Zware zonnestormen 'ontwijken' detectiesystemen op aarde


CREDIT: NASA

Volgens waarnemingen van het Tihany Magnetic Observatorium in Hongarije zijn de indicatoren die door wetenschappers gebruikt worden om de geomagnetische storingen naar de aarde te registreren, niet in staat om sommige van deze gebeurtenissen te detecteren, waardoor zowel electriciteitsvoorziening als communicatiesystemen een risico lopen. Het Tihany Magnetic Observatorium registreerde een zonnestorm, vergelijkbaar met de zwaarste ooit gemeten, terwijl deze gebeurtenis andere observatoria volkomen ontgaan was.

In 1859 werd de zwaarste en krachtigste zonnestorm ooit geregistreerd, ook bekend als het Carrington Event, of de Carrington gebeurtenis, een eerbetoon aan de Engelse astronoom Richard Carrington, die dit observeerde in het Colaba Observatorium in India. Deze zonnestorm gaf aurora's te zien op breedtegraden van Madrid tot in het Caraibisch gebied. De storm veroorzaakte echter ook uitval van electriciteit en branden in telegraaf systemen in heel Europa en Noord Amerika.

Sinds die tijd vormen door de zon veroorzaakte geomagnetische stormen, naast het directe gevaar voor kracht- en communicatiecentrales, een ernstig risico voor de bevolking, die toenemend afhankelijk is van technologie. Om deze risico's te kunnen vermijden hebben wetenschappers verschillende indicatoren ontwikkeld die kunnen helpen bij zowel het analyseren als het voorspellen van dit fenomeen.

Een van de meest gebruikte indicatoren om geomagnetische stormen te meten is de Dst (Disturbance storm time), die elk uur wordt verkregen uit het gemiddelde van de waargenomen data van vier observatoria: Hermanus (Zuid Afrika), Kakioka (Japan), Honolulu (Hawaii, USA) en San Juan (Puerto Rico).

Een meer nauwkeurige versie genaamd SYM-H (die de horizonale component van het magnetische veld van de aarde evalueert) gebruikt de verzamelde informatie van zelfs meer observatoria, en een 1-minuut tijdsresolutie. Wetenschappers kunnen de gevolgen van zware zonnestormen traceren door het gebruik van deze twee indicatoren, waarbij breedtegraden de voorkeursgegevens zijn in magnetische registraties. Een van deze zware zonnestormen was de Halloween Solar Storm die plaatsvond tussen oktober en november 2003.

Desondanks waren zowel Dst als SYM-H niet in staat de magnetische storingen te registreren die de aarde troffen juist in die periode, met name op 29 oktober 2003. Deze zonnestorm leek bijzonder veel op de Carrington gebeurtenis in 1859. De Halloween Solar Storm vernielde krachtcentrales in Zweden en Zuid Afrika, waar verschillende transformatoren werden verbrand.

De gebeurtenis werd geregistreerd door het Tihany Magnetic Observatorium in Hongarije. Een team van wetenschappers van de universiteit van Alcalá heeft nu de officiele indicatorfouten geanalyseerd die de gebeurtenis hadden moeten registreren en doet nu verslag van de potentiele consequenties.

Zou de wetenschappelijke gemeenschap het mis kunnen hebben?

"Een van de conclusies is dat de indicatoren die gewoonlijk door wetenschappers gebruikt worden - zoals Dst of SYM-H, die uitgaan van een overkoepelend perspectief van de aarde en verkregen worden door het berekenen van gemiddelden - faalden in het detecteren van zo'n belangrijke gebeurtenis, en zouden bijna zeker ook gefaald hebben in het registreren van het Carrington event," legt hoofdauteur Consuelo Cid uit.

De studie, gepubliceerd door het Journal of Space Weather and Space Climate, beweert dat de wetenschap wel eens zou kunnen falen bij het calculeren van de gemiddelde data van verschillende observatoria in de wereld. Dit zou te maken kunnen hebben met het feit dat positieve en negatieve magnetische storingen elkaar opheffen, met als gevolg dat in een bepaalde regio de werkelijke magnetische storingen verdwijnen. Daarbij hangt de storing voor een groot deel af van de lokale tijd (lengtegraad), terwijl andere wetenschappers beweren dat het grotendeels afhangt van de breedtegraad.

"Een gebeurtenis als het Carrington event zou vaker kunnen voorkomen dan we verwachten; trouwens, het kan al gebeurd zijn zonder dat dit is geregistreerd," merkt Cid op, die de noodzaak aangeeft om lokale indicatoren te ontwikkelen die zeer nuttig zijn voor bedrijven die door deze storingen getroffen kunnen worden, zoals electriciteitsbedrijven.

Haar team heeft zelfs de Local Disturbance Index voor Spanje (LDiñ) al ontwikkeld, die de geomagnetische storingen berekent op Spaans grondgebied. Het wordt berekend op basis van het magnetisch veld dat bij het San Pablo Observatorium in Toledo wordt geregistreerd, deel van het Spaanse National Geographic Instituut.

"Een indicator als LDiñ zou in aangrenzende landen gebruikt kunnen worden, zoals Portugal, Frankrijk en Italie; bovendien zouden indicatoren ontwikkeld kunnen worden, aangepast aan elke regio, om in andere delen van de wereld te gebruiken," zegt de wetenschapper, die aandringt op samenwerking tussen betrokken bedrijven, net zoals haar onderzoeksteam samenwerkte met het Spaanse energiebedrijf Red Eléctrica Española.

Vertaling: Ellen Lam


Steun ons werk, bezoek eens onze webwinkel


Terug naar het hoofdmenu

 

Webwinkel helpdesk

0346-330038 (ma/vr)
Of email ons

Hoofdmenu
Naar de voorpagina
Naar webwinkel
Alle thema paginas

Contact
 

Gratis nieuwsbrief


 

 

 

 


View My Stats