Onderzoek naar waarom stress op sommigen meer invloed heeft
Sommige mensen aanvaarden stress in hun leven en
anderen gaan eraan ten onder. Nieuw onderzoek aan de Rockefeller
University heeft de moleculaire mechanismen van deze zogenaamde
stress kloof geïdentificeerd bij muizen met zeer gelijkaardige
genetische achtergronden - een ontdekking die de onderzoekers helpt
om de ontwikkeling van psychiatrische afwijkingen zoals schrik en
depressie beter te begrijpen.
"Net als de mensen heeft elk dier unieke
levenservaringen. Wij vermoeden dat deze ervaringen de expressie van
genen kan veranderen, en als gevolg daarvan, de invloed op de
gevoeligheid van een dier aan stress," zegt senior auteur Bruce
McEwen, Alfred E. Mirsky hoogleraar en hoofd van de Harold en
Margaret Milliken Hatch Laboratorium voor Neuro-endocrinologie. "We
hebben een belangrijke stap gezet in de richting van het uitleggen
van de moleculaire oorsprong van deze stresskloof door te laten zien
dat inteelt muizen anders reageren op stress, met een aantal
ontwikkelingsgedragingen die op angst en depressie lijken."
De resultaten, gepubliceerd in het septembernummer
van Molecular Psychiatry, wijzen op potentiële markers voor de
diagnose van stress gerelateerde aandoeningen, zoals angst en
depressie en op een veelbelovende route naar de ontwikkeling van
nieuwe behandelingen.
In experimenten stresseerden de onderzoekers de
muizen door dagelijks hun kooi te kantelen, door de donker-licht
cycli te veranderen, door opsluiting in kleine ruimtes en andere
toestanden waarvan muizen niet houden met het doel het soort
ervaringen na te bootsen waarvan men denkt dat zij depressie
veroorzaken bij mensen. Daarna werd getest of de muizen equivalente
symptomen van angst en depressie vertoonden.
Men vond dat ongeveer
40 procent hoge niveaus van gedragingen vertoonden die een voorkeur
voor een donker compartiment hadden boven een helder verlicht of een
verlies van interesse in suikerwater. De resterende 60 procent
gingen goed om met de stress. Dit onderscheid tussen de gevoelige
muizen en de andere was zo fundamenteel dat het verschil al werd
vastgesteld voordat de muizen waren blootgesteld aan stress, met een
aantal onbeinvloedbare muizen die een angstachtige voorkeur hadden
voor een donker compartiment.
De onderzoekers vonden dat de extreem gevoelige
muizen minder belangrijke molecules mGlu2 in een stress betrokken
gebied van de hersenen, bekend als de hippocampus, hadden. De mGlu2
daling was het resultaat van epigenetische veranderingen, die de
expressie van genen beïnvloedt, in casu het gen dat mGlu2 codeert.
"Als men zich de genetische code voorstelt als
woorden in een boek, moet het boek worden geopend om het te kunnen
lezen. Deze epigenetische veranderingen, die histon eiwitten
geassocieerd met DNA beïnvloeden, sluiten effectief het boek, zodat
de code voor mGlu2 niet kan worden gelezen", zegt hoofdauteur Carla
Nasca, postdoc in het lab en een fellow van de American Foundation
for Suicide Prevention.
Eerder gebruikten zij en een collega voor
het eerst mGlu2 bij depressie wanneer zij aantoonden dat een
veelbelovende behandeling met acetyl carnitine snel verlichting
bracht bij depressie-achtige symptomen bij ratten en muizen door
omkering van de epigenetische veranderingen in mGlu2 en waardoor de
niveaus verhoogden.
"Momenteel wordt een depressie alleen
gediagnosticeerd als de symptomen zich voordoen,” zegt Nasca. "Maar
deze resultaten zetten ons op weg om de moleculaire signaturen bij
mensen te ontdekken, die het potentieel hebben als markers te dienen
voor bepaalde vormen van depressie. Ons werk zou ook kunnen leiden
tot een nieuwe generatie van snelwerkende antidepressiva, zoals
acetyl carnitine, die bijzonder belangrijk zijn om het risico op
zelfmoord verminderen. "
Een vermindering van mGlu2 is belangrijk omdat
deze molecule de neurotransmitter glutamaat regelt. Hoewel glutamaat
een cruciale rol speelt in het doorgeven van berichten tussen
neuronen als onderdeel van veel belangrijke processen, kan te veel
leiden tot schadelijke structurele veranderingen in de hersenen.
"Het brein is voortdurend in verandering. Wanneer
stressvolle ervaringen leiden tot angst en depressieve stoornissen
raken de hersenen opgesloten in een toestand waaruit zij niet
spontaan kunnen ontsnappen", zegt McEwen. "Studies focussen meer en
meer op de regulering van glutamaat als onderliggend mechanisme bij
depressie en, naar wij hopen, openen zij veelbelovende nieuwe
mogelijkheden voor de diagnose en behandeling van deze verwoestende
ziekte."
Vertaling: Andre Teirlinck
