oment van de dag beïnvloedt gevoeligheid voor
infecties
UNIVERSITY OF CAMBRIDGE
We zijn gevoeliger voor infecties op bepaalde momenten van de
dag, omdat het vermogen van virussen om zich te delen en te
verspreiden tussen de cellen wordt beïnvloed onze lichaamsklok, zo
suggereert nieuw onderzoek van de Universiteit van Cambridge. De
bevindingen die vandaag worden gepubliceerd in de Proceedings of the
National Academy of Sciences, kunnen bijdragen aan een antwoord op
de vraag waarom mensen die in ploegendienst werken – met de
bijbehorende continue verstoring van hun lichaamsklok – vaker last
hebben van gezondheidsproblemen, zoals infecties en chronische
ziektes.
Als een virus het lichaam binnenkomt, kaapt het de machinerie en
de hulpbronnen in onze cellen, zodat het virus zich kan delen en
zich door het hele lichaam kan verspreiden. De hulpbronnen die
voorhanden zijn variëren echter gedurende de dag, gedeeltelijk in
reactie op ons circadiaanse ritme, ofwel onze lichaamsklok.
Circadiaanse ritmes beheersen veel aspecten van onze fysiologie en
lichaamsfuncties – van onze slaappatronen tot onze
lichaamstemperatuur, en van onze immuunsystemen tot de afgifte van
hormonen. Deze kringlopen worden door een aantal genen aangestuurd,
waaronder Bmal1 en Clock.
Om te testen of onze circadiaanse ritmes de gevoeligheid voor, of
de voortgang van infecties beïnvloeden, vergeleken onderzoekers van
de Wellcome Trust-Medical Research Council Institute of Mewtabolic
Schience van de Universiteit van Cambridge normale ‘wilde’ muizen op
verschillende tijden van de dag met het herpesvirus, waarna de ernst
en verspreiding van de virusinfectie werden gemeten. De muizen
leefden in een gecontroleerde omgeving met 12 uur daglicht en 12 uur
donker.
De onderzoekers constateerden dat de virusreplicatie in de muizen
die helemaal aan het begin van de dag werden geïnfecteerd – het
moment dat gelijk staat aan zonsopkomst, als deze nachtdieren hun
rustfase ingaan – tien keer hoger lag dan bij muizen die pas werden
geïnfecteerd als de dag 10 uur was gevorderd, wanneer ze overgaan
naar hun actieve fase. Toen de onderzoekers het experiment
herhaalden bij muizen die geen Bmal1 hadden, werd een hoge mate van
virusreplicatie geconstateerd, ongeacht het tijdstip van infectie.
“Het tijdstip van de dag kan dus een grote invloed hebben op onze
gevoeligheid voor de ziekte, of in ieder geval de virale replicatie,
wat betekent dat een besmetting op de verkeerde tijd van de dag een
veel ernstigere acute infectie kan teweegbrengen,” zo legt senior
auteur van de studie Professor Akhilesh Reddy uit. “Dit komt overeen
met recente studies waaruit bleek dat het tijdstip van de dag waarop
een griepvaccin wordt toegediend invloed kan hebben op de
effectiviteit ervan.
Tevens bleek er een soortgelijke tijdstip-van-de-dag variatie te
zijn in virusreplicatie in individuele celculturen, zonder de
invloed van ons immuunsysteem. Als de cellulaire circadiaanse ritmes
buiten werking werden gesteld, bleek er een toename van de infectie
op te treden bij zowel het herpes- als het influenza A-virus. Het
laatste is een ander type virus dat bekend staat als RNA-virus – dit
virus infecteert en repliceert op een heel andere manier dan herpes.
Vertaling: Astrid Zwart
