Leptine
De vetcellen van ons lichaam
maken leptine aan. Leptine heeft als functie om aan te geven of
er sprake is van overvloed of schaarste. Het is een hormoon dat
relatief recent ontdekt is (1994), maar het geeft ons een
interessant inzicht in suikerverbranding tegenover
vetverbranding. Ik zal het uitleggen:
Allereerst moeten we helemaal
terug in de tijd naar het prille begin van de aarde. De aarde
was toen een verstikkende gasmassa en het enige leven dat er
was, bestond uit eencellige organismes die zich voedden op basis
van fermentatie van glucose. De goede verstaander ziet hier
meteen een verband tussen gebrek aan zuurstof en suiker
(kanker), maar daarover zo meer.
Complex leven op deze planeet
zou niet mogelijk zijn als deze eencellige organismes niet op
een bepaald moment hadden besloten samen te clusteren. Het
eerste product van deze samenwerking was de planten- en
bomenwereld. Deze waren in staat koolstofdioxide uit de
atmosfeer in te ademen en zuurstof uit te ademen. Daarna kwamen
de dieren, de eerste op zuurstof gebaseerde, complexe
organismes. Ten slotte kwam de mens.
Alle op zuurstof gebaseerde
organismes hebben met elkaar gemeen dat ze vetzuren gebruiken
als brandstof. Ter herinnering: anaerobe, simpele organismes
verbranden glucose. Barry Groves legt hier feilloos uit waarom
zelfs plantenetende dieren een vetrijk voedingspatroon
aanhouden:
http://www.second-opinions.co.uk/should-all-animals-eat-a-high-fat-low-carb-diet.html
http://www.second-opinions.co.uk/should-all-animals-eat-a-high-fat-low-carb-diet-2.html
Geen wonder dus dat wij mensen
vetcellen hebben die het hormoon leptine aanmaken. Zoals gezegd,
leptine geeft aan of er sprake is van overvloed of van
schaarste. Overvloed of schaarste aan wat? Vet natuurlijk! Wij
mensen zijn als complexe, aerobe organismes natuurlijke
vetverbranders. Dit betekent maar 1 ding: het moderne
koolhydraat-, zetmeel- en suikerrijke voedingspatroon behoort
niet toe aan complexe, organismes als ons mensen en het
bevordert dan ook anaerobe fermentatie van suikers.
Dit is bijzonder ziekmakend en
zelfs dodelijk! In 1925 ontdekte de Duitse biochemist Otto
Warburg dat kanker anaeroob is en zich voedt d.m.v. fermentatie
van glucose uit de bloedstroom. Hij ontdekte tevens dat er
helemaal niet zoiets bestaat als een kankercel, maar dat het een
gewone cel is die lijdt aan verstikking: bij een zuurstoftekort
van 60% of meer verandert deze in wat we een kankercel noemen.
In werkelijkheid gaat het evolutionaire geheugen van onze cellen
terug naar de prille oertijd, lang voordat er mensen waren en
geven ze hun hogere functie van samenwerking op. In feite worden
het opnieuw eencellige, primitieve organismes die zich in
anaerobe omstandigheden in stand houden d.m.v.
melkzuurfermentatie van suiker.
Ik krijg vaak de vraag: hoe
komt de moderne mens dan aan dat zuurstoftekort op celniveau? Nu
weet je het antwoord: door veel suiker, zetmeel en koolhydraten
te eten. Dit wordt allemaal glucose in het bloed en dit gebeurt
op basis van vergisting (fermentatie). Een andere inwendige
fermentatiebron kan zijn: overmatige consumptie van eiwitten
zonder ondersteunende vetten (waardoor het lichaam de eiwitten
omzet in glucose) of een gebrekkige eiwitvertering a.g.v. te
weinig maagzuur.
Telkens zie je die woorden
'suiker', 'anzeroob' en 'fermentatie' terugkomen. Daartegenover
staan 'vetten' en 'aeroob'. Nogmaals: op zuurstof gebaseerde
organismes bedienen zich bij voorkeur van vet als brandstof. De
celwanden van complexe, aerobe organismes zijn opgebouwd uit
vetzuren, die vervolgens een optimale toevoer van zuurstof naar
de cellen bevorderen.
Leptine geeft aan of er
voldoende gezonde vetten in omloop zijn. Is dit het geval, dan
kalmeert en ontspant het systeem, omdat 'de jacht gunstig is'.
Vergeet niet dat we uit de IJstijd stammen als
jager-verzamelaars en ons vrijwel uitsluitend voedden met
dierlijk leven, vooral dierlijk vet.
