Eiwit gevonden dat belangrijke stap in hersenontwikkeling
bepaalt
Celbiologen van de Universiteit Utrecht hebben een eiwit ontdekt
dat aan de basis staat van de organisatiestructuur van de zenuwcel.
Dit eiwit bepaalt de positie van het axon, de dunne uitloper die
informatie uit de zenuwcel verstuurt naar andere zenuwcellen. De
organisatiestructuur van de cel blijkt ook in te storten als het
eiwit in een volgroeide zenuwcel wordt weggehaald. Dit zou kunnen
betekenen dat het eiwit een rol speelt in het ontstaan van neurale
ontwikkelingsstoornissen, zoals autisme en degeneratieve
hersenziekten zoals Alzheimer. De onderzoeksresultaten worden
gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Neuron van 16
december.
“Met deze ontdekking beantwoorden we een fundamentele vraag over
de unieke ontwikkeling van zenuwcellen die neurowetenschappers en
biologen al lang bezighoudt”, aldus onderzoeksleider Casper
Hoogenraad, hoogleraar Celbiologie aan de Universiteit Utrecht. Een
zenuwcel ontwikkelt zich uit een ronde stamcel met allemaal kleine
uitlopertjes. De Utrechtse celbiologen ontdekten dat het axon (de
zender) altijd groeit uit het enige uitlopertje dat het zogenaamde
TRIM46-eiwit bevat. Daarna ontwikkelen alle andere uitlopers zich
tot dendrieten (ontvangers). TRIM46 bepaalt dus de positie van het
axon en daarmee de asymmetrische structuur - polariteit - van de
zenuwcel.
Veel ziekten beginnen bij cytoskelet
TRIM46 blijkt te binden aan het zogenaamde cytoskelet van de
zenuwcel. Dit netwerk van eiwitdraden en eiwitbuisjes geeft de cel
zijn vorm en regelt het transport binnen de cel. TRIM46 vormt als
het ware ‘steigers’ voor een snelle bouw en groei van het axon.
Hoogenraad: “Uit allerlei onderzoek wordt steeds duidelijker dat
veel ziekten beginnen bij iets dat misgaat in het cytoskelet. Dat
zou dus ook bij neurale ontwikkelingsziekten en degeneratieve
hersenziekten het geval kunnen zijn.”
Ontwikkelingsstoornissen en hersenziekten
Met de bepaling van de plek van het axon, ligt de oriëntatie van het
cytoskelet van de zenuwcel vast. Bij neurale
ontwikkelingsstoornissen en degeneratieve hersenziekten gaat het nu
juist met die organisatiestructuur mis. Daardoor is niet meer
duidelijk wat de input en wat de output van de zenuwcel is.
Cellulaire eiwitten die in het axon horen, komen in de dendrieten
terecht. Uiteindelijk leidt dit tot het afsterven van het axon.
Million dollar question
“Uit ons onderzoek blijkt precies dit proces op te treden, zodra we
TRIM46 bij het axon weghalen. Maar dat er een relatie is met een
ziekte hebben we nog niet aangetoond”, vertelt Hoogenraad. “De
million dollar question is nu: verdwijnt TRIM46 ook bij kinderen met
autisme of bij patiënten met de ziekte van Alzheimer? Als dat zo
blijkt te zijn, hebben we mogelijk een nieuw aangrijpingspunt om
therapieën te ontwikkelen.”
Steun ons werk, bezoek eens de Leefbewust webwinkel
De Leefbewust webwinkel richt zich voornamelijk op plantaardige
produkten zoals bessen, kruiden, grassen, algen, algenolie, zaden,
een natuurlijke multivitamine en de krenten uit de pap qua
voedingssupplementen. We zijn eigenlijk altijd op zoek naar de beste
versies van produkten. Zo hebben we schone Chlorella uit
binnenkweek, Spirulina gekweekt in bassins in de woestijn van
California en de betere kwaliteit tarwegras uit Nieuw Zeeland.
Bezoek de webwinkel
