Selectieve aandacht in de media kan leiden tot over het
hoofd zien van bepaalde feiten over de gezondheid
VERENIGING VOOR Psychologische Wetenschappen
Deze gezondheidsfeiten die door de massamedia te midden van een
uitbraak van ziekte werden verspreid, om waarschijnlijk invloed uit
te oefenen dat we ons over de ziekte herinneren - nieuw onderzoek
suggereert dat dezelfde massa media-aandacht ook de feiten die we
vergeten, kunnen beïnvloeden.
De bevindingen, gepubliceerd in Psychological Science, een
tijdschrift van de Vereniging voor Psychological Science, geven aan
dat persoonlijke angst en massa media-aandacht kan bepalen wat de
mensen onthouden over een ziekte.
"De aanleiding van ons onderzoek waren de overdreven berichten
over de Ebola in 2014, ondanks het uitblijven van ernstige gevolgen
in de Verenigde Staten", zegt psychologische wetenschapper Alin
Coman van Princeton University. "Het intuïtieve gezonde verstand is
dat in situaties als deze, waarbij de gezondheidsrisico's worden
overdreven door de media, het publiek meer aandacht besteedt aan de
geboden informatie."
Een onbedoelde uitkomst van selectieve berichtgeving in de media,
zegt Coman, is hoe mensen informatie herinneren die niet wordt
gepresenteerd. Bijvoorbeeld, een journaal dat slechts op enkele
symptomen van de ziekte wijst, kan mensen ertoe brengen andere
symptomen te vergeten die ze eerder wel geleerd hadden, maar
waarschijnlijk geen invloed op hun vermogen zal hebben om zich de
ziekte kenmerken te herinneren, die geen symptomen zijn.
Coman en co-auteur Jessica Berry besloten om dit vergeetfenomeen
in het kader van meningokokken ziekte, een echte ziekte waar de
meeste mensen niet veel over weten, te onderzoeken.
De onderzoekers voerden een online studie uit onder 460 volwassen
deelnemers in de Verenigde Staten. De deelnemers leerden over
specifieke symptomen, risicofactoren, diagnostische instrumenten en
nawerkingen geassocieerd met meningokokkenziekte en lazen daarna een
bericht over de ziekte. Sommige deelnemers lezen van een "laag
risico" bericht dat de lage kans op het oplopen van de ziekte in de
Verenigde Staten benadrukt, met ongeveer één geregistreerd geval op
de 100.000 personen in een bepaald jaar. Andere deelnemers las een
"hoog risico" boodschap doelgericht op de gevolgen van de ziekte,
waaronder het feit dat de mortaliteit zo hoog als 40% in sommige
leeftijdsgroepen zou zijn. Deze berichten beïnvloedden uiteenlopend
hoe angstig deelnemers zich voelden mbt de meningokokken ziekte.
De deelnemers hebben vervolgens geluisterd naar een
radioprogramma clip die verondersteld werd te zijn aanbevolen door
een deskundige van de CDC over meningokokken ziekte. De clip omvatte
enkele, maar niet alle, van de feiten die de deelnemers net hadden
geleerd - de clip zou bijvoorbeeld, alleen twee van de vier
symptomen benadrukken waarover de deelnemers hadden geleerd.
Nadat de clip voorbij was, moesten de deelnemers een
verrassingsherinneringstest invullen, waarbij ze zich zoveel
mogelijk van de eerder geleerde kenmerken - symptomen
risicofactoren, diagnostische instrumenten en nawerking - moesten
herinneren als ze konden.
Zoals in de verwachting lag, waren de deelnemers in zowel de lage
als de hoge-risicogroepen beter in het onthouden van de ziekte
feiten die werden herhaald in het radioprogramma in vergelijking met
degenen die dat niet waren.
Maar ze vertoonden ook een bepaald vergeetpatroon. Deelnemers
waren slechter in het onthouden van ziektekenmerken die niet werden
genoemd als zij uit dezelfde categorie kwamen dan kenmerken die
werden genoemd. Als de radio show slechts twee symptomen markeerden
en twee nawerkingen, bijvoorbeeld, hadden de deelnemers meer kans om
de andere symptomen en de nawerking die ze hadden geleerd te
vergeten dan ze over risicofactoren en diagnostische instrumenten
vergaten.
Belangrijk is dat het angstgevoel dat de deelnemers voelden in de
hoog-risico groep dit vergeet effect leek te veroorzaken.
"Het publiek ervaart een paradoxaal effect, waardoor hoe meer
aandacht ze besteden aan de expert, als gevolg van toegenomen angst,
hoe groter de kans is dat ze de informatie die gerelateerd is aan
wat de expert, noemt vergeten", legt Coman uit. "Media uitlatingen
kunnen misschien niet voorspellen of er een risico voor de
volksgezondheid met ernstige gevolgen is, maar ik denk dat ze beter
moeten worden afgestemd op de gebeurtenissen vanaf de basis om
volksgezondheidsrisico's goed in te kunnen schatten. De overdrijving
van deze risico's zorgt ervoor dat mensen potentieel relevante
informatie vergeten. "
Coman’s plannen om verdere onderzoeken licht te laten werpen op
enkele gedragsstrategieën die gebruikt kunnen worden zowel in de
media als in de geneeskunde dat de informatie op efficiënte en
accurate wijze wordt verspreid bij het publiek.
Vertaling Shanti Onneweer
