Defecte biologische klok verhoogt, zelfs met zoutarm dieet,
bloeddruk en verhoogt kans op ziekten
Medical College of Georgia, Augusta UNIVERSITY
Wetenschappers rapporteren dat een verstoord biologisch ritme
hetzelfde ongezonde resultaat oplevert, als een zoutarm dieet in
combinatie met een bloedvatenvernauwend hormoon: vaatziekten en
verhoogde bloeddruk in rust.
Slaapstoornissen, ploegenarbeid, ziekte, zelfs veroudering kunnen
tekenen zijn van, of triggers voor, een disfunctionerende
biologische klok waardoor het risico op hoge bloeddruk en
vaatziekten toeneemt. En nu hebben wetenschappers in het tijdschrift
Hypertension ook gepubliceerd dat zelfs een zoutarm dieet een
ongelukkige combinatie kan vormen met een disfunctionele klok.
"Het circadiane ritme is het dagelijkse ritme in ons lichaam, en
waarschijnlijk de meest bekende is dat van waken en slapen," zegt
Dr. Daniel Rudic, vasculaire bioloog bij de afdeling Farmacologie en
Toxicologie aan het Medical College of Georgia aan de Augusta
University. Terwijl complexe moleculaire netwerken het ritme
daadwerkelijk regelen, reset de dagelijkse cyclus van daglicht naar
duisternis de klokken, die een rol spelen bij de orgaanfuncties van
het hele lichaam.
Slaap of rusttijd is nodig om onze continue werkende organen op
zijn minst een beetje een pauze te gunnen. Het blijkt dat een
circadiane ritmeverstoring ongemerkt gevaarlijk kan zijn. "De
bloedtoevoer naar je organen verandert wanneer je slaapt," zegt
Dr.Rudic. "De hartslag neemt af en bekend is dat de bloeddruk een
circadiaans ritme vertoont. "Als de bloeddruk in rust niet zakt
zoals zou moeten, noemen we dat ‘non-dipping’.
"Onze data tonen in een normale muis dat zoutarm doet wat het
moet doen: het verlaagt de bloeddruk. Maar als we een muis met een
verstoorde biologische klok, feitelijk een slaapstoornis, voeden met
een zoutarm dieet, veroorzaakt een laag natriumgehalte juist
‘non-dipping’ en vaatziekten, "zegt Dr. Rudic.
“Van een zoutarm dieet is bekend dat het
renine-angiotensine-aldosteronsysteem (RAAS) bij mensen en dieren
erdoor wordt gestimuleerd. Dit enzymsysteem helpt de bloeddruk te
reguleren door bloedvatvernauwing te bewerkstelligen en het
vasthouden van vloeistoffen in het lichaam te stimuleren. Dit
systeem is doelwit van veel bestaande bloeddrukmedicatie. Het waarom
wordt nog niet volledig begrepen, maar ‘triggering’ van dit systeem
door zoutarm voedsel kan het gevolg zijn van dat het lichaam eraan
werkt om een adequate bloeddruk te bewerkstelligen wanneer er veel
minder zout beschikbaar is”, zegt Rudic. Hij merkt wel op dat de
muizen maar een fractie van de hoeveelheid zout consumeren van de
meeste mensen, en dat hij absoluut niet wil suggereren dat de
meesten van ons een zoutarm dieet vaarwel zouden moeten zeggen.
“Hoewel er nog veel onderzoek gedaan moet worden, is de boodschap
op dit moment dat in de voortdurende strijd tegen hoge bloeddruk,
die voorkomt bij ongeveer de helft van de patiënten, een 24-uurs
bloeddrukcontrole sneller een verborgen ‘nondipping’ kan onthullen
en een gerichte, effectieve behandeling mogelijk maken”, zegt hij.
In de muizenstudie, hadden muizen waarbij een van de circadiane
ritme-genen, genaamd ‘Period isoform’, uitgeschakeld werd, over het
algemeen dezelfde bloeddruk als muizen met het werkend gen. Toen het
team van Rudic de muizen de peptide vasoconstrictor, angiotensine
II, gaf, stopte hun hoge bloeddruk volgens verwachting het gezonde
‘dipping’ in rust, en vaatziekten namen toe.
Met een zoutarm dieet, daalde bij ‘normale’ muizen conform
verwachting de bloeddruk. Maar bij de muizen waarbij gen ‘Period
isoform’ werd uitgeschakeld werd verrassenderwijs de ‘non-dipping
bloeddruk’ vastgesteld. Voor deze muizen moet ‘dipping’ normaal na
de nacht, gedurende de uren met daglicht, optreden. Maar chronische
consumptie van een zoutarm dieet vernauwde ook hun bloedvaten en
maakten hun ziek. Toen wetenschappers ze een medicijn gaven dat zich
op het renine-angiotensine-aldosteronsysteem richt, werden de
‘non-dipping’ problemen opgelost.
"Ook al kunnen we op dit moment de biologische klok niet
rechtstreeks beïnvloeden, we kunnen duidelijk wel aspecten van wat
de klok beïnvloedt met bloeddrukverlagende medicatie oplossen," zegt
Rudic. Het optimale dagelijkse tijdstip om de bloeddrukmedicatie aan
patiënten te geven met een slecht functionerende biologische klok,
moet ook nog verder worden onderzocht,” zegt hij.
Helaas kunnen artsen momenteel ook niet direct de klokfunctie van
hun patiënt controleren, hoewel slaapproblemen een sterke indicator
zijn en een 24-uurs bloeddrukmeting kan helpen om ‘non-dipping’ van
de de bloeddruk te onthullen.
De onderzoekers merkten op dat de bloeddruk in de ‘normale’
muizen én de muizen met het uitgeschakelde gen over het algemeen
normaal was zonder angiotensine of een zoutarm dieet, wat, althans
voor de muizen met het uitgeschakelde gen, verrassend was.
Schatting is dat ca. 45% van de mensen kampt met ‘non-dipping’
bloeddruk en bij patiënten die worden behandeld voor hypertensie is
dit 53%.
In 2009 toonde Rudic aan dat de biologische klok in de bloedvaten
een belangrijke signalerende functie vervult, die de vaten in staat
stellen om zich te verwijden en weer te normaliseren. Hij heeft toen
ook in het tijdschrift Circulation gerapporteerd, dat muizen met
gemuteerde of ontbrekende klokgenen gevoelig waren voor vasculaire
ziekten, vergelijkbaar met rokers en mensen met hoge bloeddruk en
hoog cholesterol.
Vertaling: Frits Suntjens
Steun ons werk, bezoek eens de Leefbewust webwinkel
De Leefbewust webwinkel richt zich voornamelijk op plantaardige
produkten zoals bessen, kruiden, grassen, algen, algenolie, zaden,
een natuurlijke multivitamine en de krenten uit de pap qua
voedingssupplementen. We zijn eigenlijk altijd op zoek naar de beste
versies van produkten. Zo hebben we schone Chlorella uit
binnenkweek, Spirulina gekweekt in bassins in de woestijn van
California en de betere kwaliteit tarwegras uit Nieuw Zeeland.
Bezoek de webwinkel
Ontvang iedere vrijdagochtend onze nieuwsbrief
Wil je op de hoogte blijven van de laatste nieuwtjes en iedere
week de column van Ron Fonteine ontvangen ? Abonneer je dan nu op
onze nieuwsbrief en ontvang meteen ook het Leefbewust ebook. Je
email adres wordt niet aan derden verstrekt en uitsluitend voor deze
nieuwsbrief gebruikt.
Aanmelden
