20 jaar gentech: 20 jaar deceptie
De teelt van genetisch gemanipuleerde gewassen zorgt voor meer
bestrijdingsmiddelengebruik, genetische vervuiling van de oogsten
van gentechvrije boeren en toenemende machtsconcentratie bij een
handvol grote bedrijven. Dat zijn de conclusies die Greenpeace trekt
in het vandaag gepubliceerde rapport ’20 years of failure’ [1] dat
een analyse maakt van de eerste 20 jaar ervaring met
gentechlandbouw. Greenpeace roept de Nederlandse regering op te
zorgen dat Nederland vrij blijft van gentech.
In Noord- en Zuid-Amerika worden sinds halverwege de jaren
negentig op grote schaal gemanipuleerde gewassen verbouwd. Soja,
mais, koolzaad en katoen worden door genetische manipulatie
bestendig gemaakt tegen onkruidbestrijdingsmiddelen of zo aangepast
dat zij in de plant insecticiden produceren. De oogsten van deze
landbouw worden in Nederland en Europa vooral gebruikt als veevoer,
de teelt van gentech in de EU blijft beperkt tot mais in enkele
landen. Nederlandse akkers zijn tot nu toe nog vrij van
gemanipuleerde gewassen.
De gevolgen van GGO-teelt in de praktijk staan in schril contrast
met de toekomstvisioenen die gentechbedrijven voorspiegelen over
voedselzekerheid en aanpassing aan de klimaatverandering. In de
Verenigde Staten wordt bijvoorbeeld veel herbicidenresistente mais
en soja verbouwd. Doordat het onkruid op de akkers zich aanpast aan
het gebruikte gif dat hand in hand gaat met deze gewassen, spuiten
boeren nu meer en met giftiger pesticiden. De komst van gentechzaden
heeft in verschillende landen tot grote prijsstijging geleid,
gentechvrije zaden zijn in een aantal landen – zoals maiszaden in de
VS - bijna niet meer te verkrijgen. Milieu en biodiversiteit hebben
fors te lijden onder het te hoge gifgebruik in de grote
gentechmonoculturen.
Negentien Europese lidstaten, waaronder Nederland, hebben onlangs
gebruik gemaakt van de optie om hun grondgebied uit te zonderen van
gentechteelt-toelatingen. De gentechbedrijven hebben zich hier niet
tegen verzet. Het gaat om twee derde van het totale Europese
landbouwareaal [2]. Nederland gebruikt deze ‘opt-out’ als pas op de
plaats om beleid te ontwikkelen om in de toekomst mogelijk wél
gentechlandbouw toe te staan.
Herman van Bekkem, campagneleider bij Greenpeace zegt:
“Terugkijkend op de eerste 20 jaar gentechlandbouw kunnen we stellen
dat er weinig terecht is gekomen van de gouden bergen die de
gentechindustrie politiek en boeren beloofde.” Greenpeace maakt zich
dan ook grote zorgen over recente ontwikkelingen in Nederland en
andere Europese landen, nu EU-lidstaten zelf mogen besluiten over
gentechteelt op hun akkers. Dit was voorheen een Brusselse
aangelegenheid. Van Bekkem vervolgt: “De Nederlandse overheid zou
zich serieus moeten verdiepen in de resultaten van de
gentechlandbouw. We hebben al grote problemen met
bestrijdingsmiddelen in het Nederlandse oppervlaktewater, het gaat
al slecht met de natuur op het Nederlandse platteland en onderzoek
en advisering worden gedomineerd door de agrochemische industrie. De
komst van gentech zou deze problemen alleen maar verergeren. Het
toelatingskader voor gentech waar Nederland momenteel aan werkt,
moet ervoor zorgen dat Nederlandse boeren en de natuur worden
beschermd tegen deze gevolgen, door dergelijke gentechgewassen niet
toe te laten.”
Greenpeace wijst ook op oplossingen. Van Bekkem: “Er moet veel
meer onderzoeksgeld naar ecologische landbouw. Droogte kun je
bijvoorbeeld goed aanpakken door beter bodembeheer, meer
biodiversiteit op en om de akkers en slimme gentechvrije veredeling
[3]. Ecologische landbouw levert wél de resultaten die de boer, de
natuur en het milieu verder helpen. De toekomst van de landbouw ligt
in innovatieve ecologische kwaliteit, niet in monoculturen van
gentechgewassen.”
Verwijzingen
[1] Het rapport ’20 years of failure’ vindt u hier:
www.greenpeace.nl/20jrGMO
[2] De lijst van meldingen nationale gentech bans aan de Europese
Commissie is te vinden op deze website:
http://ec.europa.eu/food/plant/gmo/authorisation/cultivation/geographical_scope_en.htm
Het Greenpeace persbericht over dit nieuws (1 oktober 2015):
http://www.greenpeace.org/eu-unit/en/News/2015/Distrust-over-EU-GM-crop-approvals-grows-as-at-least-13-countries-move-towards-national-bans/
[3] Lees hier het rapport Smart Breeding – the next generation:
http://www.greenpeace.nl/2015/Publicaties/Landbouw/Slimme-biotechnologie-zonder-gentech/
