Bodemleven profiteert van minder ploegen in de biologische
landbouw
Uit nieuw Zwitsers onderzoek* blijkt dat zowel de
biodiversiteit als de werkzaamheid van bepaalde bodemorganismen
groter is in bodems met biologische teeltmethoden, waar vergeleken
met conventionele methoden minder verstorende bodembewerkingen
worden toegepast. De belangrijkste organismen in de bodem zijn de
mycorrhiza: een symbiose tussen schimmeldraden en plantenwortels die
de planten helpt bij hun voedselopname. Dit illustreert de invloed
van bodembewerkingen zoals ploegen op de bodemdiversiteit en op de
ecosysteemdiensten die hieruit voortvloeien.
Bodemleven is belangrijk voor het transport van
voedingsstoffen en de veronderstelling is dat er meer kunstmest
nodig is als het bodemleven afneemt. Mycorrhiza zitten in de wortels
van de meeste landplanten, inclusief landbouwgewassen en zij helpen
deze planten te voorzien van voedingsstoffen. Ze kunnen echter
gevoelig zijn voor ingrijpende landbouwtechnieken als ploegen en
andere bewerkingen die de bovenste bodemlagen verstoren.
Voor deze studie hebben onderzoekers de
mycorrhiza-netwerken vergeleken in de kleibodems van zeven
verschillende plekken, dicht bij elkaar gelegen in een Zwitserse
vallei. Op vier van deze plekken is langdurig geëxperimenteerd met
biologische teelt, waarbij elke plek is opgedeeld in kleinere
stukken om de verschillende regimes van landgebruik met elkaar te
kunnen vergelijken; twee systemen van bodembewerking: beperkt en
normaal, en twee regimes van bemesting: gebruik van eigen compost
met drijfmest en alleen drijfmest.
Een van de drie overige plekken is biologisch geteeld grasland,
terwijl de andere twee verbouwd zijn volgens conventionele
landbouwmethoden: normaal of semi-beperkte bodembewerking en op
beide plekken gebruik van minerale meststoffen.
Van alle zeven plekken namen de onderzoekers
bodemmonsters uit vier lagen: twee uit de toplaag (0-10 cm en 10-20
cm diep) en twee uit de onverstoorde onderlaag (20-30 cm en 30-40 cm
diep). De onderzoekers hebben daarnaast mycorrhiza-netwerken
gekweekt in potten met bodems van zes verschillende plekken. In de
potten zijn zaden gezaaid van vier verschillende plantensoorten en
deze zijn 20 maanden lang in een kas opgekweekt.
De resultaten laten zien dat bodembewerking een
sterkere invloed heeft dan bemestingregimes, hoewel de onderzoekers
bij alle zeven plekken een effect zagen van de bemesting op de
mycorrhiza-netwerken. Het aantal geïdentificeerde mycorrhiza-soorten
zowel in veldmonsters als in kweekpotten was het grootst in de plek
met grasland: 38 soorten. Dit nam af naar 33 soorten in de beide
biologische plekken met beperkte bodembewerking, naar 28 soorten in
een van de conventioneel geploegde biologische plekken en naar
eveneens 28 in de conventioneel verbouwde plek met normale
bodembewerking. Tot slot zijn 32 soorten geteld op de conventioneel
verbouwde plek met semi-beperkte bodembewerking.
Bovendien blijkt de diversiteit en het aantal
sporen van mycorrhiza-soorten het hoogst te zijn in de toplagen van
het grasland, gevolgd door de toplagen van de twee biologische
plekken met beperkte bodembewerking en het laagst in de twee
biologische plekken die een normale bodembewerking hebben ondergaan.
Deze normale bewerking verstoort het uitgebreid doorgroeien van
hyfen, de tere schimmeldraden die in de bovenste bodemlagen ontstaan
en uiteindelijk sporen produceren. Over alle plekken gemeten, blijkt
het aantal sporen en het aantal mycorrhiza-soorten lager in de
onderste laag (30-40 cm) dan in de toplaag.
De diversiteit van Mycorrhiza was eveneens hoger
op de plekken met beperkte bodembewerking ten opzichte van normaal
bewerkte plekken. Sommige mycorrhiza-soorten zijn beter aangepast
aan de gevolgen van ploegen dan andere soorten en kunnen
mycorrhiza-netwerken gaan domineren in normaal bewerkte bodems,
waarmee ze de totale diversiteit verminderen.
Samengevat tonen deze resultaten dat biologisch
bebouwde bodems een verscheidenheid aan mycorrhiza-netwerken in
stand houdt, die de voedselopname bij planten bevordert, hun
productiviteit en gezondheid verhoogt en de duurzaamheid van deze
landbouwmethode ten goede komt.
Vertaling Pieter Geluk
www.groentekst.com
* Verena Säle e.a. (2015). Impact of conservation
tillage and organic farming on the diversity of arbuscular
mycorrhizal fungi. Soil Biology and Biochemistry, Vol.84, p. 38-52.
Bron:
http://ec.europa.eu/environment/integration/research/newsalert/pdf/beneficial_soil_fungi_
boosted_by_organic_farming_with_reduced_tillage_416na3_en.pdf
Video over het belang van een gezonde bodem en de
actie Help Humus: www.helphumus.nu
Ontvang iedere vrijdag de laatste nieuwtjes en videos
