Een alcoholisme-gen bepaalt hoe snel het lichaam
alcohol wegwerkt.
Dick Schrauwen [1]
In het grootste onderzoek naar genetische
factoren die verband houden met
alcoholafhankelijkheid, heeft een internationaal
team van onderzoekers een gen geïdentificeerd
waarvan bekend is dat het risico op de
afhankelijkheid van alcohol beïnvloedt. Verder
ontdekten de onderzoekers dat er veel andere
genen zijn die in mindere mate bijdragen aan het
risico op alcoholisme. Ook stelde dit onderzoek
een verband vast tussen die verzameling van
‘alcoholisme-genen’ en andere psychiatrische
stoornissen zoals depressie. De onderzoekers
pleiten ervoor dat er genetisch gezien een
onderscheid gemaakt moet worden tussen
alcoholisme (alcoholafhankelijkheid) en
overmatig drinken.
De nieuwe analyse door de werkgroep Substance
Use Disorders van het Psychiatric Genomics
Consortium [2] draagt ??bij aan het inzicht in
alcoholafhankelijkheid. Alcoholverslaving is een
complexe aandoening beïnvloed door erfelijkheid,
psychosociale omgeving en de interacties tussen
die twee.
Het gen dat verband houdt met het risico op
alcoholafhankelijkheid, bepaalt hoe snel het
lichaam alcohol omzet. De effecten van andere
genen waren op zich zelf niet statistische
significant. Zelfs niet met steekproef van meer
dan 50000 mensen. De combinatie van de ontdekte
genenverzameling bleek echter wel significant.
Het doel van het onderzoek is om het effect
van genen op alcoholproblemen beter te begrijpen
om zo tot een betere, meer gepersonaliseerde
behandeling te komen. De studie is op 26
november gepubliceerd in het tijdschrift Nature
Neuroscience (online) [3].
"De huidige schatting is dat één op de acht
Amerikanen aan alcoholverslaving lijdt", zegt
senior auteur Arpana Agrawal, PhD, een professor
in de psychiatrie aan de Washington University
School of Medicine in St. Louis [4].
AgrawaL: "Het gen dat we hebben
geïdentificeerd heeft een beschermend effect
tegen alcoholisme maar het is zeker niet het
enige gen dat in verband gebracht kan worden met
het risico op alcoholverslaving. "
We weten dat omgevingsfactoren ook een rol
spelen. "We vermoedden ook dat de genetische
vatbaarheid voor alcoholafhankelijkheid
voortkomt uit de kleine, cumulatieve effecten
van een zeer groot aantal varianten in het hele
genoom. "
De analyse vergeleek genetische voetafdruk
van bijna 15.000 personen met de diagnose
alcoholverslaving met die van 38.000 mensen
`zonder problemen`.
Om zo’n grote steekproef in het onderzoek te
betrekken analyseerde Agrawal samen met
collega's van de Yale University School of
Medicine, de Indiana University School of
Medicine, het Broad Institute en andere centra
over de hele wereld een breed scala aan gegevens
afkomstig van 28 genetische studies over
alcoholisme uit acht landen.
Toch zijn de onderzoekers van mening dat er
in de toekomst grotere studies nodig zijn.
Waarom? Omdat andere genetische studies die DNA
in verband brengen met psychiatrische
stoornissen tussen 40.000 en 100.000 patiënten
nodig hadden om gen-patronen in verband te
brengen met schizofrenie, depressie en andere
psychische aandoeningen.
"Als we meer alcoholafhankelijke personen
zouden kunnen analyseren, dan moeten we
aanvullende regio’s in het genoom kunnen vinden
die van invloed zijn op het risico op
alcoholverslaving. ", zegt eerste auteur Raymond
Walters van het Broad Institute van MIT en
Harvard. "We weten dat er andere DNA-regio's
zijn met kleine effecten op dat risico. Maar om
die varianten in kaart te kunnen brengen, hebben
we een veel grotere steekproef nodig. "
Eén gen sprong er duidelijk uit. Dit gen met
de naam ADH1B reguleert hoe het lichaam alcohol
omzet in acetaldehyde. Varianten van dit gen
bepalen de snelheid van die omzetting.
Acetaldehyde heeft een onplezierig effect. En
dat onplezierige effect biedt bescherming tegen
alcoholisme omdat mensen minder snel overmatig
zullen drinken.
Een ??medicijn tegen overmatig alcohol
gebruik, disulfuram (Refusal), maakt gebruik van
dezelfde stofwisselingsprocessen als de
gen-varianten die in dit onderzoek werden
geïdentificeerd.
