Verband tussen vezelrijk dieet en verlaagd risico op pijnlijke
artrose
Bevindingen uit twee langetermijnstudies komen overeen met andere
geassocieerde gezondheidsvoordelen van vezels
BMJ
Er blijkt verband te zijn tussen een vezelrijk dieet en een lager
risico op pijnlijke osteoartrose in de knie (afbraak van kraakbeen
en bot), zo blijkt uit het eerste onderzoek op dit gebied, online
gepubliceerd in Annals of the Rheumatic Diseases.
De bevindingen, die voortkomen uit twee verschillende
langetermijnstudies, komen grofweg overeen met de andere
gerapporteerde gezondheidsvoordelen van een vezelrijk dieet,
waaronder verlaging van bloeddruk, vermindering van gewicht en van
systemische inflammatie en verbeterde bloedglucosecontrole.
De onderzoekers haalden data uit twee Amerikaanse studies in een
poging om erachter te komen of voedingsvezels enig verband houden
met het risico op osteoartrose in de knie, die te zien is op
röntgenfoto’s, of die symptomatisch is, en verergerende pijn in de
knie.
Voor de eerste studie, de Osteoarthritis Initiative (OAI), werd
sinds 2004-6 de gezondheid bijgehouden van bijna 5000 Amerikaanse
mannen en vrouwen (gemiddelde leeftijd 61) met, of met risico op,
osteoartrose, om de mogelijke risicofactoren voor de aandoening in
kaart te brengen.
Het tweede onderzoek was onderdeel van de Framingham Offspring
Cohort studie, waarbij sinds 1971 de gezondheid is bijgehouden van
meer dan 1200 inmiddels volwassen kinderen van de oorspronkelijke
Framingham Heart Study-deelnemers en hun partners. De resultaten van
de huidige studie zijn gebaseerd op gegevens die voor het eerst
werden opgenomen in 1993-4, toen de deelnemers gemiddeld 54 waren,
tot 2002-5.
Voor beide studies werd de vezelinname gemeten door middel van
antwoorden op de Food Frequency vragenlijst. Het gemiddelde was
ongeveer 15 gram per dag in de OAI en 19 gram per dag in de
Framingham Offspring studie (FOS).
Informatie over symptomen en röntgenbewijs werden jaarlijks
gedurende vier jaar verzameld in de OAI en beoordeeld na 9 jaar in
de FOS. Er werden ook gegevens verzameld over mogelijke
invloedfactoren zoals knieletsel/operaties, medicatie en leefstijl,
zoals gebruik van tabak en alcohol en lichaamsbeweging.
Na vier jaar hadden, van de 4051 deelnemers aan de OAI met
volledige data over vezelinname, er 869 symptomatische
knieproblemen; 152 vertoonden bewijs van osteoartrose op
röntgenfoto’s en de pijn was bij 1964 verergerd.
Na gemiddeld 9 jaar hadden, van de 971 FOS-deelnemers met
volledige data over vezelinname, er 143 symptomen in de knie en 175
vertoonden bewijs van osteoporose op röntgenfoto’s.
Uit analyse bleek dat een hogere vezelinname samenhing met een
lager risico op pijnlijke osteoartrose in de knie. Vergeleken met de
laagste inname (de onderste 25 procent van de deelnemers), bleek de
hoogste inname (de hoogste 25 procent) samen te hangen met een 30
procent lager risico in de OAI en een 61 procent lager risico in de
FOS. Maar er was geen verband met het röntgenfotobewijs van
knieartrose.
Verder bleek bij de OAI-deelnemers een hogere inname van
graanvezels en van vezels in het algemeen, geassocieerd te zijn met
een significant lager risico op verergering van kniepijn.
Deze bevindingen bleven overeind, onafhankelijk van andere
potentiële invloedfactoren.
Dit betreft een observationeel onderzoek, dus er kunnen geen
sterke conclusies getrokken worden over oorzaak en gevolg. Toch
zeggen de onderzoekers: “Deze data tonen een consequente
beschermende samenhang aan tussen de totale inname van vezels en
symptoomgerelateerde knie-osteoartrose in twee studiepopulaties,
waarbij zorgvuldig is gecorrigeerd voor potentiële verstorende
factoren.”
En zij wijzen op ander bewijs dat suggereert dat een vezelrijk
dieet samenhangt met verscheidene gezondheidsvoordelen, waarvan vele
relevant zijn bij osteoartrose.
Vertaling: Astrid Zwart
