Het gebruik van media tegen stress kan leiden tot gevoelens
van schuld en falen
Degenen die het meest zouden moeten kunnen
profiteren van mediagebruik ervaren lagere niveaus van herstel.
Na een lange dag werken wil je soms gewoon TV
kijken of een videospelletje spelen om te ontspannen, even stoom af
te blazen. Men veronderstelt dat men zich beter
zal voelen. Maar uit een recente studie gepubliceerd in het Journal
of Communication, door onderzoekers aan de Johannes Gutenberg
University Mainz, Duitsland, en de Vrije Universiteit Amsterdam,
bleek dat gestresserde mensen die na het werk televisie kijken of
een videospelletje spelen zich niet ontspannen voelen maar eerder
gevoelens van schuld en falen ervaren.
Leonard Reinecke (Johannes Gutenberg University
Mainz) en Tilo Hartmann en Allison Eden, (Vrije Universiteit
Amsterdam) vroegen aan 471 deelnemers te denken aan de vorige dag en
te rapporteren hoe zij zich hadden gevoeld na het werk en welke
media ze hadden gebruikt. De onderzoekers vonden dat mensen die
bijzonder vermoeid waren de neiging hadden te denken dat hun
mediagebruik een vorm van uitstel was. Ze hadden het gevoel dat ze
bezweken aan hun verlangen van mediagebruik in plaats van het
uitvoeren van meer belangrijke taken. Als gevolg daarvan hadden ze
een hoger risico op schuldgevoel na mediagebruik. Deze gevoelens van
schuld verminderden de positieve effecten van mediagebruik zoals
herstel en vitaliteit.
De resultaten suggereren ook een paradoxaal
patroon tussen uitputting en media geïnduceerd herstel: degenen die
via het mediagebruik het meest zouden hebben kunnen profiteren van
herstel ervaarden lagere niveaus van herstel omdat ze hun
mediagebruik beschouwden als een mislukking van hun zelfcontrole.
Voorafgaand onderzoek heeft aangetoond dat het
gebruik van ontspanningsmedia een "recovery ervaring" produceert die
ons helpt om mentaal los te komen van stress op het werk en te
ontspannen, maar het biedt ook een ervaring van meesterschap
(bijvoorbeeld door het verslaan van een computerspel of door het
bekijken van een film waarbij men moet nadenken) en een gevoel van
controle van de vrije tijd. Als gevolg daarvan voelen mensen zich
energieker en vitaler na mediagebruik en tonen zelfs sterkere
cognitieve prestaties dankzij het mediageïnduceerd herstel.
"Wij beginnen beter te begrijpen dat mediagebruik
gunstige effecten kan hebben op ons welzijn door het media
geïnduceerd herstel. Onze huidige studie is een belangrijke stap op
weg naar een dieper inzicht. Het toont aan dat in het echte leven de
relatie tussen mediagebruik en welzijn ingewikkeld is en dat het
gebruik eran in conflict kan geraken met andere minder aangename
maar meer belangrijke taken en doelen in het dagelijks leven ", zei
Reinecke. "We beginnen te kijken naar mediagebruik als een oorzaak
van uitputting. In tijden van smartphones en mobiel internet lijkt
de alomtegenwoordige beschikbaarheid van informatie en communicatie
vaak een last en een stresselement te zijn in plaats van een
hulpbron voor herstel."
Vertaling: Andre Teirlinck
