Stress tijdens de zwangerschap in verband gebracht met
ontwikkeling beweging en coördinatie bij kinderen
VERENIGING VOOR ONDERZOEK NAAR DE ONTWIKKELING VAN HET KIND
Stress bij moeders tijdens de zwangerschap heeft gevolgen voor
het gedrag van hun kinderen, zowel mentaal als cognitief, halverwege
de kindertijd tot puberteit, maar weinig onderzoek is gedaan naar de
relatie tussen maternale zwangerschap stress en de motorieke
ontwikkeling van kinderen. Zojuist is de uitkomst van nieuw,
langdurige onderzoek dat moeders met meer stressvolle momenten
tijdens hun zwangerschap kinderen kregen die lager scoorden bij een
bewegingscompetentie test.
De studie door onderzoekers van de universiteit van Notre Dame
Australia en het Telethon Kids instituut, verschijnt in de uitgave
van Child Development.
Om de relatie tussen maternale stress en de motorieke
ontwikkeling bij kinderen te testen, volgden de onderzoekers 2.900
voornamelijk Europees Australische moeders. Toen de moeders 18 weken
zwanger waren, werd hun verzocht een vragenlijst in te vullen over
stressvolle situaties tijdens hun zwangerschap. Deze situaties
hielden in: financiële problemen, het verlies van familie of vriend,
scheiding, huwelijksproblemen, zwangerschapsproblemen, ontslag en
verhuizing. De moeders completeerden deze vragenlijst in de 34e week
van de zwangerschap.
Toen de kinderen van deze moeders 10, 14 en 17 jaar waren, werden
zij getoetst op hun algehele motorieke ontwikkeling en coördinatie
met behulp van een 10-punten bewegingstest. Zowel handkracht werd
getest, als het aanraken van de neus met een vinger en terug naar de
wijsvinger, ver springen, over een lijn lopen met afwikkeling van de
voet en het staan op één been. De test deed ook metingen van het
vermogen om kleine kralen van 1 doos in een andere over te brengen,
kralen rijgen, 10 seconden met een vinger tikken, een moer op een
bout draaien, en een staaf zo langzaam mogelijk langs een lat laten
glijden. De kinderen werden verdeeld in een groep van moeders die
geen stress hadden tijdens de zwangerschap, van moeders die minder
dan drie stressvolle situaties hebben meegemaakt tijdens de
zwangerschap, en van moeders die meer dan drie stressvolle situaties
hadden tijdens de zwangerschap.
De studie ontdekte dat kinderen van moeders met veel stress
tijdens de zwangerschap lager scoorden op motorieke ontwikkeling op
alle drie de onderzoeksleeftijden (10, 14 en 17). Dit suggereert een
accumulatief effect van stress op het ontwikkelende motorieke
systeem van de foetus. De grootste verschillen in motorieke
ontwikkeling waren tussen kinderen van moeders die geen stress
hadden en kinderen van moeders met veel stress (meer dan drie
stressvolle situaties). Stressvolle situaties aan het eind van de
zwangerschap hadden meer impact op de motorieke ontwikkeling van de
kinderen dan die aan het begin. Volgens de onderzoekers zou dit
verband kunnen houden met de ontwikkeling van de cerebellaire
cortex, het deel van de hersenen dat later ontwikkelt tijdens de
zwangerschap en veel motorieke functies bestuurt.
Verminderde motorieke ontwikkeling wordt gedefinieerd door hoe de
kinderen scoren in de door dit onderzoek gebruikte test; kinderen
die onder een bepaald niveau vallen met verschillende uitkomsten in
motorieke ontwikkeling, zoals slechte fijne motoriek of slechte
grove motoriek of beide. Verminderde motorieke ontwikkeling wordt in
verband gebracht met verminderde korte- en lange termijn mentale en
fysieke functies, dus het is belangrijk om de beginnende
risicofactoren te analyseren om vroege interventie en ondersteuning
te bieden. Kinderen met een verminderde motorieke competentie kunnen
moeilijkheden ondervinden in het alledaagse leven met fijne en grove
motorieke taken zoals schrijven, gooien en rennen. Veel gevallen
kunnen echter verbeterd worden door interventie en support.
“Gezien onze uitkomsten over het belang van de emotionele en
mentale gezondheid van moeders in een breed spectrum van
ontwikkelings- en gezondheidsgevolgen, kunnen programma’s, die
gericht zijn op het herkennen en verminderen van maternale stress
tijdens de zwangerschap, ouders en gezondheidszorg waarschuwen voor
potentiële moeilijkheden en de lange termijn gevolgen voor deze
kinderen verbeteren,” zegt Beth Hands, professor Human Movement van
de universiteit van Notre Dame Australia, co-auteur van het
onderzoek.
Tegan Grace, Ph.D kandidaat van de universiteit van Notre Dame
Australia, ook co-auteur van de studie, voegt toe: “Screening van
postnatale depressie wordt toegepast in de meeste antenatale
klinieken in Australie. Dit kosteneffectieve model kan ook gebruikt
worden voor het screenen van maternale stress gedurende de hele
zwangerschap, deel uitmakend van de reguliere klinische afspraken.”
Zwangere vrouwen met stress kunnen geadviseerd worden over
kosteneffectieve stressreductie technieken zoals milde lichamelijke
oefeningen, stelt ze voor.
Vertaling: Ellen Lam
