Het dieet van de moeder beïnvloedt de genen van haar
toekomstig kind
Volgens een studie gepubliceerd in Nature
Communications kan het dieet van de moeder vóór de conceptie
permanent het functioneren van de genen van haar kind beïnvloeden.
Dit eerste onderzocht bewijs opent de mogelijkheid
om door een bepaald dieet vóór de zwangerschap definitief de
gezondheid op lange termijn van het toekomstig kind te beïnvloeden.
Onderzoekers van de MRC International Nutrition
Group aan de London School of Hygiene & Tropical Medicine en MRC
Unit , The Gambia, gebruikten een uniek 'experiment van de natuur'
in het landelijk Gambia, waar de afhankelijkheid van de bevolking
van de eigen geteelde voedingsmiddelen en het sterk seizoensgebonden
klimaat een groot verschil opleggen in voedingsgewoonten tijdens het
regenachtig of droog seizoen.
Door middel van een selectieproces onder meer dan
2000 vrouwen selecteerden de onderzoekers zwangere vrouwen die op
het hoogtepunt van het regenseizoen (84 vrouwen) en van het droge
seizoen (83 vrouwen) zwanger waren geraakt. Door het meten van de
concentraties van voedingsstoffen in het bloed en later door het
analyseren van het bloed en haarfollikels bij hun 2-8 maanden oude
baby's, vonden ze dat het dieet van een moeder voor de conceptie een
significant effect had op DNA eigenschappen van het kind.
Terwijl de genen van een kind direct geërfd worden
van hun ouders wordt hoe de genen zich uiten gecontroleerd door
middel van 'epigenetische ' wijzigingen in het DNA. Eén dergelijke
wijziging betreft het taggen van gengebieden met chemische
verbindingen met name methylgroepen en resulteert in het tot zwijgen
brengen van de genen. Het toevoegen van deze verbindingen vereist
belangrijke voedingsstoffen zoals foliumzuur, vitamine B2, B6 en
B12, choline en methionine.
Experimenten bij dieren hebben al aangetoond dat
omgevingsinvloeden vóór de conceptie kunnen leiden tot epigenetische
veranderingen met invloed op de eisprong. Uit een studie uit 2003
bleek dat het dieet van een vrouwelijke muis de vachtkleur van haar
nakomelingen kon veranderen door permanent modificeren van DNA
methylation.1. Maar tot dit laatste onderzoek, gefinancierd door de
Wellcome Trust en de MRC, is het onbekend of zulke effecten ook
voorkomen bij de mens.
Senior auteur Dr Branwen Hennig , Senior
Onderzoeker Wetenschapper bij de MRC Gambia Unit en de London School
of Hygiene & Tropical Medicine, zei: "Onze resultaten tonen voor het
eerst aan dat de voeding van de moeder op het moment van de
conceptie invloed kan hebben op hoe de genen van haar kind zich
levenslang zullen gedragen."
De onderzoekers vonden bij zuigelingen verwekt
tijdens het regenseizoen een consequent hoger aantal methylgroepen
in alle zes de genen die ze bestudeerden en dat deze verband hadden
met de verschillende nutriënten in het bloed van de moeder. In het
bijzonder werden sterke associaties gevonden met twee verbindingen
(cysteïne en homocysteïne ), en de 'body mass index' ( BMI ) van de
moeders had een extra invloed. Echter, alhoewel deze epigenetische
effecten werden waargenomen bleven de functionele gevolgen onbekend.
Professor Andrew Prentice, hoogleraar
International Nutrition aan de London School of Hygiene & Tropical
Medicine, en het hoofd van Nutrition Theme bij de MRC Unit, The
Gambi , zei : "Ons lopend onderzoek toont sterke aanwijzingen dat
methylvorming kan worden verstoord door tekorten aan voedingsstoffen
wat kan leiden tot ziektes. Ons uiteindelijke doel is om te bepalen
of een optimale voeding voor moeders gebreken zou kunnen voorkomen
in het methyleringproces. Preconceptioneel foliumzuur wordt al
gebruikt om fouten in embryo's te vermijden. Ons onderzoek wijst
naar de noodzaak van een cocktail van voedingsstoffen die kunnen
komen van een aangepast dieet of supplementen."
Dr. Rob Waterland van het Baylor College of
Medicine in Houston die de epigenetische analyses uitvoerde zei: "We
hebben gekozen voor deze gengebieden omdat onze eerdere studies bij
muizen aantoonden dat DNA-methylatie bij metastabiele epialleles
bijzonder gevoelig is voor voeding van de moeder in het begin van de
zwangerschap."
De auteurs merken op dat hun studie beperkt was
door slechts één bloedafname tijdens de vroege zwangerschap, maar
schattingen van de preconceptie voedingsstoffenconcentraties werden
berekend gebruik makend van de resultaten van een bemonstering bij
niet-zwangere vrouwen gedurende een volledig kalenderjaar. De
auteurs zijn dan ook van plan om in verdere studies de steekproef te
vergroten.
Vertaling: Andre Teirlinck
