Chronische stress verhoogt de kwetsbaarheid voor
voeding-gerelateerde metabole risicofactoren
Nieuw onderzoek van UC San Francisco is het eerste
om aan te tonen dat zwaar gestresde mensen die veel vet en
suiker eten meer vatbaar zijn voor gezondheidsrisico's dan degenen
die dezelfde hoeveelheid ongezond voedsel eten maar met minder
stress leven.
"Chronische stress kan een belangrijke rol spelen
bij het beïnvloeden van de biologie, en het is van cruciaal belang
te begrijpen op welke manier" zei Kirstin Aschbacher, PhD,
assistent-professor in de UCSF afdeling Psychiatrie en hoofdauteur.
"Veel mensen denken dat een calorie een calorie is, maar deze studie
suggereert dat twee vrouwen die hetzelfde doen verschillende
metabole reacties kunnen vertonen op basis van hun mate van stress.
Er blijkt een spanningspad dat werkt via dieet. Bijvoorbeeld zou het
kunnen vergelijkbaar zijn met wat we zien bij dieren, bij wie
vetcellen sneller groeien als reactie op junk food wanneer het
lichaam chronisch onder stress staat."
Metabool syndroom is een cluster van afwijkingen -
verhoogde bloeddruk , een hoge bloedsuikerspiegel , overtollig
lichaamsvet rond de taille en abnormale cholesterolniveaus - het
samen voorkomen verhoogt het risico op hart- en vaatziekten,
beroertes en diabetes .
Hoewel dit stress-junk food traject goed in kaart
is gebracht voor knaagdieren en primaten is deze studie de eerste om
te suggereren dat dezelfde signaalwegen kunnen werken bij chronisch
gestresseerde mensen.
"We kunnen zien dat deze relatie bestaat door
simpelweg het meten van stress en de voedselopname en te kijken naar
de metabole gezondheid," zei senior auteur Elissa Epel.
"Dieet lijkt
een kritische variabele dat ofwel de metabole effecten kan
beschermen of versterken, maar we weten nog niet in welke mate dit
gebeurt. De volgende studie zal op dat gebied heel belangrijk zijn
wanneer we mensen zullen volgen met hoge stress en die veel suiker
eten.
De studie, online gepubliceerd in het tijdschrift
Psychoneuroendocrinology heeft een groep van 61 ziektevrije vrouwen
gevolgd; 33 waren chronisch gestresseerden die de zorg hadden over
een partner of ouder met dementie, en 28 waren vrouwen met weinig
stress. Over het verloop van een jaar meldden de vrouwen een
consumptie van veel suiker en veel vet voedsel.
De onderzoekers evalueerden de belangrijkste
biologische markers geassocieerd met verhoogde metabole
risicofactoren. Zij maten de tailles van de deelneemsters en hun
vetverdeling en met behulp van echografie spoorden ze diepe buikvet
deposito's op. Ze testten de insulineresistentie van de
deelneemsters, één van de belangrijkste oorzaken van zwaarlijvigheid
en diabetes. Zij gebruikten ook een bloedonderzoek om stresshormonen
en oxidatieve schade aan lipiden en cel RNA te meten, een marker die
hogere kans van sterven door diabetes heeft voorspeld. Oxidatieve
beschadiging van het genoom is een belangrijk resultaat omdat het
een factor is die kan bijdragen tot een snellere cellulaire
veroudering .
"Wij vonden dat veel vet en veel suiker resulteert
in een aanzienlijk grotere taille, meer tronculair vet, hogere
oxidatieve schade en meer insuline resistentie, maar alleen onder de
groep vrouwen blootgesteld aan chronische stress," zei Aschbacher.
"De chronisch gestreste vrouwen rapporteerden niet meer suiker of
meer vet voedsel te eten dan de laag gestresseerden maar hadden
hogere niveaus van een stress-gerelateerde biomarker perifere
neuropeptide Y (NPY)."
Gebaseerd op wat bekend is uit dierstudies
veroorzaakt stress grotere perifere NPY die in combinatie met
ongezonde kost grotere buikvetcellen aanmaakt en deze cellen zijn
vatbaarder metabolische ontregeling.
"De medische gemeenschap begint te beseffen hoe
belangrijk chronische stress is bij het bevorderen of verslechten
van vroege ziekteprocessen," zei Aschbacher . "Maar er zijn geen
richtlijnen voor het 'behandelen' van chronische stress. We moeten
behandeling studies organiseren om te begrijpen of afnemende stress
het metabool syndroom, obesitas of diabetes kan verminderen."
Vertaald door Andre Teirlinck