Indien er echter onvoldoende
vetten in omloop zijn, geeft leptine een krachtig signaal af dat
er sprake is van schaarste. Dit is uiteraard het geval bij een
modern koolhydraatrijk en vetarm eetpatroon. Leptine spoort dan
de alvleesklier aan om insuline af te geven. Insuline duwt
vervolgens op agressieve wijze de overtollige glucose in de
bloedstroom in de cellen. Dit dient twee functies: de suiker is
uit de bloedstroom verwijderd en kan daar geen schade meer
aanrichten en de energie uit suiker wordt opgeslagen in de
cellen en omgezet in vet, de brandstof waar het lichaam
werkelijk om vraagt.
Hierdoor vervetten de cellen
en zetten ze uit, waardoor er zoveel vetopslag plaatsvindt dat
we overgewicht krijgen. Zelfs mensen met een snelle
stofwisseling die mager zijn merken dit, omdat ze 'zwembandjes'
('love handles') krijgen die er maar niet af te trainen zijn. Je
kunt nl. wel suiker verbranden, maar geen insuline. Die vrije
insuline (en suiker als je onvoldoende lichaamsbeweging hebt) in
het bloed richt veel schade aan aan bloedvaten, organen,
gewrichten en andere weefsels. Een eiwitrijk dieet om de
bloedsuikerspiegel stabiel te houden helpt evenmin, want zonder
consumptie van ondersteunende vetten zal het lichaam de eiwitten
gaan omzetten in glucose. De overmatige consumptie van suiker en
eiwitten zonder voldoende ondersteunende en afremmende vetten
zorgt voor versuikering (glycatie) van eiwitten, waardoor ons
bloed dik en stroperig wordt en er zelfs levensgevaarlijke
bloedproppen kunnen ontstaan. Er is nog nooit onomstotelijk
bewezen dat verzadigd vet en cholesterol verantwoordelijk zouden
zijn voor dergelijke bloedproppen.
We moeten eens en voor altijd
begrijpen dat ons lichaam zit te wachten op VET als brandstof en
niets anders. Geen koolhydraten en geen eiwitten. De mens is een
vetverbrander, punt. Dit voorziet zijn cellen van zuurstof.
Suiker in de vorm van koolhydraten of omgezette eiwitten berooft
menselijke (en trouwens ook dierlijke) cellen van zuurstof.
Vandaar dat we meer vetten moeten eten dan eiwitten en meer
eiwitten dan koolhydraten, in die volgorde. Met een moeilijk
woord heet dit een ketogeen voedingspatroon, verwijzend naar
ketonen als brandstof i.p.v. glucose.
Voordat je nu echter de
keuken in gaat en ruimschoots margarine of halvarine op je
boterham gaat smeren of gaat bakken in ruimschoots
zonnebloemolie of maisolie, laat me je dan ook daarin wereldwijs
maken: dit zijn zwaar bewerkte, plantaardige 'plastic' olien en
vetten die het tegenovergestelde effect bereiken en je cellen
juist luchtdicht maken en doen verstikken! Bovendien zijn de
zuurstofmoleculen in deze bewerkte vetten beschadigd en missen
daardoor een elektron, waardoor deze 'moleculaire misbaksels'
gevaarlijke vrije radicalen vormen en degeneratieve oxidatie
veroorzaken. Zie hierover meer in
deze tekst.
Het eerste wat je zou moeten doen is dus alle bewerkte
plantaardige olien en vetten linea recta in de prullenbak mikken
en voortaan uitsluitend nog kokosolie, roomboter en olijfolie
zowel warm als koud gebruiken. Je hoeft dan niet te kijken op
een eetlepeltje meer. Leptine houdt vervolgens in de gaten of er
voldoende vet in omloop is en indien dit het geval is wordt de
alvleesklier ook niet meer aangespoord om insuline te blijven
produceren.
Er komt hierdoor een algehele
rust en ontspanning in je totale systeem, want er is geen
stress. De bloedsuikerspiegel hoort nl. alleen in tijden van
acute stress dramatisch te stijgen. Het lichaam heeft dan geen
tijd voor de te langzame, geleidelijke vetverbranding. De
bedoeling is om meteen glucose naar de hersenen en spieren te
laten gaan, zodat we snel kunnen beslissen of we moeten vechten
tegen of vluchten voor het gevaar en bovenmenselijke spierkracht
krijgen om vechten of vluchten mogelijk te maken. Je kent het
hormoon dat hiermee gepaard gaat wel: adrenaline. Dit is een
hormoon dat geproduceerd wordt door de bijnieren, die de lever
aansporen zijn glucogeenvoorraad direct af te geven aan het
bloed, waar dit wordt omgezet in glucose.
