Omdat we met de hoge temperaturen weer
graag een frisse duik nemen, moeten we wel weten of dat kan. Blauwalg kan vervelende
gevolgen hebben. Rijkswaterstaat onderzoekt ons water.
Blauwalgvretertje breekt gif
probleemloos af
Een goudalg luisterend naar de naam
Ochromonas is in staat om giftige blauwalgen te verorberen en af te breken. Dit kan
een uitkomst zijn in de strijd tegen blauwalgplagen, meent Ellen van Donk van het
Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW). In het septembernummer van het tijdschrift
Freshwater Biology vertelt het internationale onderzoeksteam over de potentie van dit
bijzondere blauwalgvretertje. De goudalg Ochromonas kan in labexperimenten in vier dagen
tijd meer dan 90% van de aanwezige blauwalgen opeten, of ze nu giftig zijn of niet. Hij
slokt de blauwalgen, officieel cyanobacteriën genaamd, in hun geheel op en verteert het
gif zonder problemen. Zoetwaterbiologe Ellen van Donk licht de voordelen hiervan toe:
Als deze goudalg een giftige cyanobacterie opeet, dan is het gif echt weg. Bij
andere anti-blauwalgmaatregelen die nu voorgesteld worden, gaat het blauwalgengif niet
kapot en komt het vrij in het water. En niet de algen, maar juist dat gif is het
probleem. We hopen nu dat deze goudalg ingezet kan worden voor biologische
bestrijding van blauwalgen in natuurlijke meren, zegt Van Donk. Net als bijvoorbeeld
spintmijten in de Nederlandse kassen onder de duim worden gehouden door uitgezette
roofmijten, hun natuurlijke vijanden. De blauwalgen, die extra hard kunnen gaan groeien
door veel voedingsstoffen in het water, zouden zo ook teruggefloten kunnen worden.
Je zorgt dan voor een dynamisch evenwicht. Het begon allemaal met een
toevallige ontdekking. In het lab van het NIOO heeft de onderzoeksgroep van Van Donk een
aantal mini-meren van 1000 liter staan. Tijdens een experiment verdween de
laag blauwalgen in een van die meertjes plotseling. Van Donk werd nieuwsgierig en kwam zo
de oorzaak op het spoor: de kleine goudalg. Deze goudalg eet van twee
walletjes, zegt Van Donk. Hij kan leven als een plant, en als een dier: door
het eten van algen en bacteriën. En dat maakt hem succesvol. Ochromonas komt voor
in Nederlandse meren, alleen is het onduidelijk hoe wijdverspreid precies. Van Noorse
meren waren die gegevens wel beschikbaar en het onderzoeksteam vond hier dat in 94% van de
meren waar de blauwalg Microcystis voorkwam óók de goudalg present was. Hij kan dus
onder dezelfde omstandigheden leven. Dat biedt perspectieven! Het NIOO is al bezig met
vervolgonderzoek. Hoe goed doet Ochromonas het in voedselrijke meren waar ook blauwalgen
voorkomen? Kan hij daar daadwerkelijk explosies van blauwalggroei voorkomen? Wordt
vervolgd! Het NIOO is met ongeveer 250 medewerkers het grootste onderzoeksinstituut van de
Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). Het bestaat uit drie centra:
voor ecologie van kust en zee, van het zoete water en van het land. Op het NIOO-Centrum
voor Limnologie in Nieuwersluis richten de onderzoekers zich op het leven in en rond het
zoete water, met bijzondere aandacht voor wetlands.
Wetenschap begint aanval op
blauwalg
Het Cyanoteam van de faculteit Aquatische
Ecologie van de Wageningen Universiteit heeft een methode ontwikkeld om blauwalgen in
zwemwater te bestrijden.