Diabetes kan een vroege verschijningsvorm van
alvleesklierkanker zijn
Oxford University Press USA
Een nieuw onderzoek van het Journal of the National
Cancer Institute, gepubliceerd door de Oxford University
Press, wijst uit dat pas-ontstane diabetes type 2 een
vroege uitdrukking kan zijn van alvleesklierkanker.
Diabetes bleek verband te houden met een meer dan twee
keer zo hoog risico op alvleesklierkanker bij
Afro-Amerikanen en Latino’s. Als de diabetes echter kort
geleden was ontstaan, was dit geassocieerd met een 2,3
maal zo grote toename van het risico op
alvleesklierkanker, vergeleken met diabetes die al
langer bestond.
Alvleesklierkanker is een van de meest dodelijke
vormen van kanker, met een overlevingskans van maar 8
procent. Dit komt doordat de overgrote meerderheid van
de patiënten (ongeveer 80 procent) pas in een laat
stadium gediagnosticeerd wordt. De uitkomsten zouden
voor patiënten waarschijnlijk beter worden als mensen
met een hoog risico eerder in beeld kwamen en de
alvleesklierkanker zelf sneller zou worden ontdekt.
Diabetes werd in eerdere studies ook steeds gekoppeld
aan alvleesklierkanker, met een tweemaal zo hoog risico
op het ontwikkelen van deze vorm van kanker bij
diabetespatiënten. Het voorkomen van diabetes bij
alvleesklierkankerpatiënten is ongebruikelijk hoog in
vergelijking met andere kankersoorten.
De meerderheid van de diabetespatiënten met
alvleesklierkanker krijgt de diagnose diabetes minder
dan drie jaar voor de diagnose kanker. Van de
alvleesklierkankerpatiënten bij wie de tumoren in de
alvleesklier operatief werden verwijderd en bij wie
kortgeleden diabetes was vastgesteld, bleek meer dan de
helft na de operatie geen diabetes meer te hebben. De
onderzoekers vonden geen effect bij degenen die al meer
dan drie jaar diabetes hadden.
In deze voorlopige studie onder Afro-Amerikanen en
Latino’s, twee minderheidsgroeperingen met een hoog
risico op diabetes, werd onderzocht welke verbanden er
waren tussen recent ontstane diabetes en
alvleesklierkanker.
Er werden vragenlijsten, gegevens van Medicare en
ontslagformulieren van ziekenhuizen in Californië
gebruikt om nieuwe diabetesdiagnoses te identificeren.
In totaal 15.833 deelnemers (32,2 procent) kregen
diabetes tussen 1993 en 2013. Er werden in totaal 408
gevallen van alvleesklierkanker gevonden tijdens het
vervolgonderzoek.
Gedurende een gemiddelde follow-up van 14 jaar kregen
128 van de deelnemers met diabetes ook
alvleesklierkanker. Onder de deelnemers zonder diabetes
kregen 280 mensen alvleesklierkanker. Bij patiënten met
alvleesklierkanker en diabetes ontstond de diabetes in
52,3 procent van de gevallen in de 36 maanden voor de
diagnose alvleesklierkanker.
Kortgeleden ontstane diabetes bleek opvallend vaker
voor te komen onder alvleesklierkankerpatiënten (16,4
procent), dan onder mensen met colorectale- (6,7
procent), borst- (5,3 procent) of prostaatkanker (5,5
procent).
Diabetes was gekoppeld aan een ongeveer twee maal zo
hoog risico op alvleesklierkanker. Als onderscheid werd
gemaakt naar ziekteduur, bleek dat degenen met
kortgeleden ontstane diabetes het hoogste risico liepen
op het ontwikkelen van alvleesklierkanker. Van belang is
dat de onderzoekers aantoonden dat de associatie tussen
recent ontstane diabetes en de hoeveelheid
alvleesklierkankergevallen evident was bij
Afro-Amerikanen en Latino’s, twee
minderheidsgroeperingen die ondervertegenwoordigd zijn
bij onderzoeken en die een hoog risico lopen op
diabetes.
De bevindingen ondersteunen de hypothese dat diabetes
die zich kortgeleden heeft ontwikkeld bij
alvleesklierkanker een manifestatie is van een zich
ontwikkelende alvleesklierkanker. Het werk suggereert
dat patiënten, die kortgeleden de diagnose diabetes
hebben gekregen en later alvleesklierkanker ontwikkelen,
horen tot een risicogroep van patiënten die bestudeerd
zou kunnen worden om te zoeken naar verdere
risicovoorspellers en voor wie tests ontwikkeld zouden
kunnen worden om een vroegere diagnose te kunnen
stellen.
“Deze opvallende relatie tussen pas-ontstane diabetes
en alvleesklierkanker is uniek voor deze vorm van kanker
en komt niet voor bij borst-, prostaat- en colorectale
kanker in het cohort,” aldus een van de auteurs van de
studie, Wendy Setiawan. ”Onze bevindingen vormen een
sterke ondersteuning voor de hypothese dat diabetes die
kortgeleden is ontstaan een gevolg is van
alvleesklierkanker en dat een al langer aanwezige
diabetes een risicofactor is voor dit soort kanker. Van
belang is dat we hier aantonen dat de genoemde
associatie wordt gevonden bij Afro-Amerikanen en
Latino’s, twee weinig onderzochte
minderheidsgroeperingen.”
Vertaling: A Zwart
