Studies doen vragen rijzen over de effecten van statines
op griepvaccinatie bij ouderen
Bevindingen suggereren dat statines de effectiviteit van het
vaccin op de immuunrespons kan hinderen.
Een paar nieuwe studies suggereren dat statines, op grote schaal
gebruikt om cholesterol te verlagen, een nadelig effect hebben op de
immuunrespons van het griepvaccin en de effectiviteit van het vaccin
bij het voorkomen van ernstige ziektes, bij oudere volwassenen.
Gepubliceerd in ‘The Journal of Infectious Diseases’, kunnen de
bevindingen, indien gevolgd door verder onderzoek, grote gevolgen
hebben voor aanbevelingen van het griepvaccin, richtlijnen voor het
statinegebruik rond het tijdstip van vaccinatie en toekomstige
klinische proeven bij senioren.
In één van de nieuwe studies analyseerden de onderzoekers de
gegevens van de immuunrespons op het griepvaccin, uit een eerdere
klinische studie uitgevoerd tijdens de periodes 2009-2010 en
2010-2011. In de nieuwe studie, gefinancierd door Novartis Vaccines,
dat ook de oorspronkelijke klinische testen sponsorde, richtten de
onderzoekers zich op het potentiële effect van statine gebruik op de
initiële immuunrespons van de patiënten die waren gevacccineerd
tegen griep. De analyse heeft zich gebaseerd op gegevens van bijna
7000 volwassenen ouder dan 65 jaar in vier landen, waaronder de
Verenigde Staten.
Statine gebruikers hadden een significant verminderde
immuunrespons op vaccinatie, volgens de metingen van het niveau van
de antilichamen tegen de griepvaccinstammen bij patiënten drie weken
na vaccinatie. Het grootste effect werd waargenomen bij patiënten
die synthetische statines hadden gekregen.
"Blijkbaar interfereren statines met de respons op griepvaccin en
verminderen ze zo de immuunrespons, en dit zou een uitleg kunnen
zijn voor de lagere effectiviteit van griepvaccins," zei Dr Steven
Black, MD, van het Medisch centrum Cincinnati Children's en
hoofdauteur van het onderzoek. Indien bevestigd zouden de
bevindingen het preferentieel gebruik van een hoge dosis
griepvaccins of vaccins met adjuvantia om de immuunrespons bij
ouderen te boosten kunnen bijtreden schrijven de auteurs.
In de Verenigde Staten is een hoge doses griepvaccin goedgekeurd
voor volwassenen vanaf 65 jaar, evenals verschillende standaard
dosissen vaccin. Adjuvans griep vaccins zijn beschikbaar in Europa
en andere landen maar nog niet onder licentie voor gebruik in de VS.
De ‘Centers for Disease Control and Prevention’ raden aan iedereen
vanaf de ouderdom van 6 maanden elk seizoen een griepvaccin toe te
dienen. Senioren zijn een verhoogd risico op ernstige ziektes en
bijzondere complicaties van griep, met inbegrip van de dood.
In de andere nieuwe studie, uitgevoerd door onderzoekers van de
‘Emory University’, onderzochten de auteurs de mogelijke effecten
van statines op de effectiviteit van het griepvaccin op het
voorkomen van ernstige ziektes van de luchtwegen. De onderzoekers
analyseerden gegevens verspreid over negen griepseizoenen tussen
2002 en 2011, waaronder informatie over griepvaccinatie, statine
voorschriften en acute ziekten van de luchtwegen van 140.000 mensen
ingeschreven in een brede gezondheidsgroep in Georgië.
"Wij vonden dat de effectiviteit van het griepvaccin bij oudere
mensen enigszins kan worden aangetast door de statines,", aldus Saad
B. Omer, MBBS, MPH, PhD, van ‘Emory University’ en hoofdauteur van
de studie over vaccineffectiviteit, die financieel werd ondersteund
door ‘Emory’ en het ‘National Institute of Alergy and Infectious
Diseases’.
Na correctie voor diverse factoren, vonden de Emory onderzoekers
dat de effectiviteit van het vaccin ter voorkoming van ernstige
ziekten van de luchtwegen bij patiënten op statines lager waren
vooral wanneer de griep wijdverspreid was in de omgeving. De
bevindingen hebben potentiële implicaties met betrekking tot de
richtlijnen voor statinegebruik bij oudere volwassenen rond het
tijdstip van vaccinatie, maar bijkomende studies, inclusief door
laboratorium bevestigde gevallen van griep zijn eerst nodig voor het
formuleren van een beter advies, merken de auteurs op.
De resultaten van beide nieuwe onderzoeken zijn biologisch
plausibel en doen belangrijke vragen rijzen maar de bevindingen
mogen nog niet de artsen beďnvloeden in hun zorg om hun patiënten,
volgens het commentaar van Robert L. Atmar, MD, en Wendy A. Keitel,
MD, van het ‘Baylor College of Medicine in Houston’.
"In plaats daarvan moeten de resultaten van deze studies
beschouwd worden als een hypothese en is snel verder onderzoek nodig
naar de mogelijke invloed van statines op de immuunrespons bij
griepvaccinatie," schrijven de auteurs. Het commentaar begeleidt de
twee studies in ‘Journal of Infectious Diseases’.
Feiten
Statines worden gebruikt door meer dan 40 procent van de
Amerikaanse bevolking vanaf 65 jaar, volgens ‘Centers of Disease
Control and Prevention’.
In een studie op griepvaccin ontvangers vertoonden statinegebruikers
ouder dan 65 jaar een aanzienlijk verminderde immuunrespons op
griepvaccinatie, in vergelijking met de niet gebruikers van
statines.
In een andere studie was de vaccin effectiviteit op het voorkomen
van ernstige ziekte van de luchtwegen bij statinegebruikers lager
dan bij de anderen.
Aanvullend onderzoek is nodig om de resultaten van beide studies te
bevestigen vooraleer potentiële veranderingen in de klinische
praktijk verantwoord zijn.
Vertaling: Andre Teirlinck
