Bijen in de stad: hoe urbanisatie de bestuivers kan helpen
Steden dragen meer bij aan een hoge diversiteit
van bijen dan verwacht, volgens een recente studie*. Het onderzoek,
dat over het hele Verenigd Koninkrijk is uitgevoerd, vergelijkt drie
landschapstypen: natuurgebieden, landbouwgronden en de stedelijke
omgeving. Daaruit blijkt een hoger aantal soorten hommels en
solitaire bijen in de steden
dan op het platteland.
De diversiteit van alle bestuivende insecten samen – waaronder
soorten bijen, vliegen, zweefvliegen en vlinders – blijkt echter
niet significant te verschillen tussen de drie landschapstypen. De
onderzoekers bepleiten dat er meer aandacht moet komen voor de
functie van groene ruimtes in de stad, omdat dit belangrijke
leefgebieden kunnen vormen voor bestuivers.
Bij zo’n driekwart van de voedselproductie van de wereld is
dierlijke bestuiving betrokken, een bijdrage aan het ecosysteem die
wereldwijd wordt geschat op 153 miljard euro. Het probleem waar we
voor staan is dat er over de hele wereld steeds minder bestuivers
zijn. Dit komt door verschillende oorzaken die met name gerelateerd
zijn aan ontwikkelingen in de land- en tuinbouw.
Aangezien een groeiend aantal Europeanen er voor kiest om in de
steden te wonen, is het belangrijk te weten wat de invloed kan zijn
van onze stedelijke omgeving op deze belangrijke insecten.
In dit onderzoek zijn 36 locaties van een vierkante kilometer elk,
geïnventariseerd op bloembezoek in en rond 12 verschillende steden
verspreid over het Verenigd Koninkrijk tussen mei en september 2011.
De belangrijkste resultaten van het onderzoek zijn:
- De diversiteit van bestuivende insecten blijkt
in alle drie de landschapstypen verrassend gelijk
- In stedelijke gebieden worden significant meer soorten bijen
gevonden, met name hommels en solitaire bijen
- De aanwezigheid van zweefvliegen - die als bestuiver een
sleutelrol vervullen - is lager in stedelijke gebieden dan in zowel
natuur- als landbouwgebieden
- De samenstelling van soorten bestuivende insecten is meer
vergelijkbaar binnen alle stedelijke gebieden dan binnen de natuur-
of landbouwgebieden
Steden worden meestal niet beschouwd als bron van biodiversiteit,
toch zijn ze dat wel als het gaat om bloeiende planten. De
bijzondere beplanting van particuliere tuinen en openbare ruimtes
brengt een gevarieerd netwerk tot stand van bloeiende plantensoorten
ten gunste van een breed scala aan bestuivers. Dit onderzoek laat
zien dat bestuivende insecten in de steden een grotere diversiteit
aan planten bezoeken door het hoge aantal niet-inheemse soorten in
de stad ten opzichte van het platteland. Dit betekent echter ook dat
insecten dan minder efficiënte bestuivers kunnen zijn, aangezien ze
een mengeling van stuifmeel met zich meedragen bij bloembezoek aan
onderling niet-verwante plantensoorten.
Het onderzoek komt tot een afwijkende conclusie ten opzichte van
voorgaande studies, die in het algemeen aan de stedelijke omgeving
juist een significant negatieve invloed toeschrijven op de
aanwezigheid van bestuivers en hun soortenrijkdom. Het huidige
onderzoek is echter het meest omvangrijke op dit gebied, dat
bestuivende insecten vergelijkt in stedelijke en landelijke
gebieden. Bovendien is dit het eerste onderzoek dat gegevens
gebruikt uit verschillende geografische gebieden over eenzelfde
periode.
Aangezien de verwachting is dat de urbanisatie in Europa verder
toeneemt in de komende jaren, zal het steeds relevanter worden om de
stedelijke omgeving te beheren als een belangrijke leefomgeving voor
bestuivende insecten.
De onderzoekers waarderen de aandacht die de laatste jaren is
uitgegaan naar het bevorderen van bestuivende insecten in
landbouwgebieden. Toch stellen zij voor dat er meer gedaan wordt om
nu ook in stedelijke gebieden de kwaliteit te verbeteren ten behoeve
van de bestuivers. Dit kan maatregelen inhouden zoals meer bomen in
de stad, grasvelden met wilde bloemen, graspercelen ongemaaid laten
en het stimuleren van kleinschalige stadslandbouw zonder pesticiden.
Vertaling: Pieter Geluk
www.groentekst.com
* Katherine C. R. Baldock e.a. (2015). Where is
the UK’s pollinator biodiversity? The importance of urban areas for
flower-visiting insects Proceedings of the Royal Society B:
Biological Sciences. 282: 20142849. DOI: 10.1098/rspb.2014.2849
http://rspb.royalsocietypublishing.org/content/282/1803/20142849
Ontvang iedere vrijdag de laatste nieuwtjes en videos
