Lifestyle bepaalt darmmicroben
Een internationaal team van onderzoekers heeft
voor het eerst de darmbacteriën van de hedendaagse
jagers-verzamelaars ontcijferd.
De darmflora is verantwoordelijk voor veel
aspecten van de menselijke gezondheid en voeding, maar de meeste
studies hebben zich gefocust op "westerse" populaties. Een
internationale samenwerking van onderzoekers, waaronder onderzoekers
van het Max Planck Instituut voor Evolutionaire Antropologie in
Leipzig, Duitsland, heeft voor het eerst een analyse gemaakt van de
darmflora van een moderne jager-verzamelaar gemeenschap, de Hadza
van Tanzania. De resultaten van dit werk laten zien dat Hadza een
uniek microbiële profiel vormt met eigenschappen welke nog niet
gevonden zijn in andere groepen mensen, ter ondersteuning van het
idee dat Hadza darmbacteriën een essentiële rol spelen in de
aanpassing aan een foeragerend, bestaansminimum patroon. De studie
toont verder hoe de darmflora onze voorouders geholpen kan hebben
zich aan te passen en te overleven tijdens het Paleolithicum.
Bacteriële populaties hebben zich samen met de
mens geëvolueerd over miljoenen jaren, en hebben het potentieel om
ons te helpen aanpassen aan nieuwe omgevingen en voedingsmiddelen.
Studies van de Hadza bieden een bijzonder zeldzame kans voor
wetenschappers om te leren hoe mensen overleven door jagen en
verzamelen, in dezelfde omgeving en met gebruik van soortgelijke
levensmiddelen zoals onze voorouders deden.
Het onderzoeksteam, bestaande uit antropologen,
microbiële ecologen, moleculair biologen en chemici, en deels geleid
door Stephanie Schnorr en Amanda Henry van het Max Planck Instituut
voor Evolutionaire Antropologie, vergeleek de Hadza darmflora met
die van in steden levende Italianen, vertegenwoordigers van een
"verwesterde" bevolking. Hun resultaten, onlangs gepubliceerd in
Nature Communications, tonen dat de Hadza een meer divers darm
microbe ecosysteem hebben, dat wil zeggen meer bacteriesoorten in
vergelijking met de Italianen. "Dit is uiterst relevant voor de
menselijke gezondheid", zegt Stephanie Schnorr. "Verschillende
ziekten die ontstaan in geïndustrialiseerde landen, zoals IBS,
colorectale kanker, obesitas, type II diabetes, ziekte van Crohn en
anderen, zijn significant geassocieerd met een vermindering van de
darm microbiële diversiteit."
De Hadza darmflora is zeer geschikt voor het
verwerken van onverteerbare vezels van een plant-rijk dieet en
waarschijnlijk helpt het de Hadza meer energie te verkrijgen uit de
vezelig voedsel dat ze consumeren. Verrassend was dat Hadza mannen
en vrouwen significant verschilden in het type en de hoeveelheid van
hun darmflora, iets wat nog nooit eerder in andere menselijke
populaties gezien was. Hadza mannen jagen, spelen en verzamelen
honing, terwijl Hadza vrouwen knollen en andere plantaardige
voedingsmiddelen verzamelen. Hoewel ze deze voedingsmiddelen delen,
eet elk geslacht iets meer van het voedsel waar ze zich op richten.
"De verschillen in darmflora tussen de seksen weerspiegelt deze
seksuele arbeidsverdeling", zegt Stephanie Schnorr. "Het blijkt dat
vrouwen meer bacteriën hebben voor het verwerken van vezelig
plantaardig voedsel, wat rechtstreekse gevolgen heeft voor hun
vruchtbaarheid en reproductieve succes." Deze bevindingen
ondersteunen de centrale rol van de darmflora als adaptieve partners
in de loop van de menselijke evolutie door aanpassing aan de
verschillende diëten.
Ten slotte hebben de Hadza darm microben een
unieke configuratie met hoge niveaus van bacteriën, zoals Treponema,
dat bij de westerse bevolking vaak als ziekteverschijnsel wordt
beschouwd en lage niveaus van andere bacteriën, zoals
Bifidobacterium, die in de westerse bevolking als “gezond” word
beschouwd. De Hadza ondervinden echter weinig tot geen
auto-immuunziekten die resulteren uit onevenwichtigheden in de
darmbacteriën. Daarom moeten we onze ideeën over "gezond" en
"ongezonde" bacteriën herdefiniëren, omdat deze verschillen
duidelijk afhankelijk zijn van het milieu waarin wij wonen.
Genetische diversiteit van bacteriën is waarschijnlijk het
belangrijkste criterium voor de gezondheid en stabiliteit van de
darm microbiome.
"Co-residente microben zijn onze 'oude vrienden'
die ons helpen aanpassen aan verschillende levensstijlen en
omgevingen", zegt Amanda Henry, de leider van de Max Planck
onderzoeksgroep naar plantaardig voedsel in menselijke diët-ecology.
"Door deze analyse van de Hadza darmflora, hebben we onze kennis van
de menselijke-microbiome aanpassingen aan het leven in een savanne
omgeving verrijkt en verbeterd ons begrip van hoe darmflora onze
voorouders geholpen kan hebben zich aan te passen en te overleven
tijdens het Paleolithicum."
Vertaald door Ingrid Graafland
