Wetenschappers ontdekken hoe je auto-immuunziekten ’uit kunt
te schakelen'
Wetenschappers hebben een belangrijke doorbraak
gemaakt in de strijd tegen slopende auto-immuunziekten zoals
multiple sclerose, door te onthullen hoe cellen die gezond
lichaamsweefsel aanvallen gestopt kunnen worden.
In plaats van dat het immuunsysteem van het
lichaam zijn eigen weefsel per ongeluk vernietigd, hebben
onderzoekers van de Universiteit van Bristol ontdekt hoe cellen van
agressief gedrag veranderen naar het daadwerkelijk beschermen tegen
de ziekte.
Men hoopt dat deze nieuwe inzichten leiden tot het
wijdverbreide gebruik van antigeen-specifieke immunotherapie voor de
behandeling van vele auto-immuunziekten als multiple sclerose (MS),
diabetes type 1, de ziekte van Graves en systemische lupus
erythematosus (SLE).
MS alleen al treft in het Verenigd Koninkrijk
ongeveer 100.000 mensen en 2,5 miljoen mensen wereldwijd.
Wetenschappers waren in staat om zich selectief op
de cellen te richten die auto-immuunziekten veroorzaken door hun
agressie tegen de lichaamseigen weefsels te temperen, terwijl ze de
cellen converteerden naar cellen die in staat zijn om tegen de
ziekte te beschermen.
Dit type conversie is eerder toegepast op
allergieën, bekend als 'allergische desensibilisatie', maar de
toepassing ervan op auto-immuunziekten werd pas onlangs op prijs
gesteld.
De Bristol groep heeft nu bekend gemaakt hoe de
toediening van fragmenten van de eiwitten die normaal gesproken het
doelwit van de aanval zijn leidt tot correctie van de
auto-immuunreactie.
Het belangrijkste dat uit hun werk blijkt is dat
effectieve behandeling wordt bereikt door het geleidelijk verhogen
van de geïnjecteerde dosis antigeen fragment.
Om erachter te komen hoe deze vorm van
immunotherapie werkt hebben de wetenschappers zich verdiept in de
immuuncellen zelf om te zien welke genen en eiwitten door de
behandeling in- of uitgeschakeld worden.
Ze vonden veranderingen in gen-expressie die
helpen verklaren hoe effectieve behandeling leidt tot omzetting van
aanvallende cellen in beschermende cellen. Het resultaat is om de
zelf-tolerantie te herstellen daar waar het immuunsysteem van een
individu zijn eigen weefsels negeert, terwijl de resterende cellen
zich volledig wapenen om tegen een infectie te beschermen.
Door zich specifiek te richten op de cellen die in
gebreke blijven vermijdt deze immunotherapeutische benadering de
noodzaak van het gebruik van, voor het immuunsysteem onderdrukkende,
medicijnen die geassocieerd worden met onaanvaardbare bijwerkingen
zoals infecties, ontwikkeling van tumoren en verstoring van
natuurlijke regulatiemechanismen.
Professor David Wraith, die het onderzoek leidde,
zei: "Inzicht in de moleculaire basis van antigeen-specifieke
immunotherapie opent spannende nieuwe mogelijkheden om de
selectiviteit van de aanpak te verbeteren, terwijl waardevolle
markers verstrekt worden waarbij een doeltreffende behandeling wordt
gemeten. Deze bevindingen hebben belangrijke implicaties voor veel
patiënten met moeilijk te behandelen auto-immuunziekten.”
Deze benadering van de behandeling die over de
hele wereld de levens van miljoenen mensen zou kunnen verbeteren
ondergaat momenteel een klinische ontwikkeling door het
biotechnologiebedrijf Apitope, een spin-out van de Universiteit van
Bristol.
Vertaling Lia Keizer
