Menselijk vet: het Trojaans paard om hersenkanker te
bestrijden?
Johns Hopkins onderzoekers gebruiken stamcellen
uit het menselijk lichaamsvet voor de behandeling van het dodelijke
glioblastoma bij muizen.
Johns Hopkins onderzoekers zeggen dat ze met
succes gebruik hebben gemaakt van stamcellen uit het menselijk
lichaamsvet in biologische behandelingen van de hersenen van muizen
met de meest voorkomende en agressieve vorm van hersentumor en zo
hun leven aanzienlijk verlengd hebben.
De experimenten geven de mogelijkheid, zeggen de
onderzoekers, dat de techniek bij mensen zou kunnen werken na
operatieve verwijdering van de kanker in de hersenen genaamd
glioblastomas om eventuele resterende kankercellen in moeilijk
bereikbare gebieden van de hersenen te vinden en te vernietigen.
Glioblastomacellen zijn bijzonder wendbaar; ze zijn in staat om te
migreren in het hele hersenbrein, zich te verstoppen en nieuwe
tumoren aan te maken. Genezing is dan ook quasi uitgesloten.
Bij de muisexperimenten gebruikten de Johns
Hopkins onderzoekers mesenchymale stamcellen ( MSC's ) - die een
onverklaarbaar vermogen hebben om te zoeken naar kanker en andere
beschadigde cellen - dat ze oogstten uit menselijk vetweefsel. Zij
wijzigden de MSCs bot morfogenetische proteïne 4 (BMP4), een klein
eiwit betrokken bij het regelen van de embryonale ontwikkeling en
bekend voor tumoronderdrukkende eigenschappen. De onderzoekers die
al enkele weken eerder een groep muizen glioblastomacellen hadden
gegeven, spoten stamcellen met BMP4 in hun hersenen.
In een rapport gepubliceerd in het 1 mei nummer
van Clinical Cancer Research zeggen de onderzoekers dat de muizen
die op deze wijze behandeld waren minder tumorgroei en -verspreiding
vertoonden, en hun kankers waren over het algemeen minder agressief
in vergelijking met de muizen die de behandeling niet hadden
gekregen. Verder leefden de muizen die de stamcellen met BMP4 hadden
gekregen aanzienlijk langer, gemiddeld 76 dagen t.o.z. van 52 dagen
voor de onbehandelde muizen.
"Deze gemodificeerde mesenchymale stamcellen zijn
als een paard vanTroje omdat ze met succes hun weg naar de tumoren
vinden zonder te worden ontdekt en vervolgens hun therapeutisch
vermogen op de kankercellen loslaten", zegt onderzoeksleider Alfredo
Quinones - Hinojosa, MD, professor in de neurochirurgie, oncologie
en neurowetenschappen aan de Johns Hopkins University School of
Medicine.
Standaardbehandelingen voor glioblastoma die
chemotherapie, bestraling en chirurgie omvatten maar ook een
combinatie van alle drie, leiden zelden tot meer dan 18 maanden
overleving na diagnose. Het vinden van een biologische therapie om
een resultaat te krijgen wat andere behandelingen niet hebben is een
lang gezochte doel, zegt Quinones - Hinojosa , die waarschuwt dat
jaren extra studies nodig zijn voordat de menselijke proeven van
vet- afgeleide MSC therapieën kunnen beginnen.
Quinones-Hinojosa die hersenkankerpatiënten
behandelt aan de Johns Hopkins Kimmel Cancer Center zegt dat zijn
team hoopvol is door het feit dat de stamcellen losgelaten in de
hersenen zich niet transformeren tot nieuwe tumoren.
De nieuwste bevindingen bouwen voort op onderzoek
gepubliceerd in maart 2013 door Quinones-Hinojosa en zijn team in
het tijdschrift PLoS ONE, waaruit bleek dat het gebruik van MSC's
uit vet veel minder invasief en goedkoper is dan het te halen uit
het beenmerg, een meer algemeen bestudeerde methode.
Als MSC's werken moet bij een patiënt met een
glioblastoma op een aantal plaatsen in het lichaam een korte tijd
voor de operatie wat vetweefsel genomen worden. De MSC's in het vet
moeten dan afgzonderd worden en gemanipuleerd in het lab om BMP4 af
te scheiden. Na het verwijderen van de hersentumor kunnen de
gewapende cellen in de hersenen worden gespoten in de hoop dat ze de
niet bereikbare kankercellen zullen opsporen en vernietigen.
Vertaald door Andre Teirlinck
