Nieuw onderzoek wijst uit: sporten vergroot de hersenen

Aerobe training kan de geheugenfunctie verbeteren en tevens de hersenen gezond houden bij het ouder worden, zo blijkt uit een nieuw Australisch onderzoek.

In een internationaal samenwerkingsverband van onderzoekers van het National Institute of Complementary Medicine van de Western Sydney University, Australië en de Division of Psychology and Mental Health van de University of Manchester, Engeland, zijn de effecten bestudeerd van aerobe training (duurtraining zoals wandelen, hardlopen), op de hippocampus, een hersengebied dat van groot belang is voor het geheugen en andere hersenfuncties.

De hersengezondheid neemt bij het ouder worden af, waarbij het gemiddelde brein met ongeveer vijf procent per 10 jaar krimpt na het 40ste levensjaar.

Uit studies met muizen en ratten blijkt consequent dat door fysieke inspanning de grootte van de hippocampus toeneemt, maar tot nu toe was het bewijs bij mensen niet eenduidig.

De onderzoekers namen 14 klinische onderzoeken door waarin de hersenscans van 737 mensen werden bestudeerd die deel uitmaakten van een groep die getest werd voor en na een trainingsprogramma, of van een controlegroep. Het betrof een gemengde groep van deelnemers: gezonde volwassenen, mensen met milde cognitieve beperkingen zoals Alzheimer en mensen met een klinische diagnose van psychische ziekte zoals depressie en schizofrenie. De leeftijd varieerde tussen de 24 en 76 jaar, de gemiddelde leeftijd was 66.

De onderzoekers keken naar de effecten van aerobe training, zoals stationair fietsen, lopen en rennen op de loopband. De duur van de interventies lag tussen de drie en 24 maanden met een aantal sessies per week van 2 tot 5.

De resultaten, die zijn verschenen in het tijdschrift Neurolmage, toonden over het algemeen aan dat de training, hoewel die geen effect had op het totale hippocampusvolume, zorgde voor een aanzienlijke vergroting van de linkerkant van de hippocampus bij mensen.

De hoofdauteur, NICM postdoc Joseph Firth, zegt dat de studie een van de tot nu toe duidelijkste bewijzen levert voor de gunstige effecten van lichaamsbeweging voor de hersengezondheid.

“Onze data toonden aan dat de belangrijkste ‘hersenvoordelen’ niet zozeer optreden doordat aerobe training zorgt voor vergroting van de hippocampus zelf, maar doordat het zorgt voor een afname van de snelheid waarmee de hersenen krimpen. Met andere woorden, aerobe training kan gezien worden als een onderhoudsprogramma voor het brein.”

De resultaten hebben, naast het feit dat ze het ‘gezond’ ouder worden bevorderen, implicaties voor de preventie van leeftijdsgerelateerde neurodegeneratieve aandoeningen zoals Alzheimer en dementie, aldus Firth. Er is echter wel meer onderzoek nodig om te bevestigen.
Interessant is dat lichaamsbeweging een van de weinige “bewezen” methodes is voor behoud van het volume en de functie van de hersenen tot op hoge leeftijd.

Vertaling: Andre Teirlinck