PDS en een opgeblazen gevoel: Wanneer de darmflora uit
balans raakt
Prikkelbare darm syndroom (PDS) behoort
tot de meest voorkomende ziekten in de westerse landen, en
vormt daarmee tot zestig procent van de werklast van
maag-darm artsen. Een van de meest voorkomende symptomen van
PDS is opgeblazen gevoel, wat de levenskwaliteit aanzienlijk
vermindert en door patiënten ervaren wordt als bijzonder
hinderlijk. Gedurende een behoorlijk lange tijd werd PDS
verondersteld voornamelijk een psychische aandoening te
zijn.
"In tegenstelling tot deze opvatting
suggereren recente bevindingen dat PDS gerelateerd is aan
een duidelijk waarneembare wijziging in de darmflora.
Daarnaast kan een opgeblazen gevoel worden gerelateerd aan
specifieke diëten, waardoor er een opening is naar
veelbelovende paden voor een efficiënt ziekte management",
zegt professor Giovanni Barbara (Universiteit van Bologna,
Italië).
Dit was een van de onderwerpen
gepresenteerd op “de darmflora voor Health World Summit” in
Miami, Florida, USA. Op 8 en 9 maart 2014, discussieerden
internationaal vooraanstaande deskundigen over de nieuwste
ontwikkelingen in het darm microbiota onderzoek en de impact
ervan op de gezondheid.
PDS is een van de meest voorkomende
gastro-intestinale aandoeningen die verschillende symptomen
veroorzaken waarbij behoren buikpijn, darm bewegingen die
oncomfortabel zijn en – in bijna alle patiënten - opgeblazen
gevoel. PDS beïnvloedt tot 20 procent van de bevolking in de
westerse landen. Deze conditie vormt tot 10 procent van de
werklast van huisartsen en tot 60 procent van die van
gastro-enterologie beoefenaars. Binnen het scala van PDS
moeilijkheden is het opgeblazen gevoel hetgene dat de meeste
patiënten stoort.
Een microbiota gebaseerde conditie
Voor een behoorlijk lange tijd werd niet
alleen een opgeblazen gevoel maar ook PDS in het algemeen
vaak gezien als een voornamelijk psychische aandoening, met
name bij jonge, voornamelijk vrouwelijke en angstige
patiënten zonder aantoonbare afwijkingen aan hun ingewanden.
Bijgevolg werd de ziektelast vaak toegeschreven aan een
denkbeeldige stoornis en was de behandeling verre van
bevredigend.
"Dankzij nieuwe diagnostische inzichten en
een snel groeiende kennis over de rol en functie van de
microbiële gemeenschappen in onze darmen, is onze kijk op
PDS en de oorzaken ervan aanzienlijk veranderd", zegt prof.
Barbara, voorzitter van de European Society of
Neurogastroenterology en motiliteit (ESNM). Volgens hem is
er veel bewijs waaruit blijkt dat PDS geassocieerd is met
een onevenwichtige samenstelling van de darmflora. Dit
betekent dat het systeem van controles en balanceren tussen
positieve en potentieel schadelijke bacteriën, die een
gezonde darmflora kenmerkt, wordt verstoord bij PDS
patiënten.
"Waarschijnlijk het beste voorbeeld van
deze interactie is de ontdekking dat PDS-symptomen
ontwikkelen in maximaal 10 procent van de voorheen gezonde
proefpersonen na een enkele episode van gastro-enteritis
veroorzaakt door een infectie door bacteriële pathogenen
zoals Salmonella, Shighella of Campylobacter, die het
microbiota evenwicht ernstig kan verstoren", zegt prof.
Barbara. Een bijkomend probleem is het gevolg van het feit
dat niet alleen infecties, maar ook antibiotica die worden
gebruikt als een remedie, het risico op PDS verder doen
toenemen, omdat ook deze de darmflora op een negatieve
manier kunnen veranderen.
Voeding is de sleutel
Een andere belangrijke factor is voeding.
Voedsel dat rijk is aan koolhydraten, in het bijzonder
vezels, produceert meestal grotere hoeveelheden gas dan een
dieet zonder deze ingrediënten. In sommige individuen kan
dit leiden tot herhaald opgeblazen gevoel en winderigheid.
De mogelijke negatieve impact van dit soort voeding geldt
met name voor personen die reeds lijden aan PDS. Recente
studies tonen aan dat een dergelijke "flatulogenic" dieet
(bijvoorbeeld brood, ontbijtgranen en gebak gemaakt van
granen, en bonen, sojabonen, maïs, erwten, Brusselse
spruitjes, bloemkool, broccoli, kool, selderij, uien, prei,
knoflook, artisjokken, vijgen, perziken, druiven en pruimen)
diepgaande veranderingen in de microbiota van PDS-patiënten
induceert, waardoor de symptomen verhogen en langer
aanhouden. Echter, tegelijkertijd blijft de darmflora van
gezonde proefpersonen stabiel en onaangetast soort hetzelfde
soort dieet.
"Aan de andere kant weten we nu zeker dat
een dieet met laag vezelgehalte de symptomen aanzienlijk
doet verbeteren. Recente onderzoeksresultaten suggereren
dat, in vergelijking met een normaal westers dieet, een
dieet met weinig zogenaamde FODMAPs (fermenteerbare
oligosacchariden, disacchariden, monosacchariden en
polyolen) de symptomen van PDS vermindert, waaronder een
opgeblazen gevoel, pijn en de passage van wind ", zegt prof.
Barbara.
Professor Barbara wijst op een andere
interessante observatie waarbij de PDS-patiënten die
meerdere overduidelijke darm symptomen vertonen ook
diepgaande veranderingen in de darmflora hebben, in
vergelijking met andere patiënten die een minder verstoorde
darm fysiologie hebben, maar wel gecombineerd met
stemmingsstoornissen. Dit suggereert dat de problemen van de
tweede groep meer sociaal worden veroorzaakt en
stemming-gerelateerd zijn, terwijl de toestand van de
patiënten die behoren tot de eerste groep voornamelijk
fysiologisch is – het ware PDS, zo te zeggen.
Welke verdere ontwikkelingen kunnen artsen
en patiënten verwachten? "Het is verbazingwekkend om te zien
hoe snel het darmflora onderzoek centraal opgepakt is binnen
de gastro-enterologie in de loop van de afgelopen jaren",
zegt prof. Barbara. "Dit is vanwege de cruciale rol niet
alleen voor PDS, maar voor de gastro-intestinale gezondheid
in het algemeen. Om verdere verbetering in diagnose en
behandeling mogelijk te maken, moeten we meer van de
verschillende functies van de darmbacteriën identificeren.
Voor klinische toepassingen, zijn de bacteriële functies nog
belangrijker dan hun soorten."
Vertaald door Ingrid
