Minder medicatie in woonzorgcentra
Het gebruik van antidepressiva, slaapmiddelen en
kalmeringspillen in woonzorgcentra afbouwen: het kan. Dat bewees een
verbeteringsproject in een Gents woonzorgcentrum waar de
Universiteit Gent aan meewerkte.
Uit onderzoek van Majda Azermai (vakgroep
Farmacologie, UGent), bleek eerder dat 30 procent van de bejaarden
in woonzorgcentra geneesmiddelen voorgeschreven krijgen om hun
angsten en agressie te onderdrukken.
Psychofarmaca zijn geneesmiddelen die inwerken op
het psychisch welzijn, zoals antidepressiva, slaapmiddelen en
kalmeringspillen. Ze maken bejaarden suffer en minder alert. En dat
verlaagt niet alleen hun levenskwaliteit, het verhoogt ook het
risico op vallen.
In het woonzorgcentrum Leiehome in Drongen startte
vorig jaar een project om dit soort geneesmiddelen efficiënter en
effectiever in te zetten. Vorming en sensibilisering voor bewoners
en personeel
De artsen, verpleegkundigen, zorgkundigen en
paramedici in het woonzorgcentrum werden door een groep experts
extra opgeleid over het gebruik van antidepressiva, slaapmiddelen en
kalmeringspillen. Ook de bewoners zelf en hun familieleden of
mantelzorgers werden geïnformeerd over het gebruik van dergelijke
medicatie.
Naast feitelijke informatie over psychofarmaca
kregen het personeel en de bewoners meer duiding over hoe bepaalde
klachten zonder geneesmiddelen behandeld kunnen worden.
Alternatieven voor medicatie
“Heel wat ouderen hebben verdriet door
verlieservaringen, bijvoorbeeld van een partner, familieleden of een
vertrouwde omgeving. Maar verdriet is geen depressie. Soms moet je
verdriet toelaten in plaats van het te behandelen met
antidepressiva,” aldus Dirk De Meester, hoofd zorgverlening van
woonzorgcentrum Leiehome.
Ook op andere vlakken bleek medicatie niet altijd
nodig. Dirk De Meester: “Slaapmedicatie konden we afbouwen door meer
aandacht te besteden aan een goede slaaphygiëne, waardoor onze
bewoners een beter slaappatroon ontwikkelden. Ook moeilijk
hanteerbaar gedrag zoals roepen of ronddwalen moet niet altijd met
geneesmiddelen behandeld worden. Je kan hier beter andere
oplossingen voor inzetten, bijvoorbeeld een combinatie van een ander
activiteitenaanbod voor de bewoners, prikkelarme kamers en
aromatherapie. Die zaken hebben al bewezen een goed alternatief voor
kalmeringsmiddelen te zijn. ”
Onderzoeker Majda Azermai werkte mee aan het
project in Leiehome. “Een belangrijk besluit uit dit project is dat
het gebruik van antipsychotica, antidepressiva en slaapmedicatie een
gedeelde verantwoordelijkheid is tussen alle betrokken partijen: het
personeel in het woonzorgcentrum, maar ook de familieleden,
begeleiders of mantelzorgers die voor de bejaarden zorgen. Als we
psychofarmaca willen afbouwen, moeten we dus alle betrokken partijen
genoeg informeren en sensibiliseren”, aldus Azermai.
Meer onderzoeksresultaten
De volledige resultaten van het project worden
voorgesteld op het symposium ‘Alle bewoners aan de pillen?’ op
zaterdagvoormiddag 6 december 2014 in het Vormingsinstituut
Guislain. Op dit symposium wordt het gebruik van psychofarmaca ook
in de bredere context geplaatst van geestelijke gezondheidszorg voor
ouderen.
Inschrijven voor het symposium kan via mail naar
project.psychofarmaca@leiehome.be.
Het project werd gefinancierd door het Fonds ter
bestrijding van Verslavingen (FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de
Voedselketen en Leefmilieu).
