Gepasteuriseerde darmbacterie verkleint effecten van obesitas
en diabetes
De darmbacterie Akkermansia blijkt een volhardende weldaad voor
het darmstelsel van zwaarlijvige muizen of dieren met diabetes. In
proeven met de bacterie bleven de darmbarričre versterkende effecten
van deze darmbacterie zelfs na pasteurisatie intact, zo constateren
onderzoekers van het Louvain Drug Research Institute van de
Universiteit van Leuven in samenwerking met onderzoekers van
Wageningen University & Research en de Universiteit van Helsinki in
Nature Medicine van 28 november. De bevindingen effenen de weg voor
therapieën voor de bestrijding van diabetes en obesitas, maar ook
hart- en vaatziekten en darmontstekingen.
In experimenten met obese muizen wisten de onderzoeksgroepen van
Leuven onder leiding van Patrice Cani en van Wageningen en Helsinki
onder leiding van Willem M. de Vos in muizen de verdere ontwikkeling
van obesitas en diabetes type 2 te stoppen. Daarvoor kregen de
muizen een aparte behandeling met de eerder in Wageningen ontdekte
darmbacterie Akkermansia muciniphila.
De levende vorm van Akkermansia blijkt de effecten die met
obesitas en diabetes samenhangen te verminderen, zo stelde de
Leuvense groep vast. Maar de gezamenlijke teams constateerden ook
dat Akkermansia na pasteurisatie - verhitten tot 70 graden Celsius –
bij muizen in staat is de ziekten te stoppen. De pasteurisatie vond
plaats in een poging de bacterie inactief te maken, maar zonder deze
of haar eigenschappen te vernietigen. De geďnactiveerde bacterie
bleek echter nog steeds effectief in de strijd tegen de ziekten.
“Een complete verrassing”, zegt Willem de Vos. “Sterker, na
pasteurisatie bleek de bacterie deels actiever, zodat ze niet alleen
in staat is obesitas en diabetes terug te dringen, maar ook om die
aandoeningen te voorkomen.”
Obesitas en diabetes
De werking van Akkermansia berust met name op het remmend effect op
ontstekingen in de darm, zoals een blinde darmontsteking of het
chronische prikkelbaredarmsyndroom.
De darmbacterie wordt nu in Brussel getest op toepasbaarheid bij
mensen met obesitas en diabetes. De resultaten worden nog verwacht,
maar het eerste klinisch onderzoek naar de veiligheid van de
toediening van de darmbacterie in de inactiveerde vorm is positief.
De verklaring voor het onverwachte effect van gepasteuriseerde
Akkermansia-bacteriën vond het onderzoeksteam in een eiwit op het
externe membraan van de bacterie dat in het Wageningse team
onderzocht werd door Dr Noora Ottman en Dr Clara Belzer. Ook na
verhitting van dit eiwit - Amuc_1100* - blijft het functioneel. De
pasteurisatie inactiveert wel de bacterie als geheel maar niet het
functionele membraaneiwit dat naar nu blijkt het gunstige effect in
muizen veroorzaakt. De isolatie van het eiwit maakt de ontwikkeling
van een geneesmiddel in geconcentreerde vorm mogelijk, dat ook
ingezet kan worden in therapieën tegen ontstekingen van de darm bij
stress, alcoholisme, leverziekten en kanker.
De onderzoekers hebben inmiddels diverse patenten op de vindingen
aangevraagd. Daarnaast wordt een spin-offbedrijf ontwikkeld om de
productie van zowel de bacterie Akkermansia als het eiwit op te
schalen.
