar bij diabetes wordt de balans
verstoord. De twee studies, gepubliceerd in EBioMedicine
door een internationaal onderzoeksteam van de Uppsala
University, benadrukken het belang van de
neurotransmitter Gamma-aminoboterzuur (GABA) bij zowel
diabetes type 1 als diabetes type 2.
GABA wordt samengesteld door een enzym genaamd GAD
uit het aminozuur glutamaat in zenuwcellen, maar ook -
zeer belangrijk - in de insuline producerende beta
cellen in pancreas eilandjes. GAD heeft twee vormen:
GAD65 en GAD67. Bij diabetes type 1 worden beta cellen
vernietigd, terwijl diabetes type 2 in verband wordt
gebracht met beschadigde beta cel functies en insuline
resistentie.
Patiënten met diabetes type 1 hebben vaak antistoffen
tegen GAD65. Er was geen sterke link tussen GABA en
diabetes type 2 tot echter recent werd aangetoond dat
GABA belangrijk is voor het onderhouden en mogelijk ook
voor het aanmaken van nieuwe beta cellen.
De twee lopende studies, zojuist gepubliceerd in
EBioMedicine, versterken het imago van het belang van
GABA’s, voor beide typen diabetes. De wetenschappers
gebruikten ionenkanalen die GABA opent, de GABAA
receptoren, als een biologische sensor voor GABA, en
waren in staat om de effectieve, fysiologische GABA
concentratieniveaus in menselijke pancreas eilandjes
vast te stellen. Ze toonden ook aan dat deze
ionenkanalen gevoeliger werden voor GABA bij diabetes
type 2 en dat GABA helpt bij het reguleren van insuline
uitscheiding (Artikel 1).
Daarna isoleerden de wetenschappers immuuncellen uit
menselijk bloed en bestudeerden het effect dat GABA op
deze cellen had. Het blijkt dat GABA de cellen remt en
de afscheiding vermindert van een groot aantal
ontstekingsmolecules (Artikel 2).
Het anti-ontstekingseffect van GABA kan van wezenlijk
belang zijn in de pancreas eilandjes, want zolang GABA
aanwezig is, kunnen giftige witte bloedlichaampjes
afgeremd worden waardoor de overlevingskans van insuline
afscheidende beta cellen verhoogt. Als de beta cellen in
aantal verlaagt en van het eilandje verdwijnen zoals
gebeurt bij diabetes type 1, vermindert evenredig ook
GABA en daardoor de GABA bescherming van de beta cellen.
Als ontstekingsmoleculen sterker worden kunnen de
resterende beta cellen hierdoor verzwakken en zelfs
afsterven.
In lopende studies focussen wetenschappers zich nu op
het verklaren van de signalerende mechanismen van GABA
in de immuuncellen en in menselijke beta cellen. Ze
zullen ook onderzoeken hoe bestaande medicatie de
effecten van GABA kan verhogen, verlagen, of nabootsen,
zegt Bryndis Birnir.
Vertaling: Ellen Lam
