Het beste dieet voor jou hangt wellicht af van je genen
Onderzoek op muizen toont noodzaak van geïndividualiseerde
benadering van voeding aan.
GENETICS SOCIETY OF AMERICA
Misschien is het je weleens overkomen dat een vriend(in) goede
resultaten had met een bepaald dieet, terwijl hetzelfde dieet bij
jou helemaal niet zo goed werkte. Dan zal het je misschien niet
verbazen dat uit nieuw onderzoek met muizen blijkt dat de reactie op
een dieet zeer individueel bepaald is.
“De gezondheidsvoordelen of -risico’s van bepaalde diëten worden
te veel gegeneraliseerd,” zegt Dr. William Barrington, onderzoeker
bij de North Carolina State University. Hij deed dit onderzoek in
het laboratorium van Dr. David Threadgill, aan de Texas A&M
University. “Uit onze studie blijkt dat de invloed van het dieet
waarschijnlijk afhangt van de genetische samenstelling van de
persoon die het dieet volgt, wat betekent dat verschillende mensen
een verschillend optimaal dieet kunnen hebben.”
Barrington zal deze nieuwe bevindingen presenteren op de Allied
Genetics Conference, een bijeenkomst die is georganiseerd door de
Genetics Society of America.
Het onderzoek heeft niet alleen gevolgen voor mensen die het
gezondste dieet zoeken, maar ook voor voedingsrichtlijnen zoals die
door de FDA in de VS (of door het Voedingscentrum in Nederland,
vert.) worden aanbevolen. Aangezien deze aanbevelingen gebaseerd
zijn op gemiddelden uit reacties van veel mensen, zijn ze misschien
niet van toepassing als je naar het individu kijkt.
“Een muizenmodel is zeer geschikt om de effecten van diëten te
bestuderen voor verschillende genetische achtergronden, omdat ze op
een soortgelijke manier gevoelig zijn voor obesitas en het metabool
syndroom als mensen. We kunnen met dit model de genetische
diversiteit die bij mensen voorkomt nabootsen, terwijl we de
omgevingsfactoren kunnen controleren,” aldus Barrington.
De onderzoekers gebruikten vier muizenstammen als model voor
genetische diversiteit. Alle muizen in elke stam deelden dezelfde
genetica, waardoor ze de genen van één persoon representeerden. De
genetische verschillen tussen elke twee stammen waren vergelijkbaar
met die tussen twee ongerelateerde mensen.
Zes maanden lang kregen de muizen voedsel dat gelijkwaardig was
aan het moderne Westerse dieet, een traditioneel Japans dieet, een
traditioneel Mediterraan dieet, of een vetrijk en koolhydraatarm
Atkins-achtig dieet dat bekend staat als ketogeen. Ter vergelijking
kregen sommige muizen het standaard muizenvoer. De muizen konden
zoveel eten als ze wilden, maar er werd goed bijgehouden hoeveel er
werd gegeten.
De onderzoekers zorgden ervoor dat de test-diëten een zeer goede
benadering vormden van wat mensen zouden eten als ze hetzelfde dieet
zouden volgen. In het Japanse dieet werd bijvoorbeeld rijst genomen
als de belangrijkste koolhydraat en er werd groene-thee-extract
toegevoegd om de effecten van de bioactieve stoffen daarin na te
bootsen. Voor het Mediterrane dieet was tarwe de belangrijkste vorm
van koolhydraten en werd er rode-wijnextract toegevoegd om dit
hoofdonderdeel in het dieet te imiteren.
De onderzoekers monitorden een aantal gezondheidsgerelateerde
reacties op de diëten en de bevinding was dat de effecten van elk
dieet zeer afhankelijk waren van de muizenstam. Hoewel muizen die
het Westerse dieet volgden meestal negatieve gezondheidseffecten
vertoonden – waaronder meer obesitas, leververvetting en nadelige
effecten op cholesterol – varieerde de ernst van deze effecten heel
erg, afhankelijk van de stam. Sterker nog, één muizenstam bleek
grotendeels ongevoelig voor welke negatieve gezondheidseffecten dan
ook van dit dieet.
Het Westerse dieet en het ketogene dieet, die beide veel vet
bevatten, lieten tegenovergestelde resultaten zien voor twee
muizenstammen. Bij één stam merkten de onderzoekers dat er negatieve
gezondheidseffecten optraden bij het Westerse dieet, waaronder meer
obesitas en leververvetting, maar er waren geen negatieve effecten
te zien als deze stam het vetrijke, koolhydraatarme ketogene dieet
volgden. Aan de andere kant bleek een andere stam juist meer
obesitas en tekenen van metabool syndroom te ontwikkelen op het
ketogene dieet, terwijl zij juist gezonder bleven bij het Westerse
dieet.
“We zagen ook dat de oorzaken voor zwaarlijvigheid verschilden,”
zegt Barrington. “Sommige muizen met een bepaald dieet aten gewoon
meer calorieën en dit zorgde dan voor een sterke gewichtstoename.
Muizen met een ander dieet bleken echter minder te eten, maar toch
dik te worden.”
Voor alle stammen bleek het ketogene dieet de
calorieënverbranding te verhogen, zonder toename in de mate van
activiteit. Sommige stammen aten echter zoveel bij dit dieet, dat ze
toch dik werden en er negatieve gezondheidseffecten optraden.
“Uitgaand van de gelijkenis van mensen en muizen op het gebied
van stofwisseling en genetica, is het zeer waarschijnlijk dat de
mate waarin er verschillende reacties optraden op de diëten in ons
onderzoek, ook van toepassing zal zijn op mensen,” zegt Barrington.
“Omdat het optimale dieet dus verschilt per individu, wordt hiermee
de noodzaak onderstreept voor individueel voedingsadvies, waarbij
het optimale dieet per persoon wordt uitgezocht.”
De onderzoekers werken nu aan de identificatie van de genen en de
biologische mechanismes die betrokken zijn bij de variërende
reacties op diëten. Deze lijn van onderzoek zou uiteindelijk tot een
genetische test kunnen leiden die vaststelt wie waarschijnlijk goed
of juist slecht reageert op een bepaald dieet.
Barrington voegt toe: “De laatste honderd jaar zijn we eigenlijk
uitgegaan van één visie op het gebied van dieet – we gingen er
vanuit dat er één optimaal dieet bestaat. Nu we hebben vastgesteld
dat dit waarschijnlijk niet klopt, denk ik dat we in de toekomst in
staat zullen zijn om te bepalen welke genetische factoren betrokken
zijn bij de verschillende reacties op een dieet en om deze
informatie te gebruiken om te voorspellen hoe een dieet zal werken
bij mensen.”
Steun ons werk, bezoek eens de Leefbewust webwinkel
De Leefbewust webwinkel richt zich voornamelijk op plantaardige
produkten zoals bessen, kruiden, grassen, algen, algenolie, zaden,
een natuurlijke multivitamine en de krenten uit de pap qua
voedingssupplementen.
Bezoek de webwinkel
