Chemische blootstelling in verband gebracht met toename van
diabetes en risico op obesitas
Washington, DC – er is nieuw bewijs dat blootstelling aan
hormoonverstorende chemische stoffen gekoppeld kan worden aan twee
van de grootste gezondheidsbedreigingen waarvoor de samenleving zich
gesteld ziet, namelijk diabetes en obesitas, aldus de samenvatting
van een binnenkort te verschijnen Wetenschappelijke Verklaring, die
vandaag is afgegeven door de Endocrine Society.
De verklaring wordt afgegeven op het moment dat de deskundigen
van de Society zich richten tot een mondiale bijeenkomst - de
International Conference on Chemicals Management (ICCM4), in Geneve,
Zwitserland - met betrekking tot het belang van de inzet van
wetenschappelijke methodes om gezondheidsrisico’s vanwege
blootstelling aan hormoonverstoorders te beperken.
De verklaring bouwt voort op het baanbrekende rapport van de
Vereniging uit 2009, waarin de stand van wetenschappelijke gegevens
over hormoonverstorende chemische stoffen (ofwel EDC's,
endocrine-disrupting chemicals) en de risico's voor de menselijke
gezondheid werden onderzocht. In de daaropvolgende jaren bleek uit
aanvullend onderzoek dat de blootstelling in verband staat met een
verhoogd risico op het ontwikkelen van diabetes en obesitas. Uit
toenemend bewijs blijkt ook dat blootstelling aan EDC’s in verband
staat met onvruchtbaarheid, hormoongerelateerde kanker,
neurologische problemen en andere aandoeningen.
EDC’s dragen bij aan gezondheidsproblemen door het nabootsen,
blokkeren of op andere wijze verstoren van de natuurlijke hormonen
in het lichaam. Door de chemische boodschappers van het lichaam in
gijzeling te nemen, kunnen EDC’s de manier waarop cellen zich
ontwikkelen en groeien veranderen.
Bekende EDC’s zijn onder andere bisfenol A (BPA), dat in de
binnenbekleding van voedselblikken zit en in kassabonnen; ftalaten
die in plastic en cosmetica voorkomen; brandvertragers en
onkruidverdelgers. De chemicaliën zijn zo alom tegenwoordig dat
bijna iedereen op aarde er wel eens aan blootgesteld is geweest. In
een economische analyse, die in maart in The Journal of Clinical
Endocrinology and Metabolism werd gepubliceerd, wordt geschat dat
EDC-blootstelling De Europese Unie waarschijnlijk 157 miljard euro
per jaar kost, vanwege kosten voor gezondheidszorg en verlies aan
verdienpotentieel.
‘Het bewijs is duidelijker dan ooit tevoren – EDC’s verstoren de
hormonen op een wijze die de gezondheid van mensen schaadt’, zegt
Professor Andrea C. Gore, voorzitter van de Vacek Leerstoel voor
Farmacologie aan de Universiteit van Texas te Austin, en voorzitter
van de werkgroep die de verklaring heeft opgesteld.
‘Honderden onderzoeken komen tot dezelfde conclusie, of het nu
langetermijn epidemiologische studies bij mensen betreft,
fundamenteel onderzoek bij dieren en cellen, of onderzoek bij
groepen mensen waarvan bekend is dat zij beroepsmatig worden
blootgesteld aan bepaalde chemische stoffen.’
De dreiging is vooral groot als ongeboren kinderen worden
blootgesteld aan EDC’s. Uit dierstudies is gebleken dat
blootstelling aan EDC’s - zelfs in zeer kleine hoeveelheden -
tijdens de periode vóór de geboorte, later in het leven aanleiding
kan geven tot obesitas. Op dezelfde wijze bleek uit dierstudies dat
sommige EDC’s rechtstreeks ingrijpen op de bèta- en alfacellen in de
alvleesklier, en op de vetcellen en levercellen. Dit kan leiden tot
insulineresistentie en een overmaat van het hormoon insuline in het
lichaam – risicofactoren voor diabetes type 2.
