Astma kan bijdragen aan de obesitas epidemie bij kinderen

Dick Schrauwen [1]

Een internationale studie onder leiding van de USC [2] toont aan dat astma jonge mensen op latere leeftijd vatbaarder kan maken voor andere gezondheidsproblemen.

UNIVERSITEIT VAN ZUID CALIFORNIË [2]

Peuters met astma hebben meer kans om zwaarlijvige kinderen te worden, concludeert een internationale studie onder leiding van USC-wetenschappers.

De bevinding is een omslagpunt in de kennisontwikkeling over de gezondheid van kinderen. Obesitas wordt vaak gezien als een voorbode van astma bij kinderen en niet andersom. Deze studie vond het omgekeerde: astma is een voorbode van obesitas.

De studie werd uitgevoerd door een team van 40 wetenschappers waaronder onderzoekers van de USC Keck School of Medicine [3] en werd onlangs gepubliceerd in het European Respiratory Journal [4].

Dit is de grootste studie tot nu toe over astma op vroege leeftijd en obesitas. Het richtte zich op meer dan 20000 jongeren in heel Europa. Het laat zien dat astma (en ook piepende ademhaling en kortademigheid) op jonge leeftijd ertoe kan leiden dat die jongeren op latere leeftijd vatbaarder zijn voor andere gezondheidsproblemen.

Lida Chatzi, senior auteur en hoogleraar preventieve geneeskunde bij USC, zegt dat astma en obesitas een `een-tweetje` vormen tegen de gezondheid van kinderen. Omdat deze twee problemen zich zo veel voordoen, maken we ons bezorgd een crisis in de volksgezondheid.

Chatzi: "We trekken ons dit probleem aan omdat astma in de Verenigde Staten ongeveer 6,5 miljoen kinderen treft. Dat is ongeveer 1 op de 10. Het is een chronische ziekte in de kindertijd dat het risico op overgewicht verhoogt. Op basis van deze studie kunnen we ouders en artsen adviseren over hoe dit probleem aan te pakken zodat jonge kinderen gezond kunnen opgroeien en kunnen genieten van een gezond leven als volwassenen.

GESCHIEDENIS

Twee decennia lang hebben wetenschappers de parallelle epidemieën bij kinderen van astma en obesitas beschreven waarbij de nadruk lag op obesitas als een risicofactor voor astma. Bij volwassenen, vooral bij vrouwen, is obesitas een belangrijke risicofactor voor het ontwikkelen van astma. Bij kinderen lijkt die relatie anders. Weinig studies bekijken het probleem andersom. Hoe leidt astma bij kinderen tot obesitas? De wetenschappers achter deze studie proberen met hun onderzoek deze vraag te beantwoorden.

DE STUDIE

Op basis van big data uit Europa over de gezondheid van kinderen onderzochten de wetenschappers 21.130 kinderen geboren tussen 1990 en 2008 in negen landen waaronder Denemarken, Frankrijk, Duitsland, Griekenland, Italië, Nederland, Spanje, Zweden en het Verenigd Koninkrijk.

In de studie werden peuters (3, 4 jaar oud) die door artsen wel en niet werden gediagnosticeerd met astma vergeleken. De wetenschappers volgden de kinderen tot ze 8 jaar oud waren. Hun doel was om de gezondheidsrisico's van astma op vroege leeftijd te achterhalen.

Gemiddeld vonden de wetenschappers dat kinderen met de diagnose astma een 66 procent hoger risico hadden om obesitas te krijgen dan de peuters zonder een astmadiagnose. Voor kinderen met aanhoudende piepende ademhaling was het risico op het ontwikkelen van obesitas 50 procent groter dan voor kinderen zonder dergelijke symptomen.

Kinderen met astma hadden bijna twee keer meer kans op het ontwikkelen van obesitas dan kinderen zonder astma en/of piepende ademhaling. De bevindingen komen overeen met eerdere, kleinere longitudinale studies in de Verenigde Staten die astma in verband brachten met een verhoogd risico op obesitas.

CAUSALITEIT

Het causale verband tussen tussen astma en obesitas wordt niet goed begrepen. Twee factoren kunnen een rol spelen. Astma kan lichamelijke activiteit ontmoedigen. Het gebrek aan lichaamsbeweging zou kunnen leiden tot ophoping van vet in het lichaam. Een andere factor bestaat uit de corticosteroïden in de inhalotors (puffertje) die kinderen met astma gebruiken. Ook dit medicijn kan het risico op obesitas verhogen. Volgens de studie hadden kinderen met astma die medicijnen gebruikten het grootste risico op het ontwikkelen van obesitas.

Omdat zowel astma als obesitas hun oorsprong in het vroege leven hebben, is het mogelijk dat ook het verband tussen astma en obesitas zijn oorsprong vindt in dezelfde kritieke leeftijdsfase. Eerdere studies hebben aangetoond dat de situatie van het ongeboren kind van invloed is op de ontwikkeling van zowel astma als obesitas. Zo blijken ongunstige prenatale voeding en maternale obesitas gepaard te gaan met een verhoogd risico op beide aandoeningen.

"Astma kan bijdragen aan de obesitas-epidemie. We moeten dringend weten of preventie en adequate behandeling van astma het ontwikkelen van obesitas kunnen verminderen," zei Frank Gilliland, hoogleraar preventieve geneeskunde aan de Keck School of Medicine, die bij het onderzoek betrokken was.

Volgens de Amerikaanse Centers for Disease Control and Prevention (CDC) [5] heeft ongeveer 40 procent van de Amerikanen, 93 miljoen mensen, obesitas. De geschatte jaarlijkse medische kosten van obesitas in het hele land waren $ 147 miljard in 2008, schat het CDC. Obesitas hangt samen met ziekten zoals diabetes, hoge bloeddruk en beroerte.

De CDC meldt dat het aantal mensen met astma in de Verenigde Staten elk jaar groeit. Ongeveer één op de twaalf Amerikanen lijdt aan de ziekte. In gebieden met veel smog, zoals de San Joaquin Valley in Californië, heeft ongeveer 1 op de 6 kinderen last van astma, het hoogste percentage in het land.

In Europa sterft 1 op 8 mensen door longziekten [6]. Dat komt neer op ongeveer één persoon per minuut. Bekende longziekten zijn astma en longkanker. Een minder bekende longziekten is COPD. Volgens de European Respiratory Society [8] zijn longziekten de derde doodsoorzaak in Europa (na kanker en hart- en vaatziekten).

VERWIJZINGEN

[1] Vertaling/bewerking van onderstaand persbericht
- https://pressroom.usc.edu/asthma-may-contribute-to-childhood-obesity-epidemic/

[2] USC - University of Southern California
- https://about.usc.edu/

[3] USC - Keck School of Medicine
- https://keck.usc.edu/

[4] Wetenschappelijke publicatie in `European Respiratory Journal` (abstract)
- http://erj.ersjournals.com/content/52/3/1800504

[5] CDC - Amerikaanse Centers for Disease Control and Prevention
- https://www.cdc.gov/

[6] Longziekten
- https://www.longfonds.nl/alle-longziekten

[7] European Respiratory Society
- https://www.ersnet.org/