Borstkankerscreening door middel van mammografie
- Wat zijn de gunstige en schadelijke effecten van
deelname aan screeningsonderzoek naar borstkanker?
- Hoeveel vrouwen hebben baat bij het onderzoek en hoeveel
ondervinden schade?
- Wat is het wetenschappelijk bewijs hiervoor?
Samenvatting
Toen we deze brochure in 2008 voor het eerst publiceerden, luidde de
samenvatting:
"Het kan verstandig zijn om deel te nemen aan een
borstkankerscreeningsprogramma d.m.v. mammografie, maar het kan ook
verstandig zijn om niet deel te nemen, want screening heeft zowel
gunstige als schadelijke effecten.
Als 2000 vrouwen gedurende 10 jaar regelmatig
gescreend worden, zal er één baat bij hebben, doordat voorkomen
wordt dat ze overlijdt aan borstkanker.
Tegelijkertijd zullen 10 gezonde vrouwen als
gevolg van de screening worden aangemerkt als kankerpatiënt en
onnodig worden behandeld. Bij deze vrouwen zal een deel van de borst
of een hele borst worden verwijderd, vaak zullen zij een bestraling
ondergaan en soms ook chemotherapie.
Verder zullen ongeveer 200 gezonde vrouwen een
vals alarm krijgen. De psychologische belasting van de onzekere
periode tot de diagnose gesteld is, en zelfs daarna, kan groot
zijn."
De hierboven genoemde aantallen waren gebaseerd op
gerandomiseerde trials naar borstkankerscreening door middel van
mammografie. Sinds deze onderzoeken zijn uitgevoerd is de
behandeling van borstkanker echter aanzienlijk verbeterd. Recenter
onderzoek suggereert dat borstkankerscreening niet langer effectief
is om de sterfte door borstkanker te verlagen.
Gezonde vrouwen die nooit symptomen van
borstkanker zouden ontwikkelen worden door de screening
borstkankerpatiënt. Behandeling van deze gezonde vrouwen verhoogt
hun sterftekans, bijvoorbeeld door hartaandoeningen en kanker.
Het lijkt daarom niet langer raadzaam om deel te
nemen aan borstkankerscreening. Sterker nog, door niet aan de
screening deel te nemen heeft een vrouw een kleinere kans om de
diagnose borstkanker te krijgen. Niettemin zullen er vrouwen zijn
die toch graag aan de screening willen deelnemen.
Download het rapport:
http://www.cochrane.dk/screening/mammography-nl.pdf
Auteurs:
Peter C. Gøtzsche, professor, arts, DrMedSci,
directeur, The
Nordic Cochrane Centre, Rigshospitalet, Kopenhagen,
Denemarken
Ole J. Hartling, arts, DrMedSci, voormalig voorzitter van The
Ethical Council, Denemarken
Margrethe Nielsen, verloskundige, MSc, docent, Metropolitan
University College, Kopenhagen, Denemarken
John Brodersen, associate professor, huisarts, PhD, Universiteit
van Kopenhagen, Denemarken
Nederlandse vertaling: Hans van der Wouden, PhD, associate
professor, afdeling Huisartsgeneeskunde en
Ouderengeneeskunde, EMGO+, VUmc, Amsterdam
Ontvang iedere vrijdag de laatste nieuwtjes en videos
