Bodem en water rond appel- en perenboomgaarden vol
landbouwgif
De bodem en het oppervlaktewater in Nederland hebben fors te
lijden onder de teelt van appels en peren.
Niet alleen raken grond en water vervuild door pesticiden, ook bijen
en andere nuttige insecten ondervinden schadelijke effecten. Dit
blijkt uit een nieuw onderzoek van Greenpeace. De milieuorganisatie
roept supermarkten op hun verantwoordelijkheid te nemen.
In juni heeft Greenpeace 17 bodem- en watermonsters genomen bij
negen appel- en perenboomgaarden in Flevoland, Gelderland en Utrecht
en bij filialen van vijf verschillende supermarktketens in totaal 13
monsters van in Nederland geteelde appels. De resultaten zijn
samengevat in het rapport Het appelgif valt ver van de boom.
In totaal zijn op de 30 bodem-, water- en appelmonsters 197
residuen van 54 verschillende soorten bestrijdingsmiddelen
aangetroffen. Het bemonsterde oppervlaktewater was duidelijk het
meest vervuild: in slechts 8 monsters werden in totaal 110 residuen
van 48 verschillende pesticiden gevonden. Dat is gemiddeld bijna 14
pesticiden per monster. In 8 watermonsters is 20 keer een
overschrijding geconstateerd van de normen voor oppervlaktewater.
Van de 48 bestrijdingsmiddelen die in watermonsters werden
aangetroffen, zijn 21 zeer giftig voor in het water levende
organismen. Van de aangetroffen pesticidenresiduen zijn er 58 zeer
giftig voor nuttige organismen voor de landbouw, zoals bijen,
natuurlijke vijanden van landbouwplagen of regenwormen. Ruim 70% van
de bodem- en watermonsters bevatte pesticiden die niet zijn
toegestaan in de EU of in de fruitteelt. Het laboratorium heeft ook
appels getest die zijn ingekocht bij filialen van Albert Heijn,
Plus, Aldi, Dirk van den Broek en Jumbo. Deze appels bevatten een
gemiddelde van 3,7 pesticidenresiduen per monster.
"Dit rapport toont aan dat de fruitteelt veel bijdraagt aan
milieuvervuiling," zegt Kees Kodde, campagneleider Landbouw bij
Greenpeace. "Appelbomen worden tot wel 30 keer toe bespoten per
seizoen. Supermarkten hebben veel invloed op telers en kunnen die
invloed gebruiken om de milieuvervuiling terug te dringen. Tot nu
toe hebben supermarkten voornamelijk hun eigen straatje
schoongeveegd. De pesticiden worden van de appels afgewassen voordat
ze de winkel bereiken of de middelen worden eerder in het seizoen
gespoten zodat de appel in het schap minder gif bevat. Telers worden
uitsluitend afgerekend op hoeveel residuen er overblijven op het
eindproduct, maar niet op hoeveel milieu- en watervervuiling ze
veroorzaken. Supermarkten zouden een veel bredere
ketenverantwoordelijkheid moeten nemen en boeren moeten ondersteunen
in hun overstap naar ecologische landbouw."
Het rapport beschrijft ook gifvrije oplossingen. Ecologische
boeren en tuinders laten in de praktijk zien dat ook zonder middelen
gezonde appels geproduceerd worden. Zij doen dit onder meer door de
inzet van natuurlijke plaagbestrijders, meer nuttige natuur op en om
de fruitboomgaarden en door het gebruik van appelbomen die door
slimme gentechvrije veredeling beter bestand zijn tegen ziekten en
plagen.
Greenpeace roept ook de Nederlandse regering op actie te
ondernemen. Per hectare is de afzet van pesticiden in Nederland het
hoogst in Europa – een beschamende toppositie. De normen voor
waterkwaliteit worden nog steeds overschreden in de helft van de
meetpunten in Nederland.
