Suikerrijke dranken wel degelijk aanjagers van
overgewicht en obesitas
Analyse van nieuwe studies onder 250.000 personen
bevestigt dat met suiker gezoete dranken aanleiding
geven tot overgewicht en obesitas bij kinderen en
volwassenen
EUROPESE ASSOCIATIE VOOR DE STUDIE VAN
ZWAARLIJVIGHEID
Een nieuwe beoordeling van de nieuwste gegevens over
met suiker gezoete dranken (SSB's) - waaronder 30 nieuwe
onderzoeken die zijn gepubliceerd tussen 2013 en 2015 -
geen van deze door de industrie gesponsord - concludeert
dat SSB-consumptie geassocieerd is met overgewicht en
obesitas en dat landen die dit nog niet gedaan hebben,
actie zouden moeten ondernemen om het verbruik van de
zogenaamde 'lege calorieën' die deze dranken bevatten,
te verminderen.
De beoordeling is gepubliceerd in het tijdschrift
Obesity Facts, het tijdschrift van de Europese
Vereniging voor de Studie van Obesitas (EASO), en
geschreven door een team van auteurs waaronder
hoofdauteur Dr. Maria Luger, Speciaal Instituut voor
Preventieve Cardiologie en Voeding SIPCAN, Salzburg,
Oostenrijk; EASO Voorzitter Elect Dr Nathalie
Farpour-Lambert (Universitaire Ziekenhuizen van Genève,
Zwitserland) en Dr Maira Bes-Rastrollo, Universiteit van
Navarra, Spanje, en Carlos III Institute of Health,
Spanje.
"Het bewijsmateriaal dat SSB's koppelt aan obesitas
en overgewicht bij kinderen en volwassenen is de
afgelopen drie jaar aanzienlijk vermeerderd”, legt dr.
Farpour-Lambert uit. "We hebben in deze review 30 nieuwe
onderzoeken kunnen opnemen die niet door de industrie
werden gesponsord, een gemiddelde van 10 per jaar,
vergeleken met een eerdere beoordeling van 32 studies in
de periode 1990-2012."
Ze zegt: "Dit nieuwe, recentere bewijs suggereert dat
de consumptie van SSB geassocieerd is met obesitas bij
kinderen. Door het reeds gepubliceerde bewijs te
combineren met dit nieuwe onderzoek, concluderen we iets
dat in veel opzichten al duidelijk moet zijn: het
volksgezondheidsbeleid moet het verbruik van SSB's
verminderen en gezonde alternatieven zoals water
aanmoedigen. "
Van deze 30 onderzoeken waren er 20 bij kinderen (17
prospectieve en 3 gerandomiseerde gecontroleerde studies
[RCT's]) en 10 bij volwassenen (9 prospectieve en 1
RCT). Bijna alle (93%) van de 30 studies bij kinderen en
volwassenen onthulden een associatie tussen de
SSB-consumptie en overgewicht/obesitas, terwijl slechts
één prospectieve cohortstudie bij kinderen geen verband
liet zien. Het enige gerandomiseerde gecontroleerde
onderzoek bij volwassenen toonde geen effect van de
interventie aan (vervanging van SSB's door alleen water
en voorlichting en educatiebegeleiding). Terwijl de
volwassenen die de interventie ontvingen meer gewicht
verloren was het resultaat net buiten statistische
significantie.
Een totaal van 244.651 studie deelnemers werd
opgenomen in deze nieuwe systematische review. Met
betrekking tot het geografische gebied van de studies,
werd 33% uitgevoerd in Europa, 23% in de VS, 17% in
Midden- of Zuid-Amerika, 10% in Australië, 7% in
Zuid-Afrika en de resterende 10% in Iran, Thailand en
Japan.
