Lichaamsbeweging, zelfs in lichte mate, verandert de
expressie van ons aangeboren DNA. Nieuw onderzoek van de
Universiteit van Lund in Zweden beschrijft voor het eerst
wat er na lichamelijke activiteit op het epigenetische
niveau gebeurt in vetcellen.
“Onze studie toont de positieve effecten van
lichaamsbeweging aan, vanwege de verandering in het
epigenetische patroon van genen die de vetopslag in het
lichaam beïnvloeden” zegt Charlotte Ling, universitair
hoofddocent bij het Diabetescentrum van de Universiteit van
Lund.
Lichaamscellen bevatten DNA, waarin de genen liggen
opgeslagen. We erven onze genen, die kunnen niet worden
veranderd. Wel zijn aan de genen ‘methylgroepen’ gekoppeld,
die de zogenaamde ‘genexpressie’ ( het activeren of
deactiveren van de genen) beïnvloeden. De methylgroepen
kunnen op verschillende manieren worden beïnvloed: door
beweging, dieet en leefstijl, in een proces dat ‘DNA
methylering’ wordt genoemd. Dit is epigenetica, een relatief
nieuw onderzoeksveld dat de laatste jaren steeds meer
aandacht krijgt.
De onderzoekers hebben onderzocht wat er gebeurt met de
methylgroepen in de vetcellen van 23 gezonde mannen van rond
de 35 met licht overgewicht, die voor het onderzoek niets
aan lichaamsbeweging deden, nadat zij 6 maanden lang
regelmatig spinning- en aerobicslessen hadden gevolgd.
“Ze werden geacht 3 keer per week te trainen, maar
gemiddeld gingen ze 1.8 keer” zegt Tina Rönn, Onderzoeker
aan de Universiteit van Lund.
Met gebruikmaking van technologie die 480 000 posities
door het hele genoom heen analyseert, konden ze zien dat in
7000 genen epigenetische veranderingen waren opgetreden (een
individu heeft 20 000 genen).
Vervolgens keken ze specifiek naar de methylering in
genen die gekoppeld zijn aan diabetes type 2 en obesitas.
“Ook in deze genen vonden we veranderingen. Dit
suggereert dat veranderde DNA methylering vanwege fysieke
activiteit één van de mechanismen zou kunnen zijn van hoe de
genen het risico op ziektes beïnvloeden” zegt Tina Rönn. Zij
voegt daaraan toe dat dit nooit eerder in vetcellen is
onderzocht en dat men nu het DNA methyloom in vet in kaart
heeft gebracht.
De onderzoekers konden het resultaat in vitro (het
bestuderen van celculturen in testbuisjes) herhalen in een
laboratorium door bepaalde genen te deactiveren en daarmee
hun expressie te reduceren. Dit resulteerde in een
veranderde vetopslag in vetcellen.
Vertaling Astrid Zwart