Voortdurend de
bloedsuikerspiegel verhogen door overmatige consumptie van
koolhydraten en eiwitten zonder ondersteunende vetten werkt dus
voortdurende stress in de hand. Leptine stuurt dan insuline aan
om de glucose op te slaan als vet, als reactie op schaarste.
Suiker = schaarste = stress. Vet = overvloed = ontspanning.
Vandaar dat koolhydraten slechts energie op korte termijn
verschaffen en er geen rem op de inname ervan lijkt te zitten,
terwijl vetten lange termijnenergie verschaffen en je een
krachtig verzadigingsgevoel geven, tot op het misselijke af als
je er teveel van eet! Ooit iemand gezien die verslaafd is aan
biefstuk? Ik niet. Ik zie wel niets dan suikerverslaafden. Dat
verzadigingsgevoel is de werking van leptine en overmatige
koolhydraatconsumptie gaat dit signaal van leptine tegen,
waardoor je maar door blijft eten. Alles begint dus bij vet,
precies wat Weston Price ook ontdekte, die naar vetoplosbare
vitamines verwees als 'activators'.
Enne dames: je kunt niet vet
worden van vet, als je vet verbrandt. Suikerverbranding,
daarentegen, resulteert in vetopslag en, nog veel erger,
celverstikking (zuurstoftekort op celniveau), waardoor je risico
op kanker, diabetes en hart- en vaatziekte toeneemt, alsmede
elke andere denkbare welvaartsziekte. En mager maar gezond? Ik
dacht het niet! Ondergewicht is een nog veel groter probleem dan
overgewicht, want je hebt dan geen reserves en geen reserves =
schaarste. Door de stress die suikerverbranding creeert kan het
lichaam te snel (ondergewicht) of te langzaam (overgewicht) gaan
draaien, twee kanten van dezelfde medaille. Helaas hoor je bijna
nooit iets over ondergewicht, omdat ons verwrongen beeld van een
'gezond gewicht' ondergewicht in de hand werkt en dus sociaal
geaccepteerd is als zijnde 'mooi slank'.
Een suikerverbranding kan ook
leiden tot leptineresistentie. Leptineresistentie kan weer
leiden tot insulineresistentie. De cellen zitten dan overvol en
willen geen suiker meer. Het kan ook zijn dat de plastic
plantaardige vetten de celwanden dermate verzwakken dat de
receptoren op deze celwanden niet of nauwelijks meer
functioneren, waardoor er geen goede hormonale communicatie met
de cellen meer mogelijk is. Er is maar 1 uitweg: geleidelijk je
koolhydraatconsumptie verminderen tot ergens tussen de 50 en 100
gram koolhydraten per dag en je consumptie van vetten
vermeerderen. Zolang je ofwel via te veel koolhydraten, ofwel
via te veel eiwitten een te hoge insulinespiegel hebt, zul je
geen gezonde vetverbrander worden en in de suikerverbranding
blijven hangen en de daarbij behorende vetopslag in de cellen.
Als het om vet gaat, zijn er
uiteindelijk maar twee keuzes: plantaardig of dierlijk. Planten
zijn doorgaans niet rijk aan vet, maar dieren des te meer. We
hebben ons het grootste deel van onze evolutie hoofdzakelijk
gevoed met dierlijke vetten en eiwitten. De vetzuursamenstelling
van dierlijk vet is afhankelijk van wat de dieren eten. De
juiste planten horen aan de basis te staan van ons dierlijk
voedsel en die planten horen weer te groeien in de juiste bodem,
een bodem die mineraalrijk is. Opnieuw bevestigt dit het
onderzoek van Price, die concludeerde dat de voeding van gezonde
natuurvolkeren rijk was aan dierlijke vetten en aan mineralen.
Bovendien is de keus voor dierlijk logisch als je beseft dat de
meeste plantaardige vetten zwaar bewerkt zijn en dierlijke
vetten niet.
Een gezonde vetverbrander eet
onbeperkt dierlijk vet van de allerbeste kwaliteit, niet te veel
en niet te weinig eiwitten en zo weinig mogelijk koolhydraten.
Het lastigst is de overgang van suikerverbranding naar
vetverbranding. Maak niet de fout door te drastisch je inname
van koolhydraten te verlagen, want een leven lang glucose
verbranden is niet zomaar ongedaan te maken. Streef echter wel
naar minimalisering van inname van koolhydraten en maximale
vetinname, met eiwitten ergens mooi daartussenin.
Mike Donkers
