---

Nog geen remedie tegen gezondheidsklachten door nachtwerk

---

Zo’n 16 procent van de Nederlandse beroepsbevolking werkt regelmatig tijdens de nachtelijke uren. Uit de wetenschappelijke literatuur komen signalen dat dit niet altijd gezond is. Onderzoek geeft nog geen uitsluitsel over welke preventieve maatregelen werknemers het beste kunnen beschermen. Een voorwaarts roterend rooster of een kort slaapje tijdens de nachtdienst helpen mogelijk tegen de klachten op korte termijn. Op dit moment is onduidelijk hoe mogelijke effecten op langere termijn – zoals borstkanker – voorkomen kunnen worden.

Er zijn allerlei preventieve maatregelen uitgeprobeerd die gezondheidsklachten door nachtwerk beogen te verminderen. De raad bespreekt in het vandaag aan de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid uitgebrachte advies Nachtwerk en gezondheidsrisico’s: mogelijkheden voor preventie vier categorieën interventies:

 aanpassen van het ploegendienstrooster
 beďnvloeden van de lichtblootstelling
 veranderen van gedrag en leefstijl
 innemen van (genees)middelen.

Wat betreft het voorkomen van klachten op de korte termijn, is de bewijskracht van het beschikbare onderzoek niet sterk. Er zijn aanwijzingen dat een voorwaarts roterend rooster het meest gunstig is voor de alertheid en slaapkwaliteit. Ook lijkt het houden van een korte slaap tijdens de nachtdienst te kunnen helpen de slaperigheid te verminderen.

Op basis van het beschikbare onderzoek is niet te zeggen wanneer het slaapje het beste kan plaatsvinden en hoelang het zou moeten duren.

Voor wat betreft het voorkomen van klachten op de langere termijn is nog veel
onduidelijk. Voor zowel het voorwaarts roterende rooster als het korte slaapje is niet bekend of deze ook op langere termijn effectief zijn. Evenmin is duidelijk of het voorkomen of verminderen van klachten als slaperigheid, slaapkwaliteit en vermoeidheid op korte termijn, ook de effecten die later kunnen optreden kunnen verminderen.

De commissie vindt dat werkgevers nog kritischer zouden moeten bezien in
hoeverre nachtwerk noodzakelijk is. Waar toch gewerkt moet worden tijdens nachtelijke uren is monitoring en follow-up van de gezondheid van deze werknemers van groot belang.

De publicatie Nachtwerk en gezondheidsrisico’s: mogelijkheden voor preventie
(nr. 2015/25) is te downloaden van www.gr.nl