De onderzoekers vonden dat de genetische
risicofactoren die verband houden met
alcoholverslaving ook verband hielden met het
risico op psychiatrische stoornissen, zoals
depressie, schizofrenie, ADHD en ook met het
gebruik van sigaretten en marihuana. Ze zijn van
plan om door te gaan met het onderzoeken van de
verbanden tussen genetische aanleg voor
alcoholisme en de risico's op andere soorten
psychiatrische aandoeningen.
"Er waren genetische verbanden met andere
psychiatrische aandoeningen, zoals depressie en
met het gebruik van sigaretten en andere drugs
zoals cannabis," zei Joel Gelernter, MD, van
Yale University School of Medicine. "Naarmate we
grotere aantallen mensen bestuderen, verwachten
we in ieder geval tot op zekere hoogte te kunnen
bepalen hoeveel van deze correlatie, of gedeeld
risico, te wijten is aan alcoholisme, en hoeveel
het gevolg kan zijn van andere stoornissen."
Een belangrijk aspect van de nieuwe studie is
dat er genetische gegevens in betrokken zijn van
mensen van Europese (46.568) en Afrikaanse
afkomst (6.280). Hoewel hetzelfde ADH1B-gen
verband hield met het risico op alcoholisme,
zowel bij mensen met een Europese als Afrikaanse
afkomst, ontdekten de onderzoekers dat het bij
de twee populaties ging om verschillende
varianten van dit gen.
Ander onderzoek heeft aangetoond dat dezelfde
variant van ADH1B van betekenis is bij zowel
Europeanen als bij mensen van Aziatische
afkomst. Genetische data van mensen van
Aziatische origine zijn echter niet in dit
onderzoek betrokken.
"Om te proberen te begrijpen welke genetische
factoren ten grondslag liggen aan het risico op
alcoholisme zijn er zeer omvangrijke genetische
studies bij Europeanen uitgevoerd, maar
onderzoek naar Afrikaanse populaties is er
nauwelijks.", zegt Howard J. Edenberg, PhD, van
Indiana University School of Medicine. "In de
toekomst moeten we veel grotere aantallen mensen
uit niet-Europese bevolkingsgroepen bestuderen
omdat we niet zoveel weten over genetische
factoren die van invloed zijn op hun risico. Uit
ons onderzoek bleek dat de genetische factoren
kunnen verschillen van populatie tot populatie."
De onderzoekers ontdekten ook dat de
genetische factoren die gerelateerd zijn aan het
`probleemloos` drinken van alcohol enigszins
verschilden van de genetische factoren
gerelateerd aan alcoholverslaving. Met andere
woorden, op genetisch niveau is er een verschil
tussen simpelweg, zelfs grote hoeveelheden,
alcohol drinken en alcoholafhankelijkheid.
"Mensen die lijden aan alcoholverslaving
drinken over het algemeen veel, maar ze ervaren
ook andere problemen in verband met hun
alcoholgebruik. Zo verliezen ze bijvoorbeeld de
beheersing over wanneer en hoeveel ze drinken,"
legt Agrawal uit. "Ik denk dat het voor de hand
ligt dat naarmate de steekproefomvang van onze
studies toeneemt, we mogelijk nieuwe
DNA-varianten tegenkomen die wel gerelateerd
zijn aan alcoholverslaving maar die niet
gerelateerd zijn aan `onverslaafd` (overmatig)
drinken."
Agrawal zegt dat grotere steekproeven de
sleutel zijn tot toekomstige ontdekkingen over
de genetische invloed op alcoholisme. Agrawal:
"Het risico van het ADH1B-gen is een van de
sterkste effecten van een enkel gen die we zien
bij mensen met een psychiatrische aandoening.
Maar over het algemeen verklaart het slechts een
klein deel van het risico. Er zijn veel andere
gen-varianten die een additionele, kleine
bijdrage leveren aan het risico op alcoholisme.
Maar om die te vinden, zullen we meer mensen
moeten bestuderen."
VERWIJZINGEN
(1) Vertaling / bewerking van onderstaand
persbericht
-
https://medicine.wustl.edu/news/alcohol-dependence-psychiatric-disorders-share-genetic-links/
[2] Psychiatric Genomics Consortium
-
https://www.med.unc.edu/pgc
[3] Artikel: 'Transancestral GWAS of alcohol
dependence reveals common genetic underpinnings
with psychiatric disorders', Raymond K. Walters
en anderen
-
https://www.nature.com/articles/s41593-018-0275-1
[4] Washington University School of Medicine
-
https://medicine.wustl.edu/
