Hersenscans tonen invloed yoga en meditatie op pijnbeleving en
veroudering
Er waren al aanwijzingen dat mindfulness meditatie
en yoga een positief effect hebben op pijnbeleving en het behoud van
verstandelijke vermogens bij veroudering.Promovendus Tim Gard
verklaart nu met behulp van hersenscanners de onderliggende
mechanismes in de hersenen. Hij vond unieke neurale mechanismen op
het gebied van pijnverwerking en efficiënter georganiseerde en
robuustere hersennetwerken bij ouderen die ervaren yoga- of
meditatiebeoefenaars waren. Dit kan in de toekomst implicaties
hebben voor de behandeling van chronische pijn en voor het zo lang
mogelijk gezond houden van de vergrijzende bevolking.
Voor de studie naar pijn ondergingen proefpersonen
lichte pijnprikkels in de vorm van milde elektroshocks in een
onderarm. De meditatiegroep ging de pijn zowel in dagdagelijkse
houding aan, als in een staat van meditatie. Ze bleken de pijn niet
als minder sterk te ervaren, maar wel als minder onaangenaam. In hun
hersenen ging de verminderde pijnbeleving gepaard met een verhoogde
activatie in de posteriore insula (het gebied dat betrokken is bij
het voelen van pijn) en een verminderde activiteit in de laterale
prefrontale cortex (het gebied dat ervaringen reguleert). Dit
patroon is het tegenovergestelde van wat er gebeurt in het brein van
niet-mediterenden. Met andere woorden: mediterenden waren in staat
hun pijn op unieke wijze te verminderen, door de pijnsensaties toe
te laten in plaats van er mentale controle over uit te oefenen.
Voor het vernieuwende onderzoek naar het effect
van yoga en meditatie op veroudering, werden hersenscans gemaakt en
de verstandelijke vermogens in de vorm van fluïde intelligentie
gemeten. Fluïde intelligentie is het vermogen om te redeneren in
nieuwe situaties. Oudere beoefenaars van zowel yoga als meditatie
bleken een kleinere afname in fluïde intelligentie te hebben dan
controlepersonen met een vergelijkbaar gezonde levensstijl.
Functionele MRI-opnames tijdens rust lieten zien dat de globale
hersenennetwerken van mediterenden en yogi’s efficiënter en
robuuster georganiseerd waren dan die van controlepersonen. Het
effect van yoga bleek wat fluïde intelligentie en globale netwerk
efficiëntie betreft even groot als dat van meditatie.
“Het is fascinerend te zien hoe yoga en meditatie
onze hersenen en onze psyche positief kunnen beïnvloeden en zo tot
een verhoogd welzijn kunnen leiden”, aldus Tim Gard. Hij verdedigde
zijn proefschrift ‘The neural and psychological mechanisms of yoga
and mindfulness meditation’ op vrijdag 20 maart 2015 aan de
Universiteit Maastricht.
