Muizen met MS-achtige aandoening kunnen weer lopen na
menselijke stamcelbehandeling
Muizen die ernstig waren getroffen door een
toestand die vergelijkbaar is met multiple sclerose ( MS ) waren in
staat om binnen twee weken weer te kunnen lopen nadat ze waren
behandeld met menselijke neurale stamcellen. De vondst, die
potentiële nieuwe wegen onthult voor de behandeling van MS, zal op
15 mei 2014 in het tijdschrift Stem Cell Reports online worden
gepubliceerd op.
In opvallend contrast met actieve gezonde muizen,
moesten de muizen met een MS- achtige aandoening worden gevoed met
de hand omdat ze niet lang genoeg konden staan om zelf te
eten en drinken. Toen wetenschappers getransplanteerde menselijke
neurale stamcellen in de MS muizen plaatsten, verwachten ze
eigenlijk geen voordeel van de behandeling: ze dachten dat de muizen
de cellen zouden afwijzen, vergelijkbaar met een afwijzing van een
orgaantransplantatie.
Waarvan verwacht werd dat het een
routine-experiment zou zijn, leverde het bij de eerste poging al
spectaculaire resultaten op.
" Mijn postdoc dr. Lu Chen kwam naar me toe en
zei: 'De muizen zijn aan het lopen.' Ik heb haar niet kunnen
geloven", zei co-senior auteur, dr Tom Lane, een hoogleraar
pathologie aan de Universiteit van Utah. Hij begon de studie met
co-eerste auteur Chen van de Universiteit van Californië, Irvine.
Binnen een opmerkelijk korte tijd van 10 tot 14
dagen hadden de muizen motorische vaardigheden herwonnen. En tot
zelfs zes maanden later vertoonden ze geen tekenen van
achteruitgang.
"Dit resultaat opent een heel nieuw gebied van
onderzoek voor ons om erachter te komen
waarom het werkte. " merkte Jeanne Loring , Ph.D., senior co-auteur
en directeur van het Centrum voor Regeneratieve Geneeskunde aan het
Scripps Research Institute in La Jolla, Californië. " We hebben
inmiddels allang het oorspronkelijke plan opgeschoven. "
Meer dan 2,3 miljoen mensen wereldwijd hebben MS,
een ziekte waarbij het immuunsysteem lichaamseigen myeline, een
isolatielaag van de omliggende zenuwvezels aanvallen. De daaruit
voortvloeiende schade remt de overdracht van zenuwimpulsen,
produceert een breed scala aan symptomen zoals moeite met lopen en
kan leiden tot een verminderd gezichtsvermogen, vermoeidheid en
pijn.
Huidige FDA-goedgekeurde medicijnen vertragen
vroege vormen van aanvallen van de ziekte van het immuunsysteem
langzaam. In de afgelopen jaren zijn wetenschappers bezig geweest
met het zoeken naar manieren om MS te stoppen of om dit mogelijk
zelf om te keren. Zulke ontdekkingen zouden patiënten kunnen helpen
met deze laatste of progressieve stadia van de ziekte waarvoor er op
dit moment geen behandelingen zijn.
De resultaten van de studie met de muizen tonen
aan dat er minstens een gedeeltelijke omkering is van de symptomen.
Aanvallen door het eigen immuunsysteem worden afgestompt en de
beschadigde myeline wordt gerepareerd.
"De manier waarop we de neurale stamcellen maakten
blijkt belangrijk te zijn", zei
Loring, terwijl ze de redenen achter de uitkomsten beschrijft.
Voorafgaand aan de transplantatie, een
afstuderende student en co-eerste auteur
van de publicatie, Ronald Coleman, volgde zijn intuïtie en groeide
de cellen, zodat ze minder opeengepakt voorkwamen op de petrischaal
dan normaal. Juist door af te wijken van het protocol leverde dit
een menselijke neurale soort stamcellen die uiterst krachtig bleken
te zijn. De experimenten zijn inmiddels met succes herhaald met
cellen onder dezelfde omstandigheden , maar door verschillende
onderzoeksgroepen.
In tegenstelling tot wat Lane en Loring intuïtief
voorspelden, namelijk dat de stemcellen zouden worden afgestoten,
was dit niet het geval. Al een week na de behandeling waren er geen
tekenen van de getransplanteerde stamcellen bij de muizen. In plaats
van wat een simpelweg als een handicap had ‘moeten’ zijn, bleek een
significant voordeel.
De menselijke neurale stamcellen sturen chemische
signalen die de eigen cellen van de muis om de instrueren om de
schade die veroorzaakt is door MS te herstellen. Experimenten door
Lane's team suggereren dat TGF-beta-eiwitten één soort signaal
compenseren , maar waarschijnlijk zijn er anderen. Deze uitkomsten
hebben belangrijke implicaties voor het vertalen van het werk naar
klinische proeven in de toekomst .
"In plaats van stamcellen bij een patiënt in te
enten, wat vanuit een medisch oogpunt zeer uitdagend zou zijn,
zouden we in staat om een medicijn te ontwikkelen dat kan worden
gebruikt om de therapie veel gemakkelijker te leveren, " zei Lane.
Bij klinische onderzoeken als het lange termijn
doel, zijn volgende stappen om de duurzaamheid en veiligheid van de
stamceltherapie bij muizen te beoordelen.
"We willen proberen om zo snel en zorgvuldig
mogelijk te werken. " aldus Lane. "Ik zou heel graag iets zien dat
het herstel zou kunnen bevorderen en de pijn zou kunnen verlichten
bij patiënten met MS ."
Vertaling: Tim Dollee