Hoewel de auteurs erkennen dat het bijna onmogelijk
is om met absolute zekerheid een directe oorzaak-gevolg
relatie tussen SSB-consumptie en overgewicht en obesitas
te concluderen, zegt Dr Farpour-Lambert: "Associaties
tussen SSB en lichaamsgewichtmaatregelen kunnen worden
beïnvloed door andere voedings- en leefstijlfactoren,
maar het merendeel van de prospectieve cohortonderzoeken
werd gecorrigeerd voor deze mogelijke verstorende
factoren, waaronder verschillende voedings- en
leefstijlfactoren, en voor iedereen, behalve één
onderzoek, werd een positieve associatie gevonden tussen
SSB-consumptie en overgewicht/obesitas. "
Dr Bes-Rastrollo zegt: "Talloze landen over de hele
wereld hebben een hoog niveau van SSB-consumptie, en
zelfs die met lage innames observeren scherpe
stijgingen. Daarom is het gecombineerd bewijsmateriaal
gepubliceerd voor en na 2013 dat bevestigt dat SSB's
negatieve effecten hebben op de toename van het
lichaamsgewicht of obesitas bij kinderen en volwassenen
een reden voor urgente beleidsmaatregelen." De auteurs
wijzen op het succes van hogere belastingen op SSB's in
Mexico, waar de omzet met 12% is gedaald, het sterkst
bij de armste delen van de bevolking (met 17%). Dr
Bes-Rastrollo voegt hieraan toe: "Verschillende landen
hebben nu benaderingen opgesteld en geïmplementeerd die
gericht zijn op het verminderen van de inname van SSB's
door de beschikbaarheid ervan te beperken, de marktprijs
te verhogen, het publiek bewustzijn te verhogen via
educatieve programma's, de media of op school, het
belastingbeleid te introduceren en door labeling."
Een rapport van Euromonitor International geeft aan
dat tot nu toe 19 landen belastingen op eten en drinken
hebben ingevoerd en dat dit in de nabije toekomst meer
het doel is om het suikerverbruik met 20% te verminderen
in overeenstemming met de WHO-richtlijnen. Het UK staat
op het punt om een suikerbelasting in te voeren in april
2018.
De auteurs zeggen dat nieuwe en innovatieve
strategieën nodig zijn om de SSB-consumptie te
verminderen. Dr. Farpour-Lambert zegt: "Het lijdt geen
twijfel dat we de consumptie en impact van SSB's kunnen
verminderen, maar we hebben zowel de politieke wil als
de medewerking van de drankenindustrie nodig om dit te
bereiken. Een succesvol en haalbaar voorbeeld van een
geleidelijke reductiestrategie is het Brits programma
voor zoutvermindering: de voedselindustrie heeft de
hoeveelheid zout dat aan verwerkt voedsel wordt
toegevoegd in de afgelopen tien jaar geleidelijk
verlaagd. In dit programma werden incrementele
zoutreductiedoelen vastgesteld met een duidelijk
tijdschema voor de voedingsmiddelenindustrie om ze te
bereiken. "
Dr. Farpour-Lambert concludeert: "Toekomstig
onderzoek zou zich moeten concentreren op de volgende
vragen: hoe kunnen we effectief de consumptie van SSB's
in verschillende populaties verminderen? Wat is de
impact van interventies op het lichaamsgewicht of
obesitas bij kinderen en volwassenen? Wat zijn de
verantwoordelijkheden van de voedings- en
drankenindustrie, beleidsmakers, openbare
gezondheidsinstellingen, gemeenschappen, scholen en
individuën? Is een suikerbelasting haalbaar en effectief
voor vast voedsel en welke impact zal dit hebben? "
"De balans tussen de verantwoordelijkheid van
individuën, gezondheidsspecialisten en overheden en de
samenleving moet worden verduidelijkt: het is belangrijk
om meerdere belanghebbenden te mobiliseren en
operationele synergieën tussen verschillende sectoren te
ontwikkelen Professionele netwerken en de voedings- en
drankenindustrie moeten worden aangemoedigd om gezonde
diëten in overeenstemming met internationale normen te
promoten."
Vertaling: Andre Teirlinck