Nieuw inzicht in de manier waarop de geest het lichaam
beďnvloedt
UNIVERSITY OF PITTSBURGH SCHOOLS OF THE HEALTH SCIENCES
Neurowetenschappers van de Universiteit van Pittsburgh hebben de
neurale netwerken geďdentificeerd die de cerebrale cortex en het
bijniermerg met elkaar verbinden. Deze verbinding is
verantwoordelijk voor de snelle reactie van het lichaam op
stressvolle situaties. Deze bevindingen, die in het online
tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS)
staan, verschaffen bewijs voor de neurale basis van de verbinding
tussen lichaam en geest.
De bevindingen werpen vooral nieuw licht op hoe stress, depressie
en andere mentale stemmingen de orgaanfunctie kunnen veranderen, en
tonen aan dat er een echte anatomische basis bestaat voor
psychosomatische ziektes. Het onderzoek toont ook een concreet
neuraal substraat dat zou kunnen bijdragen aan een verklaring voor
het feit dat meditatie en bepaalde oefeningen zoals yoga en Pilates
zo goed kunnen helpen bij het temperen van de reacties van het
lichaam op fysieke, mentale en emotionele stress.
“Onze resultaten bleken veel complexer en interessanter te zijn
dan we van tevoren hadden kunnen bedenken,” zegt senior auteur dr.
Peter L. Strick, houder van de Thomas Detre Leerstoel aan de
afdeling Neurobiologie en wetenschappelijk directeur aan het
Herseninstituut van de Universiteit van Pittsburgh.
In hun experimenten achterhaalden de wetenschappers de neurale
circuits die bepaalde gebieden van de cerebrale cortex verbinden met
het bijniermerg (het binnenste deel van de bijnierklieren, die zich
bovenop beide nieren bevinden). Het wetenschappelijke team bestond
uit hoofdauteur dr. Richard P. Dum, onderzoeksdocent aan het
Department of Neurobiology; de arts dr. David J. Levinthal,
universitair docent aan het Department of Medicine en dr. Strick.
De wetenschappers werden verrast door het enorme aantal neurale
netwerken dat ze ontdekten. Andere onderzoekers vermoedden eerder
wel al dat één of misschien twee corticale gebieden verantwoordelijk
waren voor de besturing van het bijniermerg. Het feitelijke aantal
en de plaats van die corticale gebieden waren nog onduidelijk. Het
laboratorium van Strick gebruikte In het PNAS-onderzoek een unieke
opsporingsmethode, met gebruikmaking van het rabiësvirus. Deze
benadering zorgt ervoor dat er lange ketenen van met elkaar
verbonden neuronen worden blootgelegd. Met behulp van deze methode
konden dr. Strick en zijn collega’s aantonen dat de aansturing van
het bijniermerg zijn oorsprong vindt in meerdere corticale gebieden.
Volgens de nieuwe bevindingen komt de meeste invloed uit de
motorische gebieden van de cerebrale cortex en uit andere corticale
gebieden die te maken hebben met cognitie en affect (de uitdrukking
van emotie en gevoel).
Waarom is het zo belangrijk om te weten welke corticale gebieden
van invloed zijn op het bijniermerg? Acute stressreacties kunnen een
hele reeks aan veranderingen teweegbrengen, zoals een snel kloppend
hart, zweten en vergrote pupillen. Deze reacties helpen het lichaam
om zich op actie voor te bereiden en vaak worden zij gekenmerkt als
“vecht- of vluchtreacties”. Het is duidelijk dat we enige cognitieve
(of wat neurowetenschappers noemen “top-down”) controle hebben over
deze stressreacties.
“Omdat we een cortex hebben, hebben we een keuze,” zegt dr.
Strick. “Als iemand je beledigt, hoef je die persoon geen klap te
verkopen, of op de vlucht te slaan. Je kunt een meer genuanceerde
reactie vertonen en de belediging negeren, of een snedige opmerking
terug maken. Dit zijn opties die de cerebrale cortex ons biedt.”
Nog een verrassend resultaat was dat de motorische gebieden in de
cerebrale cortex, die zich bezighouden met de planning en de
uitvoering van bewegingen, een behoorlijk grote input leveren aan
het bijniermerg. Eén van deze gebieden is het deel van de primaire
motorische cortex dat zorgt voor de aansturing van axiale
lichaamsbeweging (schedel/nek/ribben en bekken) en lichaamshouding.
Deze input voor het bijniermerg kan verklaren waarom core-training
zo goed helpt bij het beheersen van stressreacties. Kalmerende
oefeningen zoals Pilates, yoga, tai chi en zelfs dansen in een
kleine ruimte vereisen allemaal een goede houding van het skelet en
de juiste coördinatie en flexibiliteit.
De PNAS-studie onthult ook dat de gebieden van de cortex die
actief zijn als we merken dat er een conflict is, of als we ons
ervan bewust worden dat we een fout hebben gemaakt, invloed hebben
op het bijniermerg. “Deze constatering werpt de mogelijkheid op dat
activiteit in deze corticale gebieden – als je je een vergissing
weer herinnert, of kwaad bent op jezelf vanwege een fout, of
terugdenkt aan een traumatische gebeurtenis – ervoor zorgt dat er
signalen naar beneden gestuurd worden die het bijniermerg
beďnvloeden op dezelfde manier als de gebeurtenis zelf.” Deze
anatomische bevindingen zijn relevant voor de behandeling van
posttraumatische stress.
Ook werden er verbindingen met het bijniermerg ontdekt in
corticale gebieden die actief zijn tijdens mindfulness-meditatie en
gebieden die veranderingen vertonen in familiaire bipolaire
depressie. “Een manier om onze resultaten samen te vatten is dat we
misschien het verbindingssysteem tussen stress en depressie hebben
blootgelegd,” zegt dr. Strick.
Samenvattend laten de resultaten zien dat er circuits bestaan die
beweging, cognitie en affect verbinden met de functie van het
bijniermerg en stressbeheersing. Deze circuits bemiddelen
waarschijnlijk de effecten van de toestand waarin wij innerlijk
verkeren, zoals chronische stress en depressie, op de orgaanfunctie
– en daarmee zijn zij een concreet neuraal substraat voor sommige
psychosomatische ziektes.
Vertaling: Astrid Zwart