Later naar school, betere cijfers?
Profielwerkstuk wordt wetenschappelijk artikel
Middelbare scholieren die laat inslapen en
daardoor korter slapen halen bij proefwerken in de ochtenduren
gemiddeld slechtere cijfers dan klasgenoten. Die uitkomst volgt uit
een profielwerkstuk van twee leerlingen die vorig jaar eindexamen
deden op De Nieuwe Veste in Coevorden. Hun gegevens zijn door
Groningse chronobiologen tot een wetenschappelijk artikel verwerkt
dat 26 december wordt gepubliceerd. En de school gaat nu
experimenteren met gewijzigde lestijden.
Anne Siersema en Amy Pieper meldden zich ruim een
jaar geleden bij de afdeling Chronobiologie van de Rijksuniversiteit
Groningen. ‘Zij wilden kijken wat het effect was van het chronotype,
zeg maar of je ochtend- of avondmens bent, op de schoolprestaties
gedurende de dag’, vertelt Thomas Kantermann die de twee scholieren
begeleidde.
‘Ze hebben een unieke dataset weten te verzamelen’,
vertelt hij. De twee wisten 4743 cijfers van 741 leerlingen van hun
school te verzamelen. Daarbij zochten ze ook nog uit in welk lesuur
de toets was gemaakt en via een vragenlijst is van alle leerlingen
het chronotype vastgesteld. Alle cijfers moesten overigens vanaf een
printje handmatig in een database worden ingetikt, omdat
schoolsystemen zo beveiligd zijn dat exporteren van de cijfers
onmogelijk is.
KNAW Onderwijsprijs
Het profielwerkstuk dat zij op basis van de
cijfers kregen haalde vorig jaar een tweede plaats bij de Jan
Kommandeurprijs van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen van
de RUG en vervolgens de Onderwijsprijs van de Koninklijke
Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). En nu zijn hun
gegevens verwerkt tot een wetenschappelijk artikel voor het
tijdschrift Journal of Biological Rhythms, waarvan Anne en Amy
beiden mede-auteur zijn.
Half punt lager
Kantermann en zijn collega’s hebben de resultaten
nog eens grondig geanalyseerd. ‘Zowel leerlingen die het minste
slapen als de leerlingen met het meest late chronotype halen lagere
cijfers dan de andere leerlingen, bijna een half punt lager.’ Dit
zal grotendeels dezelfde groep zijn, omdat leerlingen met een laat
chronotype laat inslapen en dus minder slaap krijgen wanneer ze toch
op tijd op school moeten zijn. In de loop van de ochtend gaan deze
leerlingen wel beter presteren.
Op basis van deze cijfers adviseert Kantermann
scholen om te overwegen later te beginnen met de lessen. ‘Tieners
tussen de 14 en 20 jaar hebben een ander ritme, ze vallen later in
slaap en zijn dan nog niet uitgeslapen wanneer ze ’s morgens al
vroeg op school moeten zijn.’ En toetsen zouden pas aan het eind van
de ochtend moeten plaatsvinden, om iedereen gelijke kansen te geven.
Aangepaste lestijden
De vestiging van De Nieuwe Vest in Hardenberg wil
dit voorjaar een proef doen met aangepaste lestijden. En ook de
vestiging van Anne en Amy in Coevorden overweegt zo’n proef komend
najaar. Kantermann adviseert daarbij. En hij werkt inmiddels samen
met een Duitse school om meer gegevens te verzamelen. ‘Ik ben heel
blij met wat deze scholieren in gang hebben gezet.’
Referentie: Vincent van der Vinne, Giulia Zerbini,
Anne Siersema, Amy Pieper, Martha Merrow, Roelof A. Hut, Till
Roenneberg and Thomas Kantermann: Timing of Examinations Affects
School Performance Differently in Early and Late Chronotpes. Journal
of Biological Rythms, DOI: 10.1177/0748730414564786 (online op 26
december via http://jbr.sagepub.com/)
