Hoe omgevingsfactoren van baby’s kan leiden tot latere slechte
gezondheid
Onderzoek toont aan hoe baby’s zich ervaringen kunnen
‘herinneren’ die de kans op ontstekingsgerelateerde ziektes verhogen
NORTHWESTERN UNIVERSITY
EVANSTON, Ill. --- Door onderzoek aan de Northwestern
universiteit wordt onderstreept dat omgevingsfactoren tijdens de
vroege ontwikkeling tot ontstekingen kunnen leiden tijdens de
volwassenheid - een belangrijke risicofactor voor een breed scala
aan ziektes tijdens het ouder worden, inclusief cardiovasculaire
ziektes, diabetes, autoimmuun ziektes en dementie.
Bovendien droeg het onderzoek bij tot de uitleg van een
belangrijke onbeantwoorde vraag over het geringe inzicht in het
mechanisme dat ontwikkeling en regulering van ontstekingen tot stand
brengt.
Voortbordurend op eerder onderzoek dat omgevingsfactoren in
verband brengt met ontstekingsbiomarkers, bracht dit onderzoek nieuw
licht op de vraag: “Hoe komt het dat ons lichaam zich ervaringen
tijdens de kindertijd ‘herinnert’ en deze voortzet in het vormen van
ontstekingen en gezondheid op volwassen leeftijd?
Gebruikmakend van de gegevens uit een grote geboorte cohortstudie
in de Filippijnen met levenslange informatie over de deelnemers,
ontdekten de onderzoekers dat voeding, microbiële en psychosociale
invloeden tijdens de eerste ontwikkeling de DNA metylatie (DNAm)
voorspellen in negen genen die betrokken zijn bij de regulering van
ontstekingen.
De onderzoekers richtten zich op DNAm - een epigenetisch proces
dat o.a. zorgt voor duurzame biochemische kenmerken op het genoom
dat de genexpressie reguleert - als een passend biologisch
mechanisme dat cellulaire herinneringen in stand houdt van
ervaringen in de eerste levensfase.
Met andere woorden: epigenetische mechanismen lijken te verklaren
- althans voor een deel - hoe omgevingsfactoren in de kindertijd
worden “herinnerd’ en een blijvend effect hebben op ontstekingen en
risico’s op ontstekingsgerelateerde ziektes.
“Als we nog een stap verder gaan: deze bevindingen dagen ons uit
om de algemene visie te herzien dat genen een ‘blauwdruk’ vormen
voor het menselijk lichaam, en dat ze statisch zijn en vaststaan bij
de conceptie,” zegt Thomas McDade, hoofdauteur van de studie en
Carlos Montezuma professor in de antropologie van het Weinberg
College of Arts and Sciences bij Northwestern.
Het onderzoek suggereert dat veranderingen in de voedingaspecten
en de microbiële en psychosociale omgeving in de vroege
ontwikkelingsfase blijvende kenmerken kan achterlaten op het
epigenoom, waardoor het chronische ontstekingsniveau op volwassen
leeftijd kan worden verlaagd.
Omgevingsfactoren die hun kenmerk op het epigenoom achterlaten en
ontstekingen vormen gedurende de ontwikkelingfase, zijn o.a.
voedingsaspecten tijdens de babytijd (duur van de borstvoeding), de
intensiteit van microbiële blootstelling (geboorteseizoen,
ontlasting van dieren) en blootstelling aan tegenslagen
(sociaal-economische toestand tijdens baby-/kindertijd, langdurige
afwezigheid ouders) laten allemaal hun kenmerk achter op het
epigenoom.
“Als we ons het menselijke genoom voorstellen als een dynamische
voedingsbodem die gestalte geeft aan informatie over de omgeving om
zijn structuur en functie aan te passen, kunnen we voorbijgaan aan
simpele metaforen als ‘aanleg/voeding’ en ‘’DNA/lotsbestemming’ die
geen recht doen aan de complexiteit van de menselijke ontwikkeling,”
zegt McDade, tevens faculteitsmedestudent aan het Northwestern’s
Institute for Policy Research.
Eerdere wetenschappelijke studies van McDade hebben o.a.
aangetoond dat omgevingsfactoren tijdens de geboorte en kindertijd
blijvende gevolgen hebben voor ontstekingen op volwassen leeftijd.
Hij publiceerde bijvoorbeeld de eerste studie die aantoonde dat meer
microbiële blootstelling in de eerste levensfase in verband gebracht
werd met een lagere kans op ontstekingen op volwassen leeftijd. Ook
toonde zijn eerdere onderzoek aan dat baby’s met een lager
geboortegewicht en korter borstvoeding kregen, een grotere kans
hebben op ontstekingen op volwassen leeftijd.
Vertaling: Ellen Lam
