Kan muesli helpen tegen reumatoïde artritis?
Bewijs dat vezels invloed hebben op
auto-immuunziektes
Het is bekend dat gezond eten zorgt voor een groter
gevoel van welzijn. Onderzoekers van de
Friedrich-Alexander Universiteit Erlangen-Neurenberg
(FAU) hebben nu ontdekt dat een vezelrijk dieet gunstig
kan zijn bij chronische ontstekingsziektes in de
gewrichten en dat het leidt tot sterkere botten.
De sleutel tot het effect dat ons voedingspatroon
heeft op de gezondheid is het darmmicrobioom: een
gezonde darmflora bestaat uit een grote hoeveelheid aan
verschillende soorten bacteriën. Elke volwassenen draagt
ongeveer twee kilo gunstige bacteriën met zich mee in de
ingewanden. Die helpen bij de vertering door vezels af
te breken in de afzonderlijke deeltjes, die dan kunnen
worden opgenomen in het lichaam. Een bijproduct van dit
proces is de vorming van korteketen vetzuren die
belangrijk zijn voor het lichaam; ze verschaffen
energie, stimuleren de darmperistaltiek en hebben een
ontstekingsremmend effect.
Darmbacteriën bestrijden ook ziekteverwekkers die hun
weg gevonden hebben naar het maagdarmkanaal. Het is
bekend dat de darmflora tegen ziekte kan beschermen,
maar ook juist ziektes kan veroorzaken, afhankelijk van
de samenstelling. Als de verschillende bacteriën in
harmonie samenleven kunnen ze de darmwand beschermen en
voorkomen dat ziekteverwekkers er doorheen kunnen
lekken.
In het meest recente artikel, gepubliceerd in Nature
Communications, tonen de FAU-onderzoekers aan dat de
invloed op het immuunsysteem, en dus op
auto-immuunziektes, eerder wordt veroorzaakt door de
metabolieten van de darmbacteriën dan door de bacteriën
zelf. Hoe de darmbacteriën en het immuunsysteem
communiceren is nog niet duidelijk en men weet ook nog
niet precies wat we zouden moeten doen om de
bacteriesamenstelling gunstig te beïnvloeden. De
onderzoekers richtten zich op de korteketen vetzuren
propionaat en butyraat, die gevormd worden tijdens de
fermentatieprocessen veroorzaakt door darmbacteriën.
Deze vetzuren kunnen bijvoorbeeld worden gevonden in de
gewrichtsvloeistof en men neemt aan dat ze een
belangrijk effect hebben op de functie van gewrichten.
De FAU-wetenschappers, onder leiding van Dr. Mario
Zaiss van het Departement Reumatologie en Immunologie
aan de Universiteitskliniek van Erlangen, toonden aan
dat een gezond, vezelrijk dieet ervoor kan zorgen dat de
darmbacteriën zodanig veranderen dat er meer
korteketenvetzuren worden gevormd, vooral propionaat.
Zij toonden aan dat een hogere concentratie
korteketen vetzuren, bijvoorbeeld uit merg, zorgde voor
vermindering van het aantal botafbrekende cellen door
propionaat, wat leidde tot een aanzienlijk langzamer
verloop van de botafbraak. Propionaat, een van de beter
bekende korteketen vetzuren, wordt sinds de jaren 50 van
de vorige eeuw gebruikt in de bakindustrie en het is
goedgekeurd als een voedseladditief volgens
EU-richtlijnen.
“We konden aantonen dat een bacteriënvriendelijk
dieet ontstekingsremmend werkt en dat het een positieve
invloed heeft op de botdichtheid,” verklaart Dr. Zais.
“Onze bevindingen bieden een veelbelovende mogelijkheid
voor het ontwikkelen van innovatieve behandelingen tegen
inflammatoire gewrichtsziektes en tegen osteoporose,
waar veel vrouwen na de menopauze last van hebben.
Momenteel kunnen we nog geen specifieke aanbevelingen
doen voor een bacteriënvriendelijk dieet, maar het helpt
om elke morgen muesli te eten en de hele dag door
voldoende fruit en groenten, daarmee help je de
instandhouding van een grote variëteit aan
bacteriestammen.”
Vertalling: A. Zwart